بالا بودن تیروئید، عوارض بیماری در نوزادان

بیشتربیماری های تیروئید که در بالغین مشاهده می شود دراطفال نیز مشهود است اگرچه درمان گاهی متفاوت است, اما اصول درمان همان است.برای کودک با توجه به سطح درک وآگاهی بایددرمورد تیروئید وعمل آن توضیح داده شود. بهترین راه برای آن این است که شکل تیروئید را با نشستن پروانه ای جلوی گردن روی مجرای هوایی بالایی استخوان ترقوه مقایسه کرد. انتهای پائین غده در بچه ها رابه وسیله بالابردن مختصر چانه وعقب بردن مختصرسربه عقب می توان مشاهده کرد, بخصوص اگرتیروئید بزرگتراز طبیعی باشد. عمل تیروئید همانند یک کوره می باشد. اگرتیروئید پرکار باشدباعث افزایش سوخت وساز می شودواگرتیروئید طبیعی باشد , تنظیم کننده حرارت درست کارمی کند.تیروئید براحتی قابل افتراق از غدد لنفاوی کوچک گردن که به آسانی دراطراف گردن کودک قابل لمس است , می باشد. غده تیروئید تولیدکننده هورمون تیروئید است که همه سلولهای بدن جهت آمادگی برای فعالیت مناسب نیاز به آن دارند , هیپوتالاموس وهیپوفیز غدد کوچکی هستند که درقاعده مغز قرار دارند. اندازه آنها به اندازه بند آخر انگشت می باشد ودر پشت پل بینی وبین دو چشم قرار دارد. هیپوتالاموس تولیدکننده هورمونی به نام TRH می باشد که به سمت سلولهای معینی از هیپوفیز حرکت می کند وباعث تولید هورمون دیگری به نام تیروتروپین (TSH ) می شود. TSH بطور مستقیم روی تیروئید اثرمی گذارد وباعث تولید هورمونهای تیروئید می شود. اگر تیروئید هورمون تیروکسین (T۴) را به مقدار زیاد تولید, باعث کاهش تولید TRH وTSH می شودواگرT۴ کم ساخته شود تولیدTSH تحریک می شود.

آزمایشهایی که برای تشخیص درکودکان انجام می شود چه هستند
یک نمونه خون برایTSH وT4 ازورید دست یابازو گرفته می شود که پزشک بداند آیا کار تیروئید کودک طبیعی است ؟ یا اگر کودک روی درمان دارویی است دوز دارو کافیست یا نه. در کودکان با کم کاری تیروئید یک رادیوگرافی از دست یا مچ ( زانو در نوزاد) درجه تاخیر دررشد استخوانی راتخمین می زند. معمولا عکس برداری از تیروئید لزومی ندارد, مگرآن که بزرگی نا هموارمشکوک به توده یا گره ایدرتیروئید باشد. اگریک گره وجود دارد , یک سونوگرافی می تواند کمک کند آیا مایع دارد یا جامد است . عکس برداری از تیروئید اسکن نامیده می شود که از مواد رادیو اکتیو خیلی ضعیف وبی ضرر استفاده می شود تامتوجه رفتار تیروئید دربرداشت ید رادیو اکتیو شوند. یک نقطه بدون برداشت نقطه سرد نامیده می شود ودراین موارد نمونه برداری تیروئید گذارده می شود تا تعداد کمی از سلولها برای امتحان زیر میکروسکوپ برداشته شود. بچه های بزرگتر این عمل را بدون استفاده از خواب آورها تحمل می کنند . اگر کودک واهمه داشت استفاده ازکرم بی حسی موضعی ونگه داشتن اوبه وسیله پدر یا مادر موثر است.

کم کاری مادرزادی تیروئید
کم کاری مادرزادی تیروئید یک نفر از ۱۰۰۰ تا۴۰۰۰ نفر نوزاد را درگیر می کند وباعث علت مهم عقب ماندگی ذهنی است . رشد مغز همچنین رشد طبیعی کودک به سطح طبیعی هورمون تیروئید وابسته است . درکشورهای پیشرفته درروزهای ۲ تا۵ بعداز تولد به طور معمول یک نمونه خون برای TSH یا T۴ از پاشنه پا گرفته می شود. اگر TSH بالا باشد یا T۴ پایین باشد این یافته با تکرار آزمایش با نمونه خون وریدی تائید می شود.غده تیروئید از چند سلول درپشت زبان درزندگی اولیه جنینی تشکیل می شود. تعداد این سلولها زیاد می شود وبه سمت پایین ومحل طبیعی جلوی گردن درچندهفته اول بعد از باروری منتقل می شود. رشد جنینی وابسته به غده تیروئید خودش می باشد که هورمون تیروئید می سازد.در نوزاد با کم کاری تیروئید مادرزادی , غده تیروئید مادزادی , غده تیروئید به دلایل ناشناخته ممکن است یا کوچکترازطبیعی باشد ویا نقص در تکامل داشته باشد. محل این غده تیروئید ناقص درهرجایی ازپشت زبان تا محل طبیعی آن درجلوی گردن ممکن است باشد.درحدود ۱۰ درصد نوزادان با کم کاری مادرزادی تیروئید که بطورارثی قابلیت ساخت هورمون ندارند, اما غده تیروئید موجود می باشد. به ندرت موادی که در خون مادر با بیماری تیروئید موجود میباشد ممکن است ازجفت بگذرد و به طور موقت باعث توقف کار تیروئید نوزاد شود به جز دراین موارد نادر کم کاری معمولا پایدار است. درمان برای تمام طول زندگی با مصرف روزانه لووتیروکسین از عقب ماندگی ذهنی پیشگیری خواهد کرد وباعث رشد طبیعی خواهد شد. با اندازه گیری سطح TSH و T۴ خون مقدار دارو درنوزادی ودوران کودکی قابل تنظیم است.

