ارتباط مادر با جنین، چه اهمیتی دارد؟

خوشبختانه در چند دهه اخیر، به واسطه پیشرفت تکنولوژی بخصوص در دنیای پزشکی این امکان را داریم که به قلمرو زندگی پیش از تولد دست پیدا کنیم. ورود به حیطه دنیای جنینی، امروزه با استفاده از ابزارها و روش های پیشرفته قابل ترسیم شده و ما شاهد تصاویر قابل درکی از مراحل رشد و تمامی سیستم های بدن جنین هستیم. این دانش تا آنجا پیش رفته است که تحقیقات و پژوهش های عصب شناسان ، بیوشیمیست ها و محققان این حوزه این موضوع را که تاثیرات محیطی و تجارب جنین در دوران بارداری و حتی هنگام زایمان بر روند تکامل و رفتارهای آتی فرد موثر می باشد را تایید می کند.با ورود «اولترا سوند» به دنیای مامایی دریچه نوینی به سوی شناخت و رفتارهای جنین گشوده شد و این اجازه را داد تا با مشاهده چگونگی حرکات و واکنش های جنین در این دوران طلایی به چگونگی تکامل جنین پی ببریم.این مشاهدات این امکان را می دهد که تصویری از زندگی داخل رحمی داشته باشیم و از تاثیرات عوامل محیطی بر رفتار جنین دریافت بهتری داشته و بتوانیم آنها را مورد سنجش قرار دهیم . نتایج مطالعات حاکی از وجود حافظه در دوران جنینی است،هرجا که حافظه است یادگیری هم وجود دارد در ضمن یادگیری جنینی شباهت زیادی به کیفیت یادگیری بزرگسال دارد.

حتی اگر در روان شناسی اعتقاد بر این بود که عنصر حافظه در جنین و یا حتی نوزاد متولد شده وجود ندارد، پدر و مادر خصوصاً مادر این ارتباط با آشیانه کودکش را (رحم مادر) همیشه احساس می کرده است.راز ارتباط با این آشیانه و صاحب آن(جنین) آگاهی از چیزی است که به آن می پردازیم.امروزه علم ثابت کرده است که هر تجربه کوچک می تواند در ذهن و جسم ما فعل و انفعال شیمیایی بوجود آورد و این فرآیند در طی دوران بارداری و پس از تولد نیز ادامه خواهد داشت.تجربه های سازنده در طول بارداری سبب پیدایش اندام ها و ذهن سالم می شود، حال آنکه تجربه های مخرب، اندام ها و ذهن بیمار را می آفریند.یکی از مباحث جدید و جالب در تحقیقات سلامت جنین، بررسی حالت عاطفی مادر و تاثیرات آن بر جنین در حال رشد است.به نظر می رسد نگرانی مداوم مادر در طول بارداری موجب ترشح هورمون هایی می شود که عامل فشار روحی هستند و در اثر نفوذ این هورمون ها به درون جفت این حالت نیز از مادر به کودک منتقل می شود، زیرا اجزای اصلی سیستم عصبی جنین که شامل هسته اولیه مغز، طناب نخاعی و گیرنده های حسی هستند در ۵ هفته اول بارداری پدید می آیند و به تدریج تکامل پیدا می کنند و از این طریق جنین با دنیای بیرون خود رابطه برقرار می کند. برای مثال کودک خیلی پیش تر از به دنیا آمدن با صدای مادرش آشنا می شود، او یاد می گیرد که با صداهای محیط ارتباط حسی برقرار کند:احساس خوشایتد یا ناخوشایند!!؟

جوانه های چشایی از هفته پانزدهم شروع به فعالیت می کنند و تحقیقات نشان می دهد که اگر مایع شیرینی وارد مایع آمنیوتیک شود عمل بلع در جنین افزایش پیدا می کند و در صورت وارد کردن مایع تلخ عمل بلع کاهش می یابد.

نه ماه پیش از تولد می تواند از تمامی سال های عمر یک انسان تاثیرگذارتر باشد و حوادث و لحظات عظیم تری را در بر داشته باشد به گونه ای که بعضی از نظام های سلامت در دنیا از همین دوران در جهت نابغه پروری آیندگان فردای کشور خود هستند.دانشمندان این حیطه ثابت کرده اند که همه افراد خاطرات قبل از تولد و زمان تولد خود را ثبت می کنند ولی چون بعد از تولد نوزاد قادر به حرف زدن نیست بازگو کردن این مسایل را به زمانیکه توانایی تکلم را پیدا کرد موکول می کند، که البته ممکن است تا آن زمان کودک دیگر علاقه ای به بازگو کردن آن نداشته باشد ولی بعدها از طریق رفتارهای حرکات و نقاشی هایش آن ها را بیان می کند.اگر ذهن جنین و نوزاد می توانست بلند فکر کند مطمئناً سخنان گلایه آمیز در رابطه با نوع ارتباط والدین و حتی مراقبانش مثل ماما و پزشک بیان می کرد!! و البته در شرایط مطلوب این سخنان آکنده از محبت و سپاس خواهد بود . پس انسان در همه ابعاد از زمان انعقاد نطفه، شکل می گیرد و از ابتدای شکل گیری جسم، لایه های ظریف تر بدن او که شامل بدن احساسی، ذهنی و روانی است نیز پدید می آید و تک تک سلول های این موجود اعجاب آور دارای شعور و آگاهی است.بنابراین به پدران و به خصوص به مادران توصیه می شود که مراقبت های دوران بارداری را فقط محدود به معاینات و آزمایش های روتین نکنند. اطلاع رسانی به مادران و پدران می تواند به مسیر رشد شخصیتی و توانمندی آینده سازان فردای کشور به بهترین وجه ممکن کمک کند.

در دنیای پیشرفته امروزی دامنه این فعالیت آن قدر گسترده گردیده که دانشگاه های پری نتال(علم دوران بارداری)با استفاده از توانمندی های جنین، برنامه هایی تحت عنوان «پرورش هوش جنین» در دوران بارداری را آموزش می دهند. در مورد زایمان نیز باید بدانیم که:برنامه و روش زایمان باید به گونه ای برنامه ریزی شود که بدون مداخله به کودک اجازه دهد تا گذری آرام و خوشایند از محیط رحمی- به عالم خشکی داشته باشد و امنیت که مهمترین عامل رشد متعادل کودک است شکل گیرد.مشکلات،افسردگی ها، حال بد داشتن!! دال بر از دست دادن تعادل بین جسم ، ذهن و روان است و این از دست دادگی اغلب در مراحل آغازین زندگی پیش از تولد و هنگام تولد و البته ماه های اولیه زندگی شکل می گیرد.

همه این موارد نشان می دهد که جنین آگاه است پس اجازه دهیم که کلاس درس این انسان کوچک ، تغذیه عاطفی و جسمی او بر اساس نیازهایش باشد.پس پدر و مادر آینده باید بدانند که اولین کلاس درس آموزش انسان در دوران بارداری است و روند بارداری و نوع زایمان نقش بسیار مهمی در سلامت جسم و روان و ذهن انسان دارد .دانشمندان ثابت کرده اند که همه افراد خاطرات قبل از تولد و زمان تولد خود را ثبت می کنند ولی چون بعد از تولد نوزاد قادر به حرف زدن نیست بازگو کردن این مسایل را به زمانیکه توانایی تکلم را پیدا کرد موکول می کند، که البته ممکن است تا آن زمان کودک دیگر علاقه ای به بازگو کردن آن نداشته باشد ولی بعدها از طریق رفتارهای حرکات و نقاشی هایش آن ها را بیان می کند.