سرطان پستان در زنان، عوامل ابتلا

مساله مهم سرطان سینه در ایران این است که به‌رغم آن‌که حدود ۸۰ درصد موارد این بیماری در کشورهای غربی در مرحله یک شناسایی و درمان می‌شوند، در ایران ۷۰ درصد این بیماران در مرحله ۲ یا ۳ شناسایی می‌شوند و همین امر درمان قطعی این بیماران را با مشکل مواجه می‌کند.
پیش از این، سرطان سینه بیماری‌ای بود که بیشتر زنان سفیدپوست و افرادی را که در قطب‌های صنعتی همچون آمریکای شمالی و اروپای غربی زندگی می‌کردند، مبتلا می‌کرد، اما بعد معلوم شد که در هر جایی هست؛ آسیا، آفریقا، اروپای شرقی و آمریکای لاتین مواردی از سرطان سینه را داشتند. تا سال ۲۰۲۰ حدود ۷۰ درصد از موارد سرطان سینه در کشورهای در حال توسعه خواهد بود.

در سرطان سینه، مبتلایان شانس بالایی برای زنده ماندن داشته و پس از درمان، احتمال بازگشت و عود مجدد بیماری وجود دارد. بنابراین بیماران مبتلا به سرطان سینه باید تحت نظر پزشک معالج قرار بگیرند.

البته احتمال پیشگیری از ۴۰ درصد انواع سرطان‌ها وجود دارد و سرطان سینه نیز یکی از انواع سرطانی است که براحتی می‌توان با تشخیص زودرس از آن پیشگیری کرد و تنها شرط آن، هوشیار بودن مردم جامعه بخصوص زنان است.

سابقه فامیلی احتمال ابتلا به سرطان سینه را ۵ برابر افزایش می‌دهد، از این رو پیشگیری از این سرطان بسیار حائز اهمیت است تا این بیماری در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود.

همچنین نازایی و عدم شیردهی زنان از عوامل ابتلا به سرطان سینه به شمار می‌رود و زنانی که پس از بارداری شیردهی نداشته یا نازا هستند، یکی از فاکتورهای خطر برای ابتلا به این سرطان را دارا هستند.

امروزه به کمک شیوه‌های نوین جراحی و رادیوتراپی، رژیم‌های جدید کموتراپی و هورمون‌تراپی، تارگت‌تراپی و درمان‌های حمایتی، کمتر از گذشته نگران درمان مناسب بیماران هستیم.

البته مسائل فرهنگی همیشه باعث پنهان کردن بیماری نمی‌شود بلکه گاهی زمینه و بستر ابتلای به آن را فراهم می‌کند مثلا الان چند سالی است که استفاده از سیگار و قلیان به عنوان یک خرده فرهنگ جدید در میان دختران و زنان جوان مد شده و رواج یافته است در حالی که استعمال دخانیات و بخصوص قلیان از عوامل بسیار خطرناک ابتلا به سرطان سینه به شمار می‌رود. همچنین افزایش وزن غیرطبیعی و مصرف ترکیبات هورمونی‌ زنانه به صورت غیرعلمی نیز از عوامل موثر در ابتلا به این سرطان محسوب می‌شود. همچنین سابقه فامیلی و سقط جنین غیرطبی از عوامل موثر در ابتلا به سرطان سینه محسوب می‌شود.

درد، التهاب، تورم، قرمزی و فرورفتگی نوک سینه از علائم شایع سرطان سینه به شمار می‌رود.

سن بالا، سابقه فامیلی ابتلا به سرطان، اولین حاملگی بالای ۳۰ سال، قاعدگی زیر ۱۲ سال، یائسگی بالای ۵۵ سال، عدم حاملگی، عدم شیردهی و هورمون‌درمانی بعد از یائسگی از عوامل خطر در ابتلا به سرطان سینه هستند.

دردهای شایع سینه به دو دسته دوره‌ای و غیردوره‌ای تقسیم می‌شود که دردهای دوره‌ای در زنان ۳۰ تا ۳۵ ساله در نیمه دوم قاعدگی یا در صورت مصرف هورمون دیده می‌شود.

دردهای دوره‌ای غالبا دوطرفه هستند و به علت شدت درد به زیر بغل منتشر می‌شوند و همچنین با مصرف کافئین یا در صورت اضطراب و افسردگی تشدید می‌شوند و عموما علت این دردها تغییرات هورمونی است.

البته دردهای غیردوره‌ای بدون ارتباط با قاعدگی هستند و معمولا در افراد بالای ۴۰ سال دیده می‌شود و ماهیت سوزنی یا کششی دارند. علت دردهای غیردوره‌ای عموما کیست‌های ناحیه سینه، دردهای قلبی و عضلانی، توده‌های خوش خیم یا بدخیم سینه هستند.

یکی دیگر از نگرانی‌های زنان در ارتباط با سرطان پستان به بحث زیبایی و حفظ تناسب اندام آنها برمی‌گردد که بازهم تاثیر فرهنگ را در بیماری و درمان آن نشان می‌دهد.

پزشکان ایرانی تقریبا از حدود ۲۰ سال پیش در عمل جراحی سرطان سینه قادر به حفظ سینه‌ها هستند. ضمن این‌که استفاده از پروتزهای سینه می‌تواند نگرانی خانم‌ها را دراین‌باره برطرف کند. با این حال زنان جامعه ما باید برای تشخیص و پیشگیری از سرطان سینه، سالی یک بار معاینه کلینیکی و ماهی یک بار ماموگرافی را فراموش نکنند.