دیدن فیلم ترسناک، مضراتش برای کودکان چیست؟

تاثیر مهم فیلم‌ ترسناک ایجاد اضطراب است. این‌گونه فیلم‌ها باعث برانگیختن برخی واکنش‌های اضطرابی در افراد می‌شود و در کسانی که مستعد اضطراب هستند، شاهد اضطراب طولانی‌مدتی خواهیم بود. وقتی می‌ترسیم، هورمون آدرنالین در بدن ترشح می‌شود و این حالت برای کسانی که دنبال هیجان هستند بسیار لذت‌بخش است. مشکل دیگر فیلم ترسناک بی‌خوابی است. بعد از تماشای فیلم ترسناک به دلیل دیدن اتفاقات مهیج و در عین حال ترسناک فرد ممکن است همان شب یا چند شب بعد بر اثر ترس و اضطراب دچار بی‌خوابی شود.

بیشتر تحقیقاتی که در مورد تاثیر فیلم‌ ترسناک انجام گرفته، روی کودکان متمرکز شده است . چون کودکان تفاوت بین خیال و واقعیت را به خوبی تشخیص نمی‌دهند و تاثیر منفی این‌گونه فیلم‌ها روی کودکان بیشتر است تا بزرگسالان اما تاثیر کلی فیلم‌های ترسناک را باید ابتدا از هدفی که از ساختن این فیلم‌ها وجود دارد، بررسی کرد. هدف از ساختن این‌گونه فیلم‌ها ایجاد رعب و وحشت و اضطراب در بیننده است. ممکن است در یک جای آرام نشسته و با هیجان و در عین حال لذت، مشغول دیدن فیلمی ترسناک و مهیج باشید اما تغییرات فیزیکی و جسمی ناخوشایند و مضری در بدن شما در حال وقوع باشد مثل افزایش ضربان قلب و بالا رفتن فشارخون و حتی لرزش دست.

چیزی در مورد ترس وجود دارد که به طور غریزی و مستقیم خوی حیوانی انسان را خطاب قرار می دهد. میلیونها سال سیر تکاملی روان شناسی محرک های مشخصی از ترس را در اذهان ما نهادینه کرده است؛ غریزه بقا!

ترس از تاریکی که شاید جانوران درنده در انتظار ما کمین کرده باشند؛ ترس از حیواناتی با دندان های تیز بزرگ که در چشم بر هم زدنی می توانند ما را وعده غذایی خود کنند؛ ترس از عنکبوت های سمی که می توانند با یک نیش ما را به کشتن دهند. این ترس به قدری در روان شناسی رشد ما ریشه دار شده که تحقیقات انجام شده توسط "نوبو ماساکاتا" نشان می دهد کودکان حول و حوش ۳ سال روی صفحه نمایش کامپیوتر مارها را راحت تر از گلها تشخیص می دهند! تحقیقات "کریستوف کوک" نشان میدهد که آمیگدال راست - بخشی از مغز که در رابطه با یادگیری ترس است - به هنگام دیدن تصاویر حیوانات واکنش های شدیدتری از خود نشان می دهد تا دیدن تصاویری از انسان، اماکن و اشیایی که حتی ممکن است در دنیای متمدن امروز بسیار هم خطرناک تر باشند.

تاثیر مهم فیلم‌ ترسناک ایجاد اضطراب است. این‌گونه فیلم‌ها باعث برانگیختن برخی واکنش‌های اضطرابی در افراد می‌شود و در کسانی که مستعد اضطراب هستند، شاهد اضطراب طولانی‌مدتی خواهیم بود. وقتی می‌ترسیم، هورمون آدرنالین در بدن ترشح می‌شود و این حالت برای کسانی که دنبال هیجان هستند بسیار لذت‌بخش است.

مشکل دیگر فیلم ترسناک بی‌خوابی است. بعد از تماشای فیلم ترسناک به دلیل دیدن اتفاقات مهیج و در عین حال ترسناک فرد ممکن است همان شب یا چند شب بعد بر اثر ترس و اضطراب دچار بی‌خوابی شود. این موضوع سلامت جسمی افراد را به خطر می‌اندازد اما تماشای این‌گونه فیلم‌ها روی الگوی خواب کودکان تاثیر بدی می‌گذارد و با ایجاد اختلال در خواب، تاثیر مستقیمی روی رشدشان می‌گذارد.

