وزن مناسب در بارداری، دانستنی های لازم

خانمی با قد 165 سانتیمتر و وزن 55 کیلوگرم سعی در لقاح جنین کرد، در حالی که برای مدت 15 سال عادت ماهیانه نداشت. افزایش چهار کیلوگرمی وزنش به او کمک کرد تا در سن 34 سالگی دوباره عادت ماهیانه اش شروع شود و بعد از گذشت یکسال سعی و کوشش برای باردار شدن سرانجام بوسیله لقاح مصنوعی صاحب دختری شود که هم اکنون با مادرش به خوبی و خوشی زندگی می کند.

قبل از اینکه این خانم وزنش را افزایش دهد اندازه BMI (شاخص توده بدنی برابر است با وزن تقسیم بر مجذور قد) او 18.3 بود. اما BMI ایده آل برای لقاح جنین بین 20 تا 25 است. داشتن وزنی کم یا اضافه وزن بیش از حد می تواند باعث مشکلاتی در تخمک گذاری شود. مطالعات اخیر نشان می دهد که داشتن اضافه وزن هم می تواند برای بارداری مشکلات زیادی به وجود آورد.

دکتر نانسی ویلیامز دستیار پروفسور در دانشگاه پارک در ایالت پنسیلوانیای امریکا در این مورد می گوید: اگر وزن بدن و مقدار چربی های آن زیاد یا کم باشد، تمرکز هورمون های استروژن و پروژسترون در بدن کاهش می یابد. مقدار مناسب استروژن برای فعال سازی تخمک گذاری ضروری است. بانوان با وزنی کم می توانند عادت ماهیانه منظمی داشته باشند اما عادت ماهیانه آنها بدون تخمک گذاری انجام می شود.

مقدار کم پروژسترون می تواند بر نیمه دوم عادت ماهیانه شما تاثیر گذار باشد. بهم خوردگی فاز دوم عادت ماهیانه (LPD (luteal phase disturbance به این معناست که تخمک گذاری و لقاح جنین بصورت نرمال انجام می شود ولی زمان کافی برای تخمک بارورشده وجود ندارد تا در رحم به صورت مناسب جایگزین شود. دیدن پریود ده روز بعد از تخمک گذاری (همانطوری که می توان بوسیله آزمایش خون یا بسته تخمک گذاری متوجه آن شد) به معنای بهم خوردگی فاز دوم پریودLPDاست.

نه خیلی چاق و نه خیلی لاغر

اضافه وزن بسیار زیاد به اندازه کمبود وزن می تواند در لقاح جنین مشکل ساز باشد. دکتر ریچارد اس لیگرو پروفسور زنان و زایمان در کالج پزشکی هرشی در پنسیلوانیا می گوید: اضافه وزن بیش از حد و چاقی باعث بسیاری از مشکلات، مثل جلوگیری از تخمک گذاری و کاهش جوابدهی به تاثیرات داروهای باروری می شود.

یکی از مشکلات اضافه وزن مقاومت در برابر انسولین است. بانوان با این وضعیت دارای مقدار زیادی آندروژن آزاد (هورمون مردانه) و استروژن هستند که می تواند تاثیر منفی بر تخمک گذاری و جایگزینی جنین داشته باشد. مقدار مناسب هورمون ها برای آمادگی رحمی سالم ضروری است. اگر بافت بیش از اندازه (یعنی چربی ها) برای جذب این هورمون ها وجود داشته باشد، رحم از حضور هورمون ها برای آمادگی در باروری محروم می ماند.

نا متوازن بودن هورمون های زنانه (PCOS (polycystic ovarian syndrome یکی از علل اصلی ناباروری در بانوان است که با چاقی و مقاومت در برابر انسولین وضعیت بدتری را بوجود می آورد. تمامی بانوان بر اثر تاثیرات نامتوازن بودن هورمون های زنانه PCOS دچار ضعف در تخمک گذاری می شوند که با افزایش بیش از حد وزن، شدیدتر می شود. البته تمامی خانم ها با اضافه وزن بیش از حد دچار نامتوازن بودن هورمون های زنانه PCOS نبوده و گرفتار این مشکل دارای اضافه وزن بیش از حد نیستند. علایم معمول نامتوازن بودن هورمون های زنانه PCOS، عادت ماهیانه نامنظم و زیادی موی بدن است و اگر شما با این علایم روبرو هستید با پزشک خود راجع به این موضوعات صحبت کنید.

گرچه کاهش وزن ضرورتا باعث مداوای نامتوازن بودن هورمون های زنانه PCOS نمی شود، ولی بسیاری از مطالعات نشان داده است که حتی کاهش مقدار کمی وزن و چربی های بدن می تواند وضعیت تخمک گذاری در بانوان با وزن زیاد را بهبود بخشد. پروفسور رز فریش از دانشگاه شیکاگو می گوید: مغز انسان در برابر اخطارهای چاقی بسیار حساس است.

این موضوع می تواند در مواردی بالعکس (لاغری) نیز عمل کند. خانم ورزشکاری با وزن کم که مدت ها عادت ماهیانه نداشت با افزایش چربی بدنی خویش از ۸.۲ درصد به ۱۴.۴ درصد دوباره عادت ماهیانه اش شروع شد.