اثرات قرص ضدبارداری، باعث چاقی می شود؟

بسیاری از زنانی که قرص‌های ضد بارداری مصرف می‌کنند از جلوگیری از بارداری ناخواسته بسیار راضی هستند اما آنها را مقصر افزایش وزن خود نیز می‌دانند. این یک واقعیت غیر قابل انکار است که قرص‌ها باعث افزایش وزن در برخی از زنان می‌شوند اما لزوماً در همه‌ی زنان دلیل اصلی نمی‌باشند. برخی زنان هنگامی که شروع به خوردن قرص‌های ضد بارداری می‌کنند دچار کمی اضافه وزن می‌شوند. این شرایط اغلب یک عارضه‌ی جانبی موقت است که ناشی از احتباس مایعات می‌باشد نه چربی اضافی.

اگر شما جزو آن دسته از زنانی هستید که دچار اضافه وزن می‌شوید با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید، از جایی که همه‌ی قرص‌ها یکسان نیستند، ممکن است نوع دیگری از قرص‌های ضد بارداری برای شما تجویز شود. همچنین روش‌های دیگر برای کنترل بارداری وجود دارند که اصلاً شامل هورمون نمی‌باشند. ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند که از دستگاه درون رحمی (آی یو دی) استفاده کنید.

اثرات احتمالی قرص های ضد بارداری بر افزایش وزن

احتباس مایعات

اینکه قرص‌های حاوی دوز بالای استروژن ممکن است باعث احتباس مایعات در بدن شوند را نمی‌توان انکار کرد، به خصوص اگر قرص دارای mcgm ۵۰ استروژن یا بیشتر باشد. دوزهای بالای استروژن مواد کلیه مانند رنین-آنژیوتانسین را که مسئول احتباس آب بوده و موجب احتباس سدیم (نمک) و در نهایت افزایش وزن می‌شوند را تحریک می‌کند. مطالعات انجام شده بر روی مقادیر مختلف قرص‌های ضد بارداری مبتنی بر استروژن نشان داده‌اند که قرص‌هایی که کمتر از mcgm ۲۰ استروژن دارند باعث کاهش وزن می‌شوند، قرص‌های mcgm ۳۰ تغییری در وزن ایجاد نمی‌کنند و یا موجب کاهش وزن جزئی می‌شوند، در حالی که قرص‌های mcgm ۵۰ منجر به احتباس مایعات و افزایش وزن می‌گردند.

تحریک اشتها

طی سال‌ها گزارشاتی به خصوص در مورد افراد مسن، قرص‌های با دوز بالاتر و عوارض جانبی بر مقاومت به انسولین وجود داشته است. حتی مطالعات اخیر نشان می‌دهند که قرص‌های فعلی می‌توانند میزان انسولین را افزایش دهند. مقاومت به انسولین وضعیتی است که در آن سطح انسولین در واکنش به کربوهیدرات افزایش یافته و تمام انرژی را به سلول‌های چربی هدایت می‌کند و اساساً حتی با وجود رژیم گرفتن از کاهش وزن جلوگیری می‌کند.

همه‌ی زنان مستعد ابتلا به مقاومت به انسولین نیستند و بنابراین تمام آنها با مصرف قرص‌های ضد بارداری دچار افزایش وزن نمی‌شوند. با این حال کسانی که تمایل به متابولیسم غیر طبیعی گلوکز دارند ممکن است جزو کسانی باشند که دچار اضافه وزن می‌شوند. اگر یک زن با شروع مصرف قرص‌های ضد بارداری خوراکی دچار اضافه وزن شود و توضیح دیگری برای آن وجود نداشته باشد، باید احتمال مقاومت به انسولین در وی کنترل شود.

اگر از قرص ضد بارداری استفاده می‌کنید و بیش از 5% از اضافه وزنتان در طول یک سال را تجربه کرده‌اید ممکن است دلیل آن واکنش بدن به مقاومت به انسولین و یا متابولیسم غیر طبیعی گلوکز باشد. شما باید برای دریافت رژیم غذایی کم کربوهیدرات با پزشک مشورت کنید زیرا مقدار بالای قند در هر وعده غذایی اقدامات انجام شده جهت کنترل وزن را خنثی می‌کند.

