ورود نوزاد جدید، آماده کردن فرزند اول

به دنیا آمدن یک نوزاد می‌تواند تغییراتی را در یک خانواده ایجاد کند و والدین معمولاً از قبل انرژی زیادی را صرف آمادگی برای این اتفاق می‌کنند ولی بعد از اینکه نوزاد به دنیا می‌آید، بیشتر توجه‌ها صرف مراقبت از او می‌شود که این می‌تواند برای دیگر کودکان خانواده کمی سخت باشد. حسادت خواهر و برادرها نسبت به نوزاد یک احساس معمول است و آنها اغلب به تغییرات جدید با بدرفتاری و سرپیچی از شما واکنش نشان می‌دهند، اما والدین می‌توانند کودکان خود را در طول بارداری برای این تغییرات آماده کنند. صحبت کردن دربارۀ بارداری به شکلی که بچه‌ها بفهمند، انجام برخی کارها و دادن نقش کوچکی به کودکان برای شروع مراقبت از یک عضو جدید می‌تواند همه چیز را آسان‌تر کند. در این مطلب می‌توانید با اهمیت معرفی کودک دوم به کودک اول و راهکارهایی برای آمادگی کودک بزرگ‌تر در رابطه با حضور یک نوزاد جدید آشنا شوید.

اهمیت معرفی کودک دوم به کودک اول

کودک در دو سال اول زندگی خود یاد می‌گیرد که خانه جای امن و زیبایی است و اگر نیازهایش را به والدین بفهماند، آنها از او مراقبت می‌کنند. مثلاً وقتی گرسنه است به او غذا می‌دهند، پوشکش را عوض می‌کنند و وقتی نیاز دارد در آغوشش می‌گیرند. اما بالاخره زمانی در دورۀ نوپایی کودک فرا می‌رسد که لازم است او معنای صبر را بفهمد. صبر کردن و منتظر ماندن برای کودک به معنای تأخیر در پاسخ به نیازهایش و فهمیدن این موضوع است که اعضای دیگری نیز در خانواده وجود دارند که به اندازۀ او مهم هستند.

تجربه‌های کمی در زندگی یک کودک وجود دارد که به اندازۀ تولد یک خواهر یا برادر روی او تأثیر بگذارد. وجود یک برادر یا خواهر می‌تواند به کودک بفهماند که منتظر ماندن و تقسیم کردن چه معنایی دارد و به او درکی از استقلال فردی می‌دهد. همچنین چگونگی کنار آمدن کودک با خواهر یا برادرش، الگوی کنار آمدن او با دیگران را نیز پایه‌گذاری خواهد کرد. خانوادۀ شما یک جای کوچک ولی مهم برای شروع یادگیری روابط اجتماعی سالم است و هدایت کودکتان در طول این مرحله‌، او را برای موانع دیگری آماده می‌کند که در آینده بیرون از خانه تجربه خواهد کرد. در طول این تجربه لازم است شما این فکر را در ذهن کودک تقویت کنید که هر اتفاقی بیفتد، شما همیشه او را حمایت می‌کنید و دوستش خواهید داشت.

همچنین با تربیت درست شما، بچه‌ها یاد می‌گیرند که خواهر یا برادری که بعد از آنها به دنیا آمده است را دوست داشته باشند، اما این به معنای آن نیست که هیچ‌وقت مشکلی وجود نخواهد داشت. هر بچه‌ای در مرحله‌ای از مواجهه با خواهر یا برادر کوچکش ممکن است تحریک شود و واکنش نشان دهد، پس منتظر این اتفاق‌ها باشید و به کودکتان آمادگی لازم را بدهید. همچنین به او کمک کنید جایگاه خود را در خانواده بداند تا اوقات شادتان بسیار بیشتر از زمان‌های تنش‌زا باشد تا خیلی زودتر از زمانی که تصور می‌کنید یک کودک بزرگ‌تر مهربان و دلسوز داشته باشید.

روش‌هایی برای آماده کردن کودک بزرگ‌تر برای حضور نوزاد

برای آمادگی کودک بزرگ‌تر بهتر است از دوران بارداری در مورد ورود یک برادر یا خواهر جدید با او صحبت کنید، زیرا کودکان به هر حال در مرحله‌ای از دورۀ بارداری متوجه می‌شوند که چیزی تغییر کرده است و تغییر برای یک کودک ناراحت‌کننده است، اما شما می‌توانید با توضیح اتفاقی که قرار است بیفتد نگرانی او را کاهش دهید. برای داشتن کودکی دلسوز و دوستی برای خواهر یا برادر دوم لازم است مواردی را رعایت کنید که برخی از آنها شامل موارد زیر است:

خبر تولد را اعلام کنید:

می‌توانید به فرزندتان بگویید وقتی مامان و باباها همدیگر را دوست دارند گاهی تصمیم می‌گیرند که یک بچۀ دیگر هم به دنیا بیاورند. برای کودکی که کمتر از دو سال و نیم دارد، بهتر است برای اعلام خبر تا سه ماهۀ آخر که شکمتان بزرگ شده است، صبر کنید. اگر زودتر به او بگویید، ممکن است برایش گیج‌کننده باشد، زیرا او هیچ درکی از گذشت زمان ندارد. ارتباط دادن زمان مقرر زایمان با یک جشن یا تعطیلات خاص نیز می‌تواند کمک کند. همچنین می‌توانید به او بگویید مثلاً نوزاد در فصل زمستان یا وقتی بیرون خانه هوا سرد یا گرم شود به دنیا می‌آید.

