مراحل رشد کودک، چه مهارت‌هایی لازم است؟
تجربیاتی که کودک شما در ماه‌ها و سال‌های اولیه زندگی خود دارد، بر سلامت ذهنی و جسمی او تأثیر می‌گذارد.
تجربیاتی که کودک شما در ماه‌ها و سال‌های اولیه زندگی خود دارد، بر سلامت ذهنی و جسمی او تأثیر می‌گذارد و در این دوران کودک مهارت‌های اصلی برای ادامه‌ی زندگی را می‌آموزد. مراقبت، پرورش و تأمین امنیت کودک در این دوران موجب رشد و تکامل مناسب کودک در ادامه زندگی می‌شود. شما باید به خوبی مراقب کودک خود باشید و به دقت به کارهایی که انجام می‌دهد نگاه کنید و به صداها یا حرف‌های او گوش دهید تا بتوانید به درستی بفهمید که او چه چیزی می‌خواهد یا به چه چیزی نیاز دارد. حتی زمانی که کودک قادر به حرف زدن نیست، با بروز نشانه‌هایی به شما می‌فهماند که چه می‌خواهد بگوید. فرزند شما در دوران خردسالی با سرعت زیادی رشد می‌کند و چیزهای زیادی می‌آموزد.
رشد کودک تا ۱۲ ماهگی (یک سالگی)
مهارت‌های ارتباطی و زبانی
می‌تواند کلمه‌ی مامان یا بابا و یکی دو کلمه دیگر را ادا کند.
برای خداحافظی دست تکان می‌دهد.
به اشیا اشاره می‌کند.
صداهایی از خود درمی‌آورد و کلمات بی‌معنی به زبان می‌آورد که مشابه با تکلم هستند.
سؤالات ساده را می‌فهمد مانند : بینی‌ات کجاست؟" یا "صدای گاو چیست؟"
رشد حرکتی و فیزیکی
اشیایی که در دو دست گرفته است به هم می‌زند.
به تنهایی می‌ایستند.
با کمک یک دست می‌تواند را برود و حتی ممکن است بدون کمک تعادل دست راه برود.
می‌تواند دو شیء یا دو قطعه را روی هم قرار دهد.
می‌تواند با دقت اشیا را با دو انگشت شست و اشاره بردارد.
در حین غذا خوردن با دست خود تکه‌های غذا را به طرف دهانش می‌برد.
رشد اجتماعی و احساسی
از بازی‌های ساده مثل دالی کردن و شنیدن شعر و دست زدن و دیگر بازی‌های اجتماعی لذت می‌برد.
دوست دارد به عکس‌های کتاب‌ها نگاه کند و کتاب برای او خوانده شود.
وقتی اتاق را ترک می‌کنید گریه می‌کند.
هنگام موفقیت در انجام کاری جدید مثل ایستادن و راه رفتن احساس غرور می‌کند.
مهارت‌های ادراکی (فکر کردن و یادگیری)
می‌تواند دستورهای تکی را درک کند و انجام دهد مانند "توپ را به من بده" .
کودکان بزرگ‌تر و دیگر بزرگسالان را نگاه می‌کند و از آن‌ها تقلید می‌کند.
کارهایی که برای او اشتیاق آور هستند را تکرار می‌کند برای مثال چیزی را از یک لبه پایین می‌اندازد تا شما دوباره آن را بردارید.
به کتاب با دقت نگاه می‌کند و صفحات آن را ورق می‌زند.
رشد کودک: ۱۵ ماهگی
مهارت‌های ارتباطی و زبانی
با اشاره دست، کشیدن اجسام یا گریه کردن نشان می‌دهد که چه چیزی می‌خواهد.
چیزهایی مانند کتاب را برای شما میاورد تا برایش بخوانید.
علاوه بر مامان و بابا، ۳ تا ۵ کلمه‌ی دیگر می‌گوید و آن‌ها را به درستی به کار می‌برد.
وقتی از او سؤال می‌کنید می‌توان به اعضای بدن خود اشاره کند (مثلاً دماغت کجاست؟)
رشد حرکتی و فیزیکی
بدون کمک می‌تواند قدم بردارد.
برای برداشتن چیزی از روی زمین می‌تواند روی زانوهای خود خم شود.
می‌تواند از فنجان یا کاسه مایعات بنوشد.
می‌تواند سه قطعه را روی سر هم بچیند.
می‌تواند با مداد رنگی روی کاغذ خط بکشد.
رشد اجتماعی و احساسی
برای انجام دادن فعالیت‌های مورد علاقه‌اش اولویت نشان می‌دهد و اگر مشغول بازی موردعلاقه خود باشد از خوابیدن امتناع می‌کند.
از اشیای واسطه مانند پتو یا پشتی برای راحتی خود استفاده می‌کند.
