راه رفتن کودک در خواب، نگران کننده است؟
اگر شما یک کودک خواب‌گرد دارید، تنها شما با این مسئله مواجه نیستید. ممکن است مشاهده‌اش شما را بترساند، اما خوابگردی در کودکان امری بسیار رایج است.
آیا تا به‌حال ساعت‌ها پس از زمان خواب، کوچولوی‌تان را در حالی‌که گیج و منگ در هاله خانه پرسه می‌زند مشاهده کرده‌اید؟ اگر شما یک کودک خواب‌گرد دارید، تنها شما با این مسئله مواجه نیستید. ممکن است مشاهده‌اش شما را بترساند، اما خوابگردی در کودکان امری بسیار رایج است؛ البته اکثر کودکان بسیار به‌ندرت این‌کار را انجام می‌دهند و با رسیدن به سنین نوجوانی خود به خود درمان می‌شوند. اما اقداماتی وجود دارند که می‌توانند کودک خوابگردتان را هنگامی‌که شب در خانه به راه می‌افتد، ایمن نگاه دارند.
علی‌رغم اسم آن، خوابگردی شامل مواردی فرا‌تر از راه رفتن در خواب می‌شود. رفتارهای خوابگردی می‌توانند از رفتارهای بی‌خطر (نشستن در رخت‌خواب) یا رفتارهای خطرناک (مانند راه رفتن در بیرون از رخت‌خواب) گرفته تا رفتارهای ناشایست (باز کردن در کمد پتو‌ها و ادرار کردن در آن‌جا) را در بر بگیرد. کودکان صرف‌نظر از این‌که چه کاری را در هنگام خوابگردی انجام داده باشند، هنگامی‌که بیدار می‌شوند آن‌را به یاد نخواهند آورد.
هنگامی‌که ما می‌خوابیم، مغز ما از ۵ مرحله خواب عبور می‌کند؛ مراحل ۱، ۲، ۳، ۴ و مرحله REM (مرحله ۵ یا مرحله حرکات سریع چشم). در مجموع، این مراحل چرخه خواب را تشکیل می‌دهند. یک دور کامل چرخه خواب ۹۰ تا ۱۰۰ دقیقه طول می‌کشد. بنابراین هر شخص به‌طور معمول چهار یا پنج چرخه خواب را در طول خواب شبانه خود تجربه می‌کند.
خوابگردی اغلب در طول مراحل خواب عمیق، یعنی مراحل ۳ و ۴ رخ می‌دهد. در طول این مراحل بیدار کردن فرد مشکل‌تر است و اگر شخصی در این مراحل از خواب بیدار شود، ممکن است تا چند دقیقه احساس گیجی کند و جهت‌یابی خود را از دست بدهد.
کودکان معمولا یک تا دو ساعت پس از به خواب رفتن، شروع به خوابگردی می‌کنند و ممکن است از چند دقیقه تا ۳۰ دقیقه به‌هر سمت و سویی حرکت کنند.
دلایل خوابگردی
خوابگردی در کودکان بسیار رایج‌تر از بزرگ‌سالان است و در اکثر کودکان نیز در طول رشد این مسأله خود به خود از بین می‌رود. ممکن است این مسأله به‌صورت ارثی در خانواده وجود داشته باشد؛ مثلاً اگر شما یا همسرتان خواب‌گرد هستید یا در گذشته بوده‌اید، احتمال دارد کودک‌تان نیز خواب‌گرد شود.
عوامل دیگری که ممکن است احتمال خوابگردی را افزایش دهند، عبارتند از:
- کمبود خواب یا خستگی
- برنامه‌های نامنظم خواب
- بیماری یا تب
- درمان‌های جدی پزشکی
- استرس (البته خوابگردی به‌ندرت به‌دلایل پزشکی، هیجانی یا روان‌شناختی اتفاق می‌افتد و اکثرا به این دلایل نمی‌باشد).
رفتارهایی که هنگام خوابگردی صورت می گیرد
بدون شک بیرون آمدن از تخت و به راه افتادن در خانه، در حالی‌که فرد خواب است، بارز‌ترین نشانه خوابگردی است؛ اما خواب‌گردهای کوچولو ممکن است این اعمال را نیز انجام بدهند:
- صحبت کردن در خواب
- سخت بیدار شدن
- گیج و منگ به‌نظر رسیدن
- سر به هوا بودن و شلختگی
- پاسخ ندادن هنگامی‌که با آن‌ها صحبت می‌شود
- نشستن در رخت‌خواب و انجام حرکات تکراری مانند مالیدن چشم‌ها و بازی کردن با لباس خواب
همچنین چشم‌های خواب‌گرد‌ها باز است، اما آن‌ها مانند زمانی‌که بیدارند نمی‌بینند و اغلب فکر می‌کنند در اتاق‌های متفاوت یا مکان‌های دیگری هستند.
گاهی اوقات این وضعیت‌ها ممکن است همراه با خوابگردی پیش بی‌آیند.
- حبس تنفس (قطع شدن کوتاه تنفس هنگام خواب)
- شب ادراری
- کابوس‌های شبانه
- سن بروز خوابگردی
در هر سنی که کودک به راه بی‌افتد، خوابگردی می‌تواند بروز پیدا کند، اما معمولا نخستین وهله‌های آن بین ۴ تا ۸ سالگی آغاز می‌شوند و در حدود ۱۲ سالگی فراوانی آن به آخرین حد خود می‌رسد. فراوانی خوابگردی در هر دو جنس (مؤنث و مذکر) یک‌سان است.