گواتر مادرزادی
درکودکان چندین دلیل غیرشایع باعث بزرگی تیروئید می شود. اگر ممکن است این بچه ها دچارکم کاری تیروئید شوند, فعالیت تیروئید معمولا طیبعی است وتنها به طور غیر طبیعی بزرگ است. درمان دادن لووتیروکسین است که سبب کوچک شدن تیروئید به وسیله مهار تولید TSH از غده هیپوفیز می شود.

تیروئید مزمن (هاشیموتو)
شایع ترین علت بزرگی تیروئید درکودکان ونوجوانان می باشد. در دختران شایع تر است. درافرادی بیشتر دیده می شود که سابقه فامیلی مثبت از بیماری هاشیموتو یا سایر بیماری های تیروئید داشته باشند, به جز بزرگی تیروئید ممکن است هیچ تغییر دیگری وجود نداشته باشد تا زمانی که کم کاری تیروئید ایجاد شود. درمان تیروئیدیت هاشیموتودر اطفال ونوجوانان همانند بالغین تجویز لووتیروکسین است , با گذشت زمان تیروئید کوچک خواهد شد که ممکن است چند ماه به طول بینجامد از زمان شروع تا آخر عمر درمان با هورمون تیروئید انجام می شود. درکودکان مبتلا به دیابت شیرین , سندروم داون , یا سندروم ترنر , تیروئید باید بطور منظم چک شود . زیرا این افراد بیشتر به سمت ایجاد تیروئیدیت هاشیموتو پیش می روند.

بیماری گریوز
بیماری گریوز شایعترین علت پرکاری تیروئید در کودکان است. درزمان نوجوانی افزایش بروز رخ می دهد.درگیری چشمی نیز ممکن است رخ دهد اما شدت آن همانند بالغین نمی باشد. کودکان همان علائم بزرگسالان را دارند اما کودک معمولا شکایتی درباره آن ندارد. بزرگ ترین مشکل قبل از اینکه تشخیص داده شود این است این است که بچه بی نهایت بی قرار وکم توجه می شود.ممکن است مشکلاتی درمدرسه ایجاد کند که اغلب موجب ناراحتی اولیا می شود. درمان معمولا با داروهای ضد تیروئید شروع می شود. بعضی بچه ها با خارج کردن تیروئید هنگامی که پرکاری تیروئید تحت کنترل نباشد بهتردرمان می شوند. دربچه های دیگر درمان طولانی مدت با داروهای ضد تیروئید بهتر تحمل می شود. درمان باید رادیو اکتیو نیز دردوران کودکی تجویز می شودودر نوجوانان به خصوص اگر پرکاری تیروئید به سختی کنترل شود , می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

اختلالات دیگر تیروئید
گره منفرد تیروئید , گواتر چند گره ای وتیروئیدیت ( التهاب ) تحت حاد وسایر اختلالات تیروئید به طور غیر شایع در بچه ها رخ می دهد.

بیماری تیروئید ورشد
کم کاری تیروئید در نوزادان معمولا به وسیله غربالگری تشخیص داده می شود ودرمان بدون تاخیر باید انجام شود. اگر درمان انجام نشود ودر رشد و تکامل مغزی ایجاد اشکال خواهد کرد. کودکان مبتلا به کم کاری تیروئید می توانند همه علائم مشابه افراد بالغ راداشته باشند, اما بیشترین تغییرات ایجاد شده ممکن است کوتاهی قد , علی رغم وزن طبیعی یا بالا باشدوبلوغ به تاخیر بیفتد. هنگام شروع درمان با هورمون تیروئید رشد سرعت می گیرد. اگر کم کاری تیروئید بعداز 2 سال اول رخ بدهد , تغییری در ضریب هوشی ایجاد نمی کند.

درمان
در بچه ها ونوجوانان که درمان دریافت کرده اند ( چه کم کاری وچه پرکاری تیروئید) , منظم دریافت کردن دارو اساسی است . والدین باید بر درمان نظارت داشته باشند وشمارش قرص های باقی مانده در جعبه می تواند راه خیلی مفیدی برای آموزش وتنظیم درمان کودک می باشد. کودکان همیشه نمی توانند دلیل درمان مداوم را درک کنند.برای کودکان با کم کاری تیروئید به خصوص ووقتی طولانی مدت ایجاد شده باشد , بازگشت طبیعی فعالیت تیروئید ممکن است همراه با تغییرات واضح در رفتار باشد ومی تواند در روابط موجود در مدرسه ایجاد اشکال کند. معلم بیمارباید از مشکل وی آگاه واز توصیه های پزشکی در این موارد مطلع باشد. در کودکان با بیماری گریوز مشکلات معمولا قبل از شروع درمان ایجاد می شود و اگر به طور منظم دریافت نشود, علائم پرکاری تیروئید مجدد ظاهر می شود.مرکز تحقیقات غدد درون ریز ومتابولیسم , دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هفت جزوه درمورد بیماری های تیروئید برای آموزش عموم منتشرکرده است. این جزوه ها عبارتند از:

۱- پرکاری تیروئید

۲- کم کاری تیروئید

۳- گره های تیروئید

۴- تیروئیدیت ها ( التهاب تیروئید )

۵- تشخیص بیماری های تیروئید

۶- بیماری چشمی گریوز

۷- بیماری های تیروئید دراطفال.