سرطان کولون در کودکان، علائم کدامند؟

سرطان کولون در کودکان یا سرطان کولورکتال، بیماری است که در آن سلول‌های بدخیم سرطانی در بافت‌های روده بزرگ یا راست‌روده تشکیل می‌شوند.
روده بزرگ بخشی از دستگاه گوارش بدن است. دستگاه گوارش مواد مغذی از جمله ویتامین‌ها، مواد معدنی، کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، پروتئین‌ها و آب را از غذاها حذف و پردازش و به دفع مواد زائد از بدن کمک می‌کند.
دستگاه گوارش از مری، معده و روده کوچک و بزرگ تشکیل شده است. کولون (روده بزرگ) اولین قسمت روده بزرگ است و حدود 1.5 متر طول دارد.
رکتوم و کانال مقعدی با هم آخرین قسمت روده بزرگ را تشکیل می‌دهند که بین ۱.۸ تا ۲.۴ متر طول دارند. کانال مقعدی به مقعد (دهانه روده بزرگ به خارج بدن) ختم می‌شود.
تومورها در کودکان تهاجمی‌تر از بزرگسالان هستند و به دلیل این‌که سرطان کولورکتال یک بیماری بزرگسالان است، در کودکان دیرتر از بزرگسالان تشخیص داده می‌شود.

سرطان کولون در کودکان (کولورکتال) چقدر شایع است؟
سرطان روده بزرگ در دوران کودکی، نادر است. کمتر از ۱۰۰ کودک کمتر از ۲۰ سال در ایالات متحده هر سال به این بیماری مبتلا می‌شوند که تقریبا یک نفر در یک میلیون است.
با تعریف واژه کودک به عنوان افراد 19 ساله یا کمتر، یافتن سرطان اولیه کولون بسیار نادر است .
بر اساس آنچه در مورد سرطان روده بزرگ می‌دانیم (در درجه اول اینکه اکثر پولیپ‌ها حدود ۱۰ سال طول می‌کشد تا به سرطان جهش پیدا کنند و همه پولیپ‌ها باعث سرطان نمی‌شوند) جای تعجب نیست که ما عادت نداریم به کودکان و سرطان کولورکتال فکر کنیم.

بیشتر بخوانید: بیماری التهابی روده چه علائمی دارد و راه‌های پیشگیری از آن چیست؟

عوامل خطر سرطان کولون در کودکان چیست؟
سرطان کولورکتال دوران کودکی ممکن است بخشی از یک سندرم ارثی باشد. برخی از سرطان‌های روده بزرگ در جوانان با یک جهش ژنی مرتبط است که باعث ایجاد پولیپ می‌شود که ممکن است بعدا به سرطان تبدیل شود.
خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ با داشتن برخی شرایط ارثی افزایش می‌یابد که عبارتند از:

• پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی ضعیف‌شده
• پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی
• سندرم لینچ
• سندرم Li-Fraumeni
• سندرم تورکو
• سندرم کاودن
• سندرم پولیپوز نوجوانان
• سندرم پتز-جگرز

پولیپ‌های روده بزرگ که در کودکانی که سندرم ارثی ندارند ایجاد می‌شوند، با افزایش خطر ابتلا به سرطان مرتبط نیستند.

علائم و نشانه‌های سرطان روده بزرگ در کودکان چیست؟
علائم و نشانه‌های سرطان روده بزرگ در دوران کودکی معمولا به محل شکل‌گیری تومور بستگی دارد. سرطان کولورکتال ممکن است هر یک از علائم و نشانه‌های زیر را ایجاد کند.

سرطان کولورکتال دوران کودکی ممکن است بخشی از یک سندرم ارثی باشد. برخی از سرطان‌های روده بزرگ در جوانان با یک جهش ژنی مرتبط است که باعث ایجاد پولیپ می‌شود که ممکن است بعدا به سرطان تبدیل شود.

اگر کودک شما یکی از موارد زیر را دارد با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید:

• تومورهای راست‌روده یا پایین روده بزرگ ممکن است باعث درد در شکم، یبوست یا اسهال شوند.

بیشتر بخوانید: درمان پولیپ روده، خانم‌ها بدانند!

تومورها در قسمتی از روده بزرگ در سمت چپ بدن ممکن است باعث ایجاد موارد زیر شوند:

• توده در شکم
• کاهش وزن بدون دلیل مشخص
• تهوع و استفراغ
• از دست دادن اشتها
• خون در مدفوع
• کم‌خونی (شامل نشانه‌های احساس خستگی، سرگیجه، ضربان قلب سریع یا نامنظم، تنگی نفس، رنگ‌پریدگی پوست)

سایر شرایطی که مربوط به سرطان کولورکتال نیستند، ممکن است همین علائم و نشانه‌ها را ایجاد کنند.

سرطان کولون در کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
آزمایش‌هایی برای تشخیص و مرحله‌بندی سرطان کولورکتال وجود دارد که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• معاینه فیزیکی و سابقه بیماری
• گرفتن اشعه ایکس از قفسه سینه
• سی‌تی‌اسکن قفسه سینه، شکم و لگن
• اسکن PET
• ام آر آی
• اسکن استخوان
• بیوپسی بیشتر بخوانید: ام آر آی برای کودکان، نحوه آماده‌سازی روحی

سایر آزمایشات مورد استفاده برای تشخیص سرطان کولورکتال شامل موارد زیر است:

1- کولونوسکوپی
روشی برای بررسی داخل راست روده و کولون از نظر پولیپ، نواحی غیرطبیعی یا سرطان. در این روش، یک کولونوسکوپ از طریق رکتوم به داخل کولون وارد می‌شود.
کولونوسکوپ ابزاری نازک و لوله‌مانند با نور و عدسی است. همچنین ممکن است ابزاری برای برداشتن پولیپ‌ها یا نمونه‌های بافتی داشته باشد.