از چیزهای مشخصی به شدت بدش میاید مانند صدای بلند یا حمام رفتن.
با بغل کردن و بوسیدن، محبت خود را به کسانی که از او مراقبت می‌کنند نشان می‌دهد.
مهارت‌های ادراکی (فکر کردن و یادگیری)
دستورهای ساده را می‌فهمد و انجام می‌دهد.
فعالیت‌های دیگران را تقلید می‌کنند مانند جارو زدن خانه.
شروع به انجام بازی‌های فکری و حل مسئله می‌کند مانند حل کردن یک پازل.
رشد کودک ۲۴ ماهگی (۲سالگی)
مهارت‌های ارتباطی و زبانی
بیش از ۵۰ کلمه را می‌تواند بگوید.
از عبارات دوکلمه‌ای استفاده می‌کند.
در نیمی از موارد می‌تواند منظور خود را به یک فرد غریبه بفهماند.
اگر از او بخواهید می‌تواند صداهای بی‌معنی که از خود درمی‌آورد را به لغات بامعنی و واقعی تبدیل کند.
رشد حرکتی و فیزیکی
می‌تواند چندین قطعه را روی سر هم بچیند
به‌خوبی می‌دود.
می‌تواند به توپ ضربه بزند.
از پله‌ها پایین می‌رود.
می‌تواند خطوط صاف و مدور را بکشد.
می‌تواند خودش مستقلانه غذا بخورد.
رشد اجتماعی و احساسی
با کودکان دیگر همبازی می‌شود.
از چیزهای خاصی مانند صدای بلند یا برخی حیوانات می‌ترسد.
به شما می‌گوید که پوشکش کثیف شده یا نیاز به دستشویی دارد.
مهارت‌های ادراکی (فکر کردن و یادگیری)
می‌تواند دستورات دو قسمتی را بفهمد و اجرا کند (برای مثال اسباب‌بازی‌ات را بردار و در قفسه بگذار)
می‌تواند بسیاری از اجزای بدن خود را نام ببرد.
می‌تواند به قسمت‌های مشخص عکس در کتاب اشاره کند.
می‌تواند بازی‌های انجام دهد که رد آن نقش بازی می‌کند، برای مثال نقش مادری که به کودک خود (عروسک) غذا می‌دهد.
رشد کودک ۳۰ ماهگی (۲٫۵ سالگی)
مهارت‌های ارتباطی و زبانی
عبارات کوتاه ۳ الی ۴ کلمه‌ای را ادا می‌کند.
در تمامی موارد می‌تواند منظور خود را به دیگران بفهماند.
در صحبت کردن به درستی از ضمایر استفاده می‌کند.
مرتباً سؤال می‌کند "این چست؟" و "چرا؟"
رشد حرکتی و فیزیکی
با کمک دیگران می‌تواند دندان‌های خود را مسواک کند.
با کمک دیگران می‌تواند شلوار خود را پایش کند.
می‌تواند در جا بپرد.
با دستان خود توپ را پرت می‌کند.
رشد اجتماعی و احساسی
از نقش بازش کردن و ادا درآوردن لذت می‌برد.
شروع به بازی کردن با کودکان دیگری می‌کند که لزوماً در کنار او نیستند.
می‌تواند به شما بگوید چه زمانی نیاز دارد که پوشکش عوض شود و یا به دستشویی برود.
با به کار بردن نام خودش به خودش اشاره می‌کند.
مهارت‌های ادراکی (فکر کردن و یادگیری)
شروع به فکر کردن در مورد چیزهای خنده‌دار می‌کند (مثلاً به یک گربه بالدار فکر می‌کند و این برایش خنده‌دار است)
مفهوم یک موضوع یا شیء را درک می‌کند (مثلاً " این قطعه را به من بده")
رشد کودک: سه‌سالگی
مهارت‌های ارتباطی و زبانی
سه یا تعداد بیشتری واژه را درکنار هم قرار می‌دهد تا یک جمله بسازد.
می‌تواند در اغلب موارد حرف خود را به دیگران بفهماند.
اغلب موارد می‌پرسد "چرا؟ "
معنی لغات فضایی مانند "داخل"، "روی" و "زیر" را درک می‌کند.
رشد حرکتی و فیزیکی
می‌تواند با جابه‌جا کردن پاهایش از پله بالا برود.
می‌تواند با دستان باز یک توپ را در هوا بگیرد.
می‌تواند برای یک ثانیه روی یک پای خود بایستد.
می‌تواند از روی یک دایره خط بکشد.
با کمی کمک می‌تواند لباس خود را بپوشد و در بیاورد.
رشد اجتماعی و احساسی
در طول روز می‌تواند بیاموزد که به دستشویی برود.