پاسخ‌های درست به سؤالات کودک بدهید:

برای پاسخ به سؤالاتش اجازه دهید پرسش‌های فرزندتان راهنمای شما باشد. برای مثال، اگر یک کودک چهار ساله پرسید نی‌نی‌ها از کجا می‌آیند، منظور کودک از این سؤال ارتباطی با رابطۀ جنسی ندارد، بلکه می‌خواهد بداند که نوزاد به معنای لفظی کلمه از کجا می‌آید. در پاسخ به این سؤال کافی است بگویید نی‌نی از داخل شکم مامان می‌آید. اگر کودکی بخواهد بیشتر بداند خودش سؤال می‌پرسد. اگر کودک علاقۀ بیشتری به نوزادی که در شکم دارید نشان ‌دهد، می‌توانید او را با کارهایی تشویق کنید. مثلاً برایش کتاب‌هایی مناسب سن او دربارۀ بارداری و زایمان برای کودکان بخوانید. همچنین می‌توانید به دیدن دوستان یا اقوامی بروید که نوزاد دارند و بگذارید نوزادان کوچک را بیشتر بشناسد.

کودک را کمی آماده کنید:

دوران نوزادی کودکتان را با ورق زدن آلبوم‌هایش به او نشان دهید و در طول آن می‌توانید توضیحات خلاصه‌ای بدهید، مثلاً بگویید بچه‌های کوچولو خیلی شیر می‌خورند یا مامان همیشه بچه را بغل می‌کند، همان‌طور که تو را بغل می‌کردم تا کودکتان بفهمد باید انتظار چه چیزهایی را داشته باشد. همچنین داستان تولدش را برایش تعریف کنید یا به او یک عروسک بدهید تا بتواند نقش یک پرستار را برایش بازی کند.

کودک جدید را به او معرفی کنید:

کودکتان را با خود به برخی از ملاقات‌های دوران بارداری به مطب پزشک ببرید تا ضربان قلب جنین را بشنود و عکس‌های سونوگرافی را به خوبی نگاه و جست‌وجو کند. وقتی جنین در شکمتان لگد می‌زند، دست کودک را روی آن بگذارید تا تکان‌‌ها را حس کند و در این زمان او را بیشتر با کودک جدید آشنا کنید.

از او در انتخاب‌ها کمک بگیرید:

نام‌هایی را که در ذهنتان دارید اسم ببرید و از او بخواهید که از میان آنها یکی را انتخاب کند و وقتی نوزادتان به دنیا آمد، به همه بگویید که او نام خواهر یا برادر جدیدش را انتخاب کرده است. همچنین بهتر است او را برای خرید لوازم نوزاد همراهتان ببرید و بگذارید او در انتخاب به شما کمک کند و برای او هم هدیه بخرید تا از ابتدا خودش را از این اتفاق جدید جدا نبیند، بلکه همراه شما بداند.

او را در کارها شریک کنید:

در روزهای نزدیک زایمان، از او بخواهید در آماده کردن اتاق و وسایل نوزاد کمک کند. همچنین می‌توانید ساک لوازم بیمارستان خود را همراه او جمع کنید و ببندید. کارهای ساده‌ای به او بدهید و سعی کنید هدفتان فقط همراه کردن او باشد، بدون اینکه از این کار خسته شود.

تغییرات خانه را قبل از تولد انجام دهید:

اگر با به دنیا آمدن نوزاد، لازم است هر تغییری در خانه و محیط بازی یا محل خواب او بدهید، این کار را چند ماه قبل از تولد نوزاد انجام دهید و دلیل دیگری برای این تغییر پیدا کنید تا او را نیز در این تغییر همراه کنید. این کار به کودک بزرگ‌تر این فرصت را می‌دهد که قبل از مواجه شدن با ورود نوزاد به شرایط جدیدش عادت کند.

همچنین بدانید که وقتی در بیمارستان هستید، کودک نوپای شما احتمالاً بیشتر از نگرانی در مورد شما، می‌خواهد بداند چه اتفاقی قرار است برای خودش بیفتد. شما می‌توانید قبل از رفتن به بیمارستان برای مثال به کودکتان بگویید وقتی شما در بیمارستان هستید، مادر‌بزرگ یا خاله پیش او می‌آید و او را پیش شما می‌آورد و تا زمانی که در بیمارستان هستید، بگویید کودک را چند بار آنجا بیاورند تا نوزاد را ببیند و شما بعد از یک یا دو روز کودکی غریبه را با خود به خانه نبرید و از راه‌های کنار آمدن و همراه کردن کودک اول بعد از تولد نوزادتان نیز آگاه باشید.