تاثیرات فیلم ترسناک بر روی کودکان

تاثیر صحنه های خشونت بار در فیلم ترسناک بر روی کودکان ممکن است به سرعت نمایان شده یا سال ها بعد معلوم شود. گزارش ها نشان داده که گاهی اوقات حتی تماشای یک صحنه خشونت بار می تواند تاثیر منفی و مخرب لازم را روی یک کودک بگذارد. شایان ذکر است که تماشای فیلم ترسناک و صجه های خشن آن تنها عامل بروز مشکلات رفتاری در کودکان نیست، اما می تواند در ابتلای آنها به مشکلات رفتاری نقش داشته باشد.

تماشای فیلم‌های ترسناک و صحنه‌های دلخراش موجب ایجاد هیجان عاطفی کاذب در کودک می‌شود. تاثیر منفی تماشای چنین صحنه‌هایی ممکن است تا مدتی طولانی در ذهن کودک باقی بماند. به همین دلیل لازم است خانواده‌ها مانع تماشای فیلم‌ها و صحنه‌های ترسناک و خشن از سوی کودکان شوند. اما مشکل اینجاست بعضی خانواده ها خودشان به این موضوعات علاقه دارند و به کودک خود در این زمینه توجهی ندارند و کنار او به تماشای این فیلم‌ها می‌‌نشینند.

دکتر کنتر معتقد است کودکان زمان زیادی برای فرق گذاشتن بین خیال و واقعیت نیاز دارند. برای یک کودک خردسال تفکیک این موضوع که چه چیزی ساختگی و چه چیزی غیرساختگی است، خیلی راحت نیست. به همین دلیل خیلی از پدر و مادرها تصور می کنند با گفتن این موضوع که این داستان یا فیلم واقعی نیست، می توانند به او کمک کنند تا بر ترسش غلبه کند، حقیقت این است که این توضیح معمولا برای کودکان اطمینان بخش نیست.

این استاد دانشگاه می گوید: در یک آزمایش، به دو گروه سنی کودکان پیش از دبستان و کودکان ۹ تا ۱۱ ساله فیلم جادوگر شهر زمرد را نشان دادیم. قبل از نمایش هم به هر دو گروه گفتیم که داستان فیلم ساختگی است و واقعیت ندارد. اما این توضیح هیچ کمکی نکرد تا کودکان پیش دبستانی نترسند و حس کنند که داستان واقعی نیست، در صورتی که کودکان ۹ تا ۱۱ ساله خیلی خوب دریافتند که داستان ساختگی است.

این که به خود بگویید این تصویر واقعیت ندارد، راه و روشی مفید برای کاهش ترس است اما این روش برای کودکان بزرگ تر از سن پیش دبستان موثر است نه کودکان کم سن و سال تر؛ یعنی روش های شفاهی به این دلیل روی کودکان خردسال تاثیر ندارد که کودکان خردسال کاملا متوجه تصاویر ظاهری و چیزهایی می شوند که به آسانی قابل درک است و اینکه آن ها توان استفاده از افکار انتزاعی برای چیرگی بر تصاویر ترسناک را ندارند.

حافظه تصویری کودکان ممکن است بارها و بارها تصاویر فیلم ترسناک را به یاد بیاورد و آنها را دچار تنش های فکری کند.گاهی این ترس سالها با کودک میماند و وارد ضمیر ناخودآگاهش میشود.

توصیه هایی به پدر مادرها

در انتخاب فیلم مناسب برای مشاهده کودکان در منزل باید همانند مشاهده فیلم در سینما دقت بخرج داد.

بهتر است در اتاق خواب کودکان تلویزیون یا دستگاه پخش ویدیو از هر نوع وجود نداشته باشد.

اگر فیلمی فرزند ما را ترساند بهتر است آنرا خاموش کرد یا سالن سینما را ترک نمود.

اگر صحنه غیرمنتظره ای در فیلم وجود داشت باید به کودک درباره آن توضیح داد. یکی از توضیحات می تواند این باشد که گرچه در فیلم هنرپیشه ای که مورد خشونت واقع شده کشته شده یا صدمه جدی به او وارد شده است اما در دنیای واقعی چنین نیست.