به‌ندرت اتفاق می‌افتد که نخستین رویداد خوابگردی در بزرگ‌سالی متجلی شود، اما اگر شاهد چنین وضعی باشیم باید به جستجوی عللی مانند مصرف مواد یا وجود یک عارضه عصب‌شناختی بپردازیم.
آیا خوابگردی خطرناک است؟
خوابگردی به‌خودی خود خطرناک نیست. با این وجود راه رفتن‌های شبانه می‌توانند خطرناک باشند، به این دلیل که کودکان بیدار نیستند و متوجه نیستند چه کاری انجام می‌دهند، مانند پایین رفتن از پله‌ها یا باز کردن پنجره‌ها.
خوابگردی معمولا نشانه این نیست که کودک مشکلات هیجانی یا روان‌شناختی دارد و همچنین هیچ‌گونه آسیب هیجانی ایجاد نمی‌کند. خواب‌گرد‌ها حتی ممکن است اصلا به‌یاد نیاورند که در شب قبل چه اتفاقاتی افتاده است.
چگونه خواب‌گرد را ایمن نگاه داریم؟
گرچه خوابگردی بالقوه خطرناک نیست، اما لازم است احتیاط‌هایی را انجام دهید که احتمال سقوط، برخورد با اشیاء، بیرون رفتن از خانه، یا رانندگی را (در صورتی‌که خوابگردتان نوجوان باشد)، راکاهش دهید.
برای کمک به کودک خوابگردتان
- سعی کنید او را بیدار نکنید، چون این‌کار ممکن است او را بترساند؛ به‌جای آن، او را به آرامی به سوی تختش هدایت کنید.
- پنجره‌ها و درهای خانه (و نه تنها اتاق کودک) را ببندید و قفل کنید، زیرا ممکن است کودک - - خوابگردتان به سمت آن‌ها به راه بی‌افتد. ممکن است بخواهید به در‌ها قفل‌های اضافی و یا قفل‌های محافظ کودک بزنید. اگر خوابگردتان بزرگ‌تر است (می‌تواند رانندگی کند)، سوئیچ ماشین را در محلی دور از دسترس او قرار دهید.
- برای جلوگیری از سقوط، اجازه ندهید کودک خوابگردتان بالای تخت دو نفره بخوابد.
- اشیاء تیز و شکستنی را در اطراف تخت کودک‌تان قرار ندهید.
- اشیاء خطرناک را دور از دسترس کودک‌تان قرار دهید.
- برای جلوگیری از تصادف و برخورد، موانع را از اتاق و سراسر خانه بردارید (مخصوصا خرت و پرت‌های روی زمین).
- بالای پله‌ها یا اتاق کودک راه گیرهای محافظی را نصب کنید.
راه‌های دیگری برای کمک به خواب‌گرد
به‌جز مواردی که دوره‌های خوابگردی به‌طور منظم اتفاق می‌افتند، باعث می‌شوند کودک‌تان در طول روز خواب‌آلوده شود یا کودک‌تان رفتارهای خطرناکی را در طول خوابگردی انجام می‌دهد، معمولا نیازی برای درمان خوابگردی وجود ندارد. اما اگر دوره‌های خوابگردی بسیار زیاد اتفاق می‌افتند، مشکلات زیادی ایجاد می‌کنند و با رشد و بزرگ‌تر شدن کودک‌تان از بین نرفته‌اند، می‌توانید با پزشکتان مشورت کنید. همچنین اگر از موارد دیگری چون حبس تنفسی و... نگرانید، می‌توانید با پزشک صحبت کنید.
برای کودکانی که اغلب خوابگردی می‌کنند، پزشک ممکن است درمانی به نام بیدار شدن برنامه‌ریزی شده را توصیه کند. این بیدار شدن‌های منظم، چرخه خواب را بهم می‌زند و به کودکان خواب‌گرد کمک می‌کند. در موارد نادر پزشک ممکن است برای کودک داروهایی را تجویز نماید.
راه‌هایی دیگر برای به حداقل رساندن دوره‌های خوابگردی
- با گذاشتن موسیقی‌های ملایم و نوارهای ریلکسیشن هنگام خواب به کودک‌تان آرامش ببخشید.
- هم برای خوابیدن و هم برای بیدار شدن از خواب، برنامه‌هایی منظم را طرح ریزی کرده و اجرا کنید.
- زمان خواب کودک را زود‌تر آغاز کنید، این باعث می‌شود خواب‌آلودگی و خستگی او کاهش پیدا کند.
- به کودک خود اجازه ندهید قبل از خواب نوشیدنی زیادی بنوشد و او را قبل از خواب به توالت ببرید (مثانه پر می‌تواند به خوابگردی ارتباط داشته باشد).
- اجازه ندهید نزدیک زمان خوابش کافئین مصرف کند.
- مطمئن شوید که اتاق خواب کودک‌تان آرام و برای خواب راحت است. در هنگام خواب کودک سر و صدای خانه را به حداقل برسانید.
منبع:
پارسه گرد
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