مشکلات مادران شاغل، از سیر تا پیاز

از بیماری نابهنگام فرزند و کارهای خانه بگیر تا رفت و آمدهای مکرر به مهدکودک. او زندگی اش کاملا با استرس عجین شده است. اول صبح سرآسیمه به مهدکودک می‌رود تا فرزندش را با کلی تقلا و بی‌قراری به مربی تحویل دهد، بعد هم با کلی عجله راهی محل کار خود می‌شود، اما مثل همیشه دیرتر از بقیه سر کار حاضر شده و غر و لندهای مدیرش را می‌شنود. تازه به دلیل ساعت کاری، فرزندش مجبور است که مدتی را در مهدکودک بماند تا به دنبالش برود و این تکرار مکدراتی است که هر روز زنان شاغل با آن دست و پنجه نرم کرده و در مسیر پر چالش مادری یا شاغلی قرار دارند.

تازه ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود. کافی است به دلیل آلودگی هوا و برف، مدارس و مهدکودک‌ها تعطیل شوند. آن وقت مادران شاغل زانوی غم بغل کرده و نمی‌دانند فرزندان خود را به کجا بسپارند، تا جایی که سه سال پیش شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، درباره حل این مشکل عنوان کرد که هنگام تصمیم‌گیری در مواقع اضطرار آلودگی هوا و تعطیلی مهدهای کودک‌، پیش‌دبستانی‌ها و مدارس ابتدایی، باید معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری نیز حضور داشته و وضعیت زنان شاغل دارای فرزند لحاظ شود. هر چند همه ساله در فصول پاییز و زمستان آلودگی هوا پیش بینی شده و معمولا مهدکودک‌ها و مدارس تعطیلی می‌شوند، اما ضروری است تا دولت از مادران شاغل حمایت کرده تا کانون خانواده‌ها به دلیل اشتغال و عدم حضور زنان در خانه متزلزل نشود.

حمایت‌های لازم از زنان شاغل

با توجه به اینکه در سال‌های اخیر زنان در سطح سواد و مهارت شغلی ارتقا یافته اند، به تبع حضورشان در ادارات دولتی و خصوصی نیز برجسته شده است، اما از طرف دیگر وظیفه مادری را نیز به دوش می‌کشند و باعث شده همین مساله در کارایی آنها تاثیر بگذارد، چرا که شرایط سخت کاری آنها را در تنگنا قرار داده و در این میان بخش خصوصی هم مزید بر علت شده است، چون به راحتی عذر مادران شاغل را در صورتی که نتوانند بر اساس قوانین آنها خدمت کنند، می‌خواهند. این در حالی است که مرداد سال گذشته معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده از اجرای یک طرح حمایتی جدید برای مادران شاغل یعنی بازگشت مهدکودک‌‌ها به ادارات خبر داد.

در این زمینه معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری درباره اجرای قانون مرخصی زایمان بیان کرد: برخی دستگاه‌ها که تحت پوشش تامین اجتماعی هستند، این موضوع را اجرا نمی‌کنند و برخی دستگاه‌‌ها که تحت پوشش خدمات درمانی هستند، مرخصی ۹ ماهه را اجرا می‌‌کنند که دیوان عدالت در رای خود بر وحدت رویه در اجرای قانون تاکید کرده است. شهیندخت مولاوردی درباره اینکه چرا یک وحدت رویه در اجرای قانون وجود ندارد، افزود: دیوان عدالت اداری، وحدت رویه را برای این موضوع تصویب کرده و همه دستگاه‌ها باید به یک شکل عمل کنند. همچنین خرداد سال گذشته مدیرکل دفتر زنان و خانواده استانداری مرکزی گفت: بحث سیاست‌های افزایش جمعیت در جامعه نیاز روز است و ترغیب همه زنان در سنین باروری برای زادآوری همراه با سلامت جسمی و روحی برنامه مهم و اولویت دار است. زهرا فرجی خاطرنشان کرد: در این راستا زنان شاغل سهم بسزایی در افزایش زاد و ولد دارند و باید با رفع نواقص احتمالی در قوانین موجود و تقویت حمایت‌های لازم، شرایط را برای مشارکت آگاهانه این قشر در افزایش جمعیت فراهم کرد.

او اظهار کرد: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مادران شاغل پس از بازگشت از دوران مرخصی زایمان بحث نگهداری کودک است. در گذشته دستگاه‌ها و ادارات موظف بودند مهد‌های کودک به‌ویژه برای شیرخوارگان را در دستگاه یا همجوار با دستگاه‌ها ایجاد کنند که این مهم امروز کمتر دیده می‌شود. همچنین جدا شدن فرزند از مادر پس از دوران مرخصی زایمان و دغدغه‌های فکری نگهداری کودک در زمان نبود مادر در روح و روان زنان شاغل نقش بسزایی دارد و همین امر می‌تواند موجب کاهش کیفیت کار آنان نیز شود. فرجی بیان کرد: ایجاد مهدهای کودک در دستگاه‌ها یا همجوار با محیط‌های کاری زنان شاغل، در کاهش این مشکل نقش موثری دارد که باید مورد توجه جدی قرار گیرد. او با بیان اینکه امنیت شغلی از دیگر مشکلاتی است که میل زنان شاغل به بچه‌آوری را کاهش داده است، گفت: بسیاری از زنان شاغل به ویژه افراد قراردادی پس از برگشت مجدد به کار ردیف شغلی خود را از دست می‌دهند و جایگاه آنان تنزل پیدا می‌کند که این مهم نیز باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.

او گفت: اجرای درست قوانین موجود، ایجاد بسترها و امکانات رفاهی بیشتر برای مادر و کودک و توجه به کاهش ساعات کاری زنان به ویژه برای مادران دارای فرزند زیر هفت سال از جمله مواردی است که باید مورد توجه جدی مسئولان امر قرار گیرد تا انگیزه بچه آوری در قشر زنان شاغل افزایش یابد. او ادامه داد: اخراج زنان شاغل در دوران بارداری و دو سال مدت شیردهی ممنوع است. مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان مرکزی مطرح کرد: این امر با توجه به بند سه سیاست‌های جمعیتی ابلاغی رهبر معظم انقلاب و بخشنامه وزارت کار در راستای اجرای صحیح تبصره دو ماده سه قانون ترویج تغذیه با شیر مادر اعلام شده است.

ناصر شیخی بیان کرد: بر اساس این قانون برای حفظ امنیت شغلی مادران پس از مرخصی زایمان و در حین شیردهی، اخراج زنان کارگر اعم از هر تعهد کار نظیر قرارداد مدت موقت، کارمعین یا قرارداد دائم در ایام مرخصی زایمان و دوران شیردهی تا پایان دو سالگی کودک ممنوع است. به گزارش ایسنا، او ادامه داد: در برخی موارد مشاهده شده کارفرمایان قبل از وضع حمل، قرارداد کار مدت موقت زنان باردار را تمدید نمی‌کنند که این امر هم از جنبه اجتماعی حقوق کار، برقراری عدالت در بین افراد جامعه و هم از نظر حقوقی ایراد دارد و فریب نسبت به قانون محسوب می‌شود.