می‌تواند دوست خود را صدا بزند.
می‌تواند بفهمد که خودش دختر یا پسر است.
می‌تواند در یک داستان خیالی نقش بازی کند.
در حین بازی کردن نوبت را رعایت کند.
مهارت‌های ادراکی (فکر کردن و یادگیری)
نام و نام خانوادگی و سن خود را می‌داند.
می‌تواند نقش یک شخصیت دیگر را بازی کند.
می‌تواند تا سه بشمارد.
پازل‌های ساده را می‌تواند حل کند.
می‌تواند داستان یک کتاب را بازگو کند.
توصیه‌هایی برای والدین
-خواسته کودک خود را برآورده کنید و در کنار او باشید: این موضوع خصوصاً زمانی اهمیت دارد که کودک شما مریض، گرسنه یا ناراحت است و یا به آرامش نیاز دارد. کودکان به شیوه‌های مثبت نیز نشان می‌دهند که به شما نیاز دارند مانند گفتن کلمات بی‌معنی (مشابه تکلم)، صدا درآوردن و خندیدن. اگر شما به این حرکات کودک به شیوه‌ای محبت‌آمیز و مثبت پاسخ دهید، به رشد مغزی کودک خود کمک کرده‌اید.
-خانه‌ای امن و محبت‌آمیز برای کودک خود فراهم کنید: محیطی برای کودک خود ایجاد کنید که کودکتان بتواند روی آن حساب کند در آن احساس امنیت کند. سعی کنید فضای خانه را آرام نگه دارید.
-به کودک خود کمک کنید محیط داخل و بیرون از خانه را کشف کند. بازی کردن به کودکان کمک می‌کند که یاد بگیرند و شما اولین همبازی کودک خود هستید. انجام دادن بازی‌های بسیار ساده به کودک کمک می‌کند که محیط و افراد پیرامون خود را بشناسد. به خاطر داشته باشید که در طول روز حتماً با کودک خود صحبت کنید. به کودک خود بگویید که در حال حاضر چه اتفاقی در اطراف او دارد رخ می‌دهد و به هر چیز جالبی که در اطراف خود می‌بینید اشاره کنید و به او کمک کنید که حواس دیگر خود مانند شنیدن، لمس کردن، مزه کردن و بو کردن را نیز به کار گیرد.
-کودک خود را مرتباً برای معاینه و چکاپ نزد پزشک ببرید. کودک شما باید به صورت منظم توسط یک پزشک معاینه شود. واکسیناسیون کودک را به موقع انجام دهید. در مورد روند رشد کودک خود به پزشک توضیح دهید و از او بخواهید به شما بگوید که در این مرحله از رشد کودک باید انتظار چه چیزی را داشته باشید.
-با گروه‌ها و انجمن‌های کودک ارتباط برقرار کنید. سعی کنید بفهمید که چه خدمات، انجمن‌ها، جلسات یا گروه‌هایی در نزدیکی شما قرار دارند که در رابطه با رشد کودک فعالیت دارند. در بسیاری از کانون‌ها، خدماتی برای خانواده‌های جوان وجود دارد. انجمن‌ها و جلسات مشاوره گروهی خانواده بهترین مکانی است ک در آن می‌توانید با متخصصین رشد کودک در ارتباط باشد و سؤالات خود را زا آن‌ها بپرسید و همچنین با پدران و مادران دیگر آشنا شوید. اگر نمی‌دانید از کجا شروع کنید سعی کنید با نزدیک‌ترین کانون فرهنگی، فرهنگسرا یا کتابخانه‌ی نزدیک خود تماس بگیرید و دراین‌باره از آن‌ها سؤال کنید.
-بهترین مرکز نگهداری کودک را برای فرزند خود انتخاب کنید. اگر به هر دلیلی نمی‌توانید در کنار کودک خود باشید، او را به دست کسانی بسپارید که اطمینان دارید مانند خود شما به‌خوبی از فرزندتان مراقبت می‌کنند. کسی را انتخاب کنید که به او اطمینان دارید و می‌دانید که به خواسته‌های احساسی کودک شما پاسخ می‌دهد، محیطی امن برای او فراهم می‌کند و فرصت یادگیری و رشد ذهنی برای او ایجاد می‌کند.
-اگر احساس می‌کنید به کمک نیاز دارید، تقاضای کمک کنید. اگر احساس استرس، اضطراب، افسردگی یا کلافگی دارید یا حس می‌کنید برای مراقبت از کودک خود به کمک نیاز دارید، در این مورد تردید نکنید و حتماً تقاضای کمک کنید. برای این کار می‌توانید به پزشک، مشاوره، اعضای خانواده خود یا یک کانون فرهنگی مراجعه کنید.
منبع:
دکتر حمید شیخ الاسلامی
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