جلوگیری از لک صورت در حاملگی، چگونه؟

مهمان این هفته میزگرد پوست و مو تازه مادر شده و دچار یک مشکل نه چندان شایع شده است که خودش به آن خال خالی شدن پوست می گوید؛ ۷ ماه از زایمان اولین فرنزد خانم سمانه می گذرد. او می گوید قبل از بارداری خال های زیادی در ناحیه تنه، سر و گردنش وجود داشته، اما تقریباً از سه ماه سوم بارداری متوجه ایجاد خال های جدید و رشد خال های قدیمی و تغییر رنگ آنها شده است.

وقتی هم به پزشک پوست مراجعه کرده، پزشک به او اطمینان داده است که بزرگ شدن خال هایش ناشی از هورمون های بارداری است و این مشکل چند ماه بعد از بارداری برطرف خواهد شد اما با گذشت ۷ ماه هنوز خال ها با همان اندازه روی پوستش باقی مانده اند. این خانم شنیده که یکی از علائم سرطانی شدن خال ها تغییر شکل شان است و هم از این بابت و هم از این نظر که خال ها در سر و گردنش هستند و زیبایی ظاهرش را تحت تاثیر قرار داده اند، ناراحت است و از کارشناسان سلامت کمک خواسته است.

تغییر رنگ و اندازه خال در دوران بارداری
دکتر غلامحسین غفارپور، عضو هیات علمی داشنگاه علوم پزشکی

سلول های رنگساز پوست که در قسمت سطحی پوست قرار گرفته اند، ملانوسیت نام دارند. این ماده رنگ پوست انسان ها را مشخص و مانند چتری از پوست در برابر اشعه ماورای بنفش آفتاب محافظت می کند. علاوه بر این مانع پیری زودرس و سرطان های پوست می شود. گاهی سلول های ملانوسیت در یک نقطه بیش از حد تجمع می یابند و به خال تبدیل می شوند. خال های پوستی جنبه ژنتیکی دارند و مانند بقیه اعضا در انسان به بلوغ می رسند، ثابت می مانند و بعد از آن کمرنگ تر و پیرتر می شوند و از بین می روند.

البته خال تا آخر عمر باقی می ماند. خال ها از دوران جنینی در پوست وجود دارند و در هر سنی ممکن است بروز کنند؛ مانند بعضی از خال های این خانم که در دوران بارداری و تحت تاثیر هورمون های بارداری برای اولین بار ظاهر شده اند. همچنین خال های قبلی در دوران بارداری رشد می کنند و مشکلی هم محسوب نمی شوند. همان طور که در دوران بارداری تیره تر شدن هاله یا آرنول پستان جزو تغییرات پوستی است و این تیرگی ها بعد از اتمام بارداری کمتر می شود، خال ها نیز چنین وضعیتی دارند. اگر تیرگی در آنها مشاهده شود، ممکن است به تدریج کمرنگ تر شوند ولی امکان کوچک تر شدن آنها وجود ندارد. خال ها معمولاً بی خطرند و به دستکاری نیاز ندارند مگر اینکه از نظر زیبایی برای فرد مشکلی ایجاد کنند.

کدام خال را جدی بگیریم؟
دکتر فرهاد ملک زاد، متخصص بیماری های پوست، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

خال ها، رنگ و شکل ظاهر متفاوتی دارند و از روی ظاهرشان نمی توان گفت احتمال بدخیمی در کدام نوع خال در آینده وجود دارد ولی خال های بزرگ تر از ۶ میلی متر بیشتر در معرض خطر بدخیمی قرار دارند. همه افراد باید به خال های خود توجه کنند تا تغییرات ایجاد شده در آنها را خیلی زود تشخیص دهند. یکی از علائم بدخیمی خال تغییر شکل آن است. در بدخیمی ها معمولا حاشیه، رنگ و اندازه خال های بدخیم تغییر می کند که گاهی با درد یا خونریزی هم توام است. البته این علائم همیشه نشانه بدخیمی نیستند و ضربه ای محکم هم ممکن است باعث بروز چنین تغییراتی در خال شود.

مهم این است که تغییرات اینچنینی رو به بهبود می رود. اگر بهبود بعد از ۱۰ تا ۱۵ روز اتفاق نیفتد، به پیگیری نیاز است. افرادی مانند این خانم که به طور ژنتیکی خال های متعددی در بدن دارند، علاوه بر توجه همیشگی به شکل و اندازه خال ها بهتر است سالانه به متخصص پوست مراجعه کنند و معاینه شوند. همچنین از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آفتاب هم اجتناب کنند.

درمان خال مشکوک جراحی و لیزر است
دکتر سید مسعود داوودی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا...

بزرگ شدن خال در دوران بارداری نشانه خطرناکی نیست. اگر این بیمار نگرانی از بابت بدخیمی خال های بزرگ شده دارند، بهتر است با معاینه متخصص پوست این نگرانی برطرف شود. خال های غیرمشکوک در دوران بارداری برداشته نمی شوند ولی بعد از زایمان می توان با روش های متعددی آنها را برداشت.

رایج ترین روش برداشتن خال، جراحی است که بعد از برداشتن خال ناحیه را بخیه می زنند. روشهای غیر جراحی هم شامل استفاده از امواج رادیویی (رادیوسرجری) و لیزر است. 2 روش آخر به بخیه نیازی ندارند و شانس به جا ماندن جوشگاه در آنها کمتر است ولی محدودیت دارند و برای برداشتن خال هایی که عمق زیادی دارند و سطحشان از مو پوشانده شده، اصلا مناسب نیستند. بر جای ماندن جوشگاه ناشی از برداشتن خال به میزان توانایی پوست بیمار در ترمیم زخم هم بستگی دارد.

همه بیماران باید نکته هایی که پزشک بعد از جراحی خال گوشزد می کند، رعایت کنند. استفاده از پمادهای مالیدنی روی ناحیه عمل شده و تمیز نگهداشتن آن هم بسیار مهم است چون اگر عفونتی ایجاد شود، احتمال به جای ماندن جوشگاه عمیق بسیار بالا می رود. توصیه اکید، برداشتن خال هایی است که به بدخیمی مشکوک اند. این خال ها باید به روش جراحی برداشته شوند تا به آزمایشگاه فرستاده و بررسی شوند.