مکانیزم های دیگر

در یک مطالعه درباره قرص‌ها نشان داد که یک فرمول حاوی دزوژسترل در نقش پروژسترون و مقدار کمتری استروژن موجب افزایش وزن بسیار کمتری در مقایسه با قرص حاوی نوراتیندرون می‌شود. این امر ممکن است نشان‌دهنده‌ی این باشد که نوع پروژسترون در افزایش وزن نقش دارد که احتمالاً ناشی از میزان کمتر مقاومت به انسولین است. یا می‌تواند ترکیبی از میزان استروژن کمتر و نوع پروژسترون باشد اما در هر صورت، میزان افزایش وزن کمتر بود.

مطالعات نشان داده اند که تاثیر قرص ضد بارداری بر وزن ناچیز است -اگر تاثیری داشته باشد. در عوض ممکن است مایعات بیشتری جمع شوند که به شما حس اضافه وزن به خصوص در سینه، باسن و ران‌ها می‌دهد. استروژن در قرص‌های ضد بارداری بر سلول‌های چربی تاثیر می‌گذارد و آنها را بزرگ‌تر می‌کند اما تعداد آنها را افزایش نمی‌دهد.

در موارد نادر ممکن است مصرف این قرص‌ها حجم عضله زنان را افزایش دهد که می‌تواند باعث اضافه وزن شود. این امر به خاطر اثر هورمون‌های جنسی مردانه است که ممکن است قرص در برخی زنان ایجاد کند. چه این عوارض جانبی با رفتن روی ترازو اثر خود را نشان دهند و چه با نگاه کردن در آینه متوجه چاق شدن خود شوید، به هر حال موجب ناراحتی می‌شود. مصرف قرص‌های با دوز پایین استروژن ممکن است تاثیر آن را کاهش دهد اما موجب افزایش خطر لکه بینی بین دو دوره‌ی پریود می‌شوند.

آیا قرص ضد بارداری باعث بزرگ شدن سینه می‌شود؟

با اینکه مانند افزایش وزن شایع نیست، اما برخی زنان پس از شروع مصرف این قرص‌ها متوجه افزایش حجم سینه‌های خود می‌شوند.در حالی که سینه‌ی برخی زنان به نظر به قرص واکنش نشان می‌دهند، اما بیشتر آنها هیچ گونه عوارض جانبی را گزارش نمی‌کنند. همچنین ممکن است مقدار حساسیت به لمس ایجاد شود،‌ اما به هیچ وجه پس از مصرف قرص متوجه افزایش حجم سینه‌های خود نمی‌شوند.

این عارضه جانبی نیز بسیار نادر است. در سینه بافتی وجود دارد که به هورمون استروژن موجود در قرص واکنش نشان می‌دهد اما چون دوز آن کم است بسیاری از زنان متوجه هیچ‌گونه تغییر قابل توجهی نمی‌شوند. احتمال حساسیت به لمس در سینه در ابتدای شروع قرص بیشتر است اما افزایش قابل توجه در اندازه‌ی آن نادر می‌باشد. اگر یک زن این حالت را تجربه کند و آن را نگران‌کننده یا ناراحت‌کننده بیابد، در این صورت یافتن روشی برای جلوگیری از بارداری که شامل استروژن نیست، توجیه‌پذیر است. نمونه‌هایی از آن شامل تزریق دپوپروورا، پروتز یا آی یو دی می‌باشند.

مانند مشکل افزایش وزن، دختران باید به دنبال عوامل دیگری که ممکن است موجب افزایش حجم سینه شوند باشند -مانند این حقیقت که آنها این عوارض جانبی را در سنی تجربه می‌کنند که رشد سینه‌ها کاملاً طبیعی است.

عوارض جانبی طبیعی قرص‌های ضد بارداری

با اینکه افزایش وزن و بزرگ شدن اندازه سینه عوارض جانبی رایج این قرص‌ها نیستند، اما عوارض جانبی زیادی وجود دارند که رخ می‌دهند اگرچه بیشتر آنها طی چند ماه پس از شروع قرص برطرف می‌شوند. این عوارض عبارتند از حالت تهوع، سردرد خفیف، خونریزی نامنظم بین دوره‌های پریود و حساسیت خفیف سینه. اگر هر یک از این علایم شدید باشند و یا برای چند ماه باقی بمانند، با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است قرص متفاوت یا روش دیگری برای پیشگیری از بارداری پیشنهاد شود.

بنابراین اگر ترس از اضافه وزن مانع از مصرف قرص می‌شود نگران نباشید. افزایش وزن بسیار غیر معمول است. اگر نگران عوارض جانبی هستید (اما نباید باشید) همیشه می‌توانید کنترل بارداری غیر هورمونی و یا اشکال دیگری که عوارض جانبی کمتری دارند را امتحان کنید تا زمانی که راه حل مناسبی را پیدا کنید.