2- تنقیه باریم
در این روش، مایعی حاوی باریم وارد رکتوم می‌شود. باریم قسمت پایینی دستگاه گوارش و اشعه ایکس را می‌پوشاند.

۳- آزمایش خون مدفوع
در این روش، نمونه‌های کوچک مدفوع بر روی کارت‌های مخصوص قرار داده و برای آزمایش به پزشک یا آزمایشگاه بازگردانده می‌شود.

پیشنهاد ویژه: آشنایی با مراکز آزمایشگاه در کلینیک نی نی بان

۴- شمارش کامل خون (CBC)
در این روش، این موارد زیر بررسی می‌شود:

• تعداد گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها.
• مقدار هموگلوبین (پروتئینی که اکسیژن را حمل می‌کند) در گلبول‌های قرمز.
• بخشی از نمونه خون که از گلبول‌های قرمز تشکیل شده است.

۵- تست عملکرد کلیه
در این روش، نمونه‌های خون یا ادرار از نظر مقادیر برخی مواد آزاد شده توسط کلیه‌ها بررسی می‌شوند . مقدار بالاتر یا کمتر از مقدار طبیعی یک ماده می‌تواند نشانه‌ای از کار نکردن کلیه‌ها باشد.
این آزمایش، عملکرد کلیه هم نامیده می‌شود.

۶- تست عملکرد کبد
در این روش برای اندازه‌گیری سطوح خونی برخی از مواد آزاد شده توسط کبد، آزمایش خون انجام می‌شود. سطح بالا یا پایین برخی از مواد می‌تواند نشانه بیماری کبد باشد.

بیشتر بخوانید: بهترین دکتر جراح کلورکتال و روده بزرگ در تهران

۷- سنجش آنتی‌ژن کارسینومبریونیک (CEA)
در این روش، سطح CEA را در خون اندازه‌گیری می‌کنند. CEA هم از سلول‌های سرطانی، هم از سلول‌های طبیعی وارد جریان خون می‌شود. هنگامی که در مقادیر بالاتر از حد معمول یافت می‌شود، می‌تواند نشانه سرطان روده بزرگ یا سایر مشکلات سلامتی باشد.

درمان و بهبودی سرطان کولورکتال در کودکان چگونه است؟
درمان سرطان کولورکتال در کودکان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• جراحی برای برداشتن تومور زمانی که گسترش نیافته است.

  لازم است اگر کودکان دارای عوامل مستعدکننده مانند سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا عوامل ژنتیکی مستعدکننده هستند، یا اگر از خونریزی رکتوم تشخیص داده‌نشده رنج می‌برند، به سلامتی آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشید.

• پرتودرمانی و شیمی‌درمانی برای تومورهای راست‌روده یا پایین روده بزرگ.
• شیمی‌درمانی ترکیبی .

درمان سرطان کولورکتال راجعه در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• یک کارآزمایی بالینی که نمونه‌ای از تومور بیمار را برای تغییرات ژنی خاص بررسی می‌کند. نوع درمان هدفمندی که به بیمار داده خواهد شد، به نوع تغییر ژن بستگی دارد.

کودکان مبتلا به برخی از سندرم‌های خانوادگی سرطان کولورکتال ممکن است با موارد زیر درمان شوند:

• جراحی برای برداشتن روده بزرگ قبل از تشکیل سرطان.
• دارویی برای کاهش تعداد پولیپ در روده بزرگ.

احتمال بهبودی به موارد زیر بستگی دارد:

• اینکه آیا کل تومور با جراحی برداشته شده است، یا نه.
• این‌که آیا سرطان به سایر قسمت‌های بدن مانند غدد لنفاوی، کبد، لگن یا تخمدان‌ها گسترش یافته است، یا نه.

این نکات را مد نظر قرار دهید

• لازم است اگر کودکان دارای عوامل مستعدکننده مانند سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا عوامل ژنتیکی مستعدکننده هستند، یا اگر از خونریزی رکتوم تشخیص داده‌نشده رنج می‌برند، به سلامتی آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشید.
• اگر چه درد معده می‌تواند نشانه سرطان روده بزرگ باشد، اما لازم نیست هر بار که پسر یا دخترتان از شکم‌درد شکایت می‌کند، ناراحت شوید.
• معده‌درد ، یک شکایت بسیار شایع در کودکان است و معمولا به دلیل شرایط غیرسرطانی و خوش‌خیم مانند اسهال یا یبوست، ویروس‌های گوارشی یا ناراحتی معده ناشی از مصرف غذای جدید ایجاد می‌شود. بیشتر بخوانید: عفونت معده کودکان، هفت درمان خانگی
• با این حال، اگر سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال یا هر عامل ژنتیکی مستعد‌کننده دیگر مانند سندرم پولیپوز آدنوماتوز ارثی، یا سندرم سرطان روده بزرگ غیر پولیپوز ارثی دارید، توصیه می‌شود فرزندتان را به طور کامل مورد ارزیابی پزشکی قرار دهید.

به کلینیک نی نی بان سر بزنید.