چگونه با فرزند خجالتی رفتار کنیم؟ (۲)

وقتی كاری دشوار یا كاری را كه قبلا درباره آن تجربه نداشته‌اید انجام می‌دهید، از نكات مثبت این تجربه جدید حرف بزنید و به كودك‌تان یاد دهید كه می‌تواند خطر كند و دست به كسب تجربیات تازه بزند. مثلا بگویید: «فكر می‌كردم از اینی كه هست خیلی سخت‌تر باشد» یا: «خیلی خوشایند نبود، ولی حداقل الان می‌دانم كه آن را انجام داده‌ام و دیگر نگرانش نیستم.» یا: «آن طور كه انتظارش را داشتم نشد، ولی حداقل حالا می‌دانم كه دفعه بعد چه كار كنم.»

در كلاس‌هایی كه مهارت‌های ارتباطی را آموزش می‌دهند، شركت و كاری كنید كه كودك‌تان بداند شما در این كلاس‌ها شركت می‌كنید. دانسته‌هایی را كه در كلاس می‌آموزید به افراد خانواده هم منتقل كنید و نكاتی را كه درباره روش‌های درست دست دادن، شروع یك گفتگو یا برخورد با غریبه‌ها آموخته‌اید، به افراد خانواده هم آموزش دهید. باید كاری كنید كه كودك‌تان هم به این مهارت‌ها علاقه نشان دهد و در كنار اعضای دیگر خانواده به این آموزه‌ها گوش كند.

كارهایی هم هستند كه باید از انجام آنها، بخصوص جلوی كودك خجالتی‌تان پرهیز كنید:

وقتی در خیابان كسی را می‌بینید كه با دیدنش دچار اضطراب و ناراحتی می‌شوید، راه‌تان را كج نكنید تا با او روبه‌رو نشوید.

كاری نكنید كه كودك‌تان در جمع خجالت‌زده شود. مثلا هرگز او را در جمع سرزنش نكنید.

هرگز در جمع از كسی انتقاد و پشت سر كسی غیبت نكنید.

وقتی كاری را انجام می‌دهید كه نتیجه‌اش مطابق میل شما نمی‌شود، خودتان را سرزنش نكنید.

وقتی كودك‌تان خطایی مرتكب می‌شود، به او سركوفت نزنید.

مهارت‌های اجتماعی را به او آموزش دهید
وقتی صحبت از مهارت‌های اجتماعی به میان می‌آید، هر قدر زودتر شروع به آموزش آنها كنید، بهتر است. دیده شده كه میزان شیوع خجالتی بودن با افزایش سن بیشتر می‌شود. آمارها نشان می‌دهد 20 درصد از كودكانی كه در سن مدرسه هستند خجالتی‌اند و این میزان هنگامی كه آنها به سن بزرگسالی می‌رسند، به 50 درصد می‌رسد. شما می‌توانید این كار را با روش‌های ساده‌ای انجام دهید:

وقتی فرزند شما كوچك است، در روزهای مشخصی او را به زمین بازی ایمنی ببرید كه در آنجا با كودكان دیگر بازی و با آنها ارتباط برقرار كرده دوست پیدا كند. وقتی كه بزرگ‌تر شد، او را تشویق كنید در فعالیت‌های داوطلبانه ورزشی و اجتماعی شركت كرده یا به همكلاسی‌های خود كه در درس‌ها ضعیف‌تر هستند، كمك كند.

اگر او در یك تیم ورزشی ثبت‌نام كرد، موفقیت‌هایش را تحسین كنید یا برایش هدیه‌ای بخرید و زمانی كه ناموفق عمل كرد، سرزنش‌ا‌ش نكنید، بلكه به او بگویید كه شكست هم بخشی از راه رسیدن به قهرمانی است و او را به ادامه كار تشویق كنید.

به او یاد دهید برای دوست پیدا كردن چه كارهایی انجام دهد و چه كار كند تا رابطه‌های خوب دوستی‌اش را حفظ كند.

او را در كارهای خانه مشاركت دهید. در خانه به او مسؤولیت دهید. حتما لازم نیست این كارها خیلی بزرگ و پیچیده باشند. مثلا چیدن میز غذا، كمك در گردگیری منزل، كمك در تعمیر لوازم خانه، شستن ظرف‌ها و آب دادن به باغچه از كارهایی هستند كه باعث می‌شوند فرزند خجالتی شما كه خودش را در انجام هر كاری ناتوان می‌بیند، اعتماد به نفس و جرات پیدا كند و خودش را در خانه و به تبع آن در اجتماع نشان دهد. به او بیاموزید كه لبخند زدن و سلام كردن به دیگران چقدر در شكل‌گیری روابط مفید و دوستانه با دیگران موثر است.

روی حل خلاقانه مسائل تاكید كنید
افراد خجالتی، چه بزرگسال و چه كودك، از اینكه كارهایشان درست از آب در نیاید وحشت دارند و می‌ترسند كه اگر كاری را مطابق دستورات و درست انجام ندهند، سرزنش شوند. این باعث می‌شود كه خلاقیت و توانایی پیدا كردن راه‌های متفاوت برای حل مسائل در آنها كمرنگ شود.

یكی از مهم‌ترین كارهایی كه می‌توانید برای رفع این مشكل انجام دهید این است كه به كودك‌تان بیاموزید شكست در كار، پایان دنیا نیست و اگر در شروع كاری شكست خوردیم، به این معنا نیست كه دیگر در انجام آن كار ناتوانیم. به آنها یاد دهید كه برای حل یك مسئله به راه‌های متفاوتی فكر كنند و گزینه‌های متعددی را در نظر بگیرند.

كمك كنید تا خودشان را دانشمندی فرض كنند كه تنها كارش یافتن راه حل‌های متعدد برای حل مسائل است. كودك خجالتی شما باید بداند كه هیچ دانشمندی در همان بار اول به جواب نمی‌رسد و بسیاری از آنها با آزمون و خطا به راه حل مسائل پیچیده علمی دست پیدا كرده‌اند.

كودك‌تان را تشویق كنید استعداد‌ها و علایق خودش را پیدا كند

هر قدر فعالیت‌های ما در زندگی متفاوت باشد، اعتماد به نفس‌مان افزایش خواهد یافت و چیزهای زیادی داریم كه درباره آنها با دیگران حرف بزنیم. در ضمن ذهن به كار می‌افتد تا مهارت‌های گوناگون را یاد بگیرد و قدرت خلاقیت هم بالا خواهد رفت. در مورد كودكان هم همین طور است.

آنها باید بتوانند علایق و استعداد‌های‌شان را كشف كنند و به انجام كار یا كارهایی بپردازند كه راضی‌شان می‌كند و با موفقیت در آنها اعتماد به نفس‌شان افزایش می‌یابد. گاهی اوقات ما فكر می‌كنیم علایق كودك‌مان را یافته‌ایم؛ در حالی كه سخت در اشتباهیم و آن چیزی را كه ما برای او انتخاب كرده‌ایم دوست ندارد. فرصتی برایش فراهم كنید تا بتواند كارهای مختلف را امتحان كند. اگر خواست او با علایق شما جور در نیامد، ناراحت نشوید.

ادامه دارد ...