ضربان نامنظم قلب در کودکان، چگونه رخ می دهد؟
تپش قلب یک الگوی ثابت و مداوم دارد، اما آریتمی می‌تواند باعث شود که قلب بسیار آرام، بسیار سریع یا نامنظم بتپد.
آریتمی به معنی ضربان غیر طبیعی قلب است. بیشتر موارد آریتمی ناشی از یک اتصال الکتریکی کوتاه در قلب می‌باشند. تپش قلب یک الگوی ثابت و مداوم دارد، اما آریتمی می‌تواند باعث شود که قلب بسیار آرام، بسیار سریع یا نامنظم بتپد. بسیاری از آریتمی‌ها نیاز به مراقبت پزشکی ندارند، اما برخی از آنها می‌توانند یک مشکل سلامتی ایجاد کنند و نیاز به معاینه و درمان توسط پزشک داشته باشند.
در بسیاری از موارد، آریتمی در کودکان بی‌خطر است. هرچند هنگامی که آریتمی در مواقع غیر از ورزش یا بازی رخ می‌دهد، بطور مکرر اتفاق می‌افتد یا برای مدت طولانی ماندگار است (بخصوص همراه با علائم دیگر) باید فرزند خود را نزد پزشک ببرید. متخصص اطفال با ارائه مشاوره تخصصی در خصوص علل و عوامل آریتمی یا ضربان نامنظم قلب در کودکان و مشکلات ناشی از آن، متناسب با نوع بیماری، درمان مناسب را به شما معرفی می‌کنند.
دلایل
آریتمی می‌تواند در اثر عوامل داخلی مانند بیماری عضله قلب (کاردیومیوپاتی) یا یک نقص قلبی که کودک هنگام تولد داشته است (بیماری قلبی مادرزادی)، رخ دهد. سایر دلایل شایع ضربان نامنظم قلب در کودکان عبارتند از:
-عفونت
-عدم تعادل شیمیایی
-تب
-دارو
علائم
تشخیص علائم آریتمی بستگی به سن و میزان بلوغ کودک شما دارد. کودکان بزرگ‌تر می‌توانند با شما در مورد احساس سرگیجه، افزایش یا کاهش ضربان قلب خود صحبت کنند. برای نوزادان و کودکان نوپا ممکن است متوجه تغییراتی مانند رنگ پریدگی پوست، کج خلقی و بی اشتهایی شوید. برخی از علائم شایع آریتمی عبارتند از:
-ضعف
-خستگی
-تپش قلب
-احساس سرگیجه
-غش کردن یا حالت نزدیک به غش
-رنگ پریدگی
-درد قفسه سینه
-ضربان قلب آهسته
-ضربان قلب سریع
-احساس وقفه بین ضربان‌های قلب
-تعریق
-تنگی نفس
-مشکل تغذیه (در نوزادان)
-کج خلقی در نوزادان
انواع
انواع بسیاری از ضربان نامنظم قلب وجود دارند که می‌توانند به سه دسته کلی تقسیم شوند: آریتمی فوق بطنی (دهلیزی)، آریتمی بطنی و برادی آریتمی.
آریتمی‌های دهلیزی در کودکان عبارتند از:
ضربان زودرس دهلیزی (PAC):
ضربان‌های زودرسی که در دهلیز شروع می‌شوند.
تاکی‌کاردی فوق بطنی (SVT):
ضربان سریع و معمولاً نامنظم که در بالای بطن آغاز می‌شود (این وضعیت بطور ناگهانی آغاز شده و به اتمام می‌رسد).
تاکی‌کاردی برگشتی گره دهلیزی بطنی (AVNRT):
تپش قلب سریع به دلیل وجود بیشتر از یک مسیر از میان گره دهلیزی بطنی.
فیبریلاسیون دهلیزی:
وضعیتی که در آن تکانه‌های بسیاری آغاز شده و در دهلیز گسترش پیدا می‌کنند و به دنبال فرصتی هستند که از میان گره دهلیزی بطنی عبور کنند.
فلوتر دهلیزی:
آریتمی ناشی از یک یا چند اتصال سریع در دهلیز
سندرم ولف پارکینسون وایت:
بیماری که در آن یک سیگنال الکتریکی ممکن است به دلیل یک مسیر انتقال اضافه یا یک میان‌بر از دهلیز به بطن‌ها، با سرعت بسیار زیاد وارد بطن شود.
آریتمی بطنی در کودکان عبارتند از:
ضربان زودرس دهلیزی (PVC):
ضربان‌های اضافی زودرسی که در بطن آغاز می‌شوند. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که سیگنال‌های الکتریکی در بطن‌ها شروع شده و باعث می‌شوند که پیش از دریافت سیگنال‌ها از دهلیز، منقبض شوند.
تاکی‌کاردی بطنی:
یک وضعیت تهدیدکننده که در آن سیگنال‌های الکتریکی با نرخ سریع و نامنظم از بطن‌ها آغاز می‌شوند.
فیبریلاسیون بطنی:
ایجاد تکانه‌های نامنظم و آشفته از بطن‌ها
برادی آریتمی:
اختلال گره سینوسی:
ضربان قلب آهسته به دلیل گره سینوسی دهلیزی غیر عادی
بلوک قلبی:
تاخیر یا قطع کامل تکانه الکتریکی از گره سینوسی دهلیزی به بطن‌ها
ضربان نامنظم قلب چگونه رخ می‌دهد؟
قدرت مورد نیاز برای عمل پمپاژ قلب از طریق یک مسیر الکتریکی که از میان اعصاب دیواره‌ی قلب عبور می‌کند، تامین می‌شود. با هر ضربان قلب، یک سیگنال الکتریکی تولید شده و از بالا به پایین قلب حرکت می‌کند. سیگنال در گروهی از سلول‌ها در دهلیز راست (حفره‌ی بالای سمت راست قلب) آغاز می شود که گره سینوسی دهلیزی نام دارد. سیگنال از این محل به مسیرهای خاصی عبور می‌کند تا دهلیز راست و چپ را تحریک کند و باعث منقبض شدن آنها و فرستادن خون به بطن‌ها (حفره‌های پایین قلب) شود.
جریان در مدار خود به گروه دیگری از سلول‌ها به نام گره دهلیزی بطنی ادامه پیدا می‌کند که بین دهلیز و بطن‌ها قرار دارد. جریان الکتریکی از آنجا به مسیر دیگری به نام شاخه هیس حرکت می‌کند که در آنجا سیگنال پخش می‌شود تا بطن‌های راست و چپ را تحریک کند و باعث انقباض آنها و فرستادن خون به ریه‌ها و سایر بخش‌های بدن گردد. هنگامی که این مدار بطور مناسب کار کند، قلب بصورت منظم و روان می‌تپد. در صورتی که عاملی باعث اختلال در این مدار شود، ضربان قلب می‌تواند نامنظم شود و آریتمی رخ دهد.
تشخیص
پزشک سابقه کامل بیمار از جمله علائم وی را بررسی کرده و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. ممکن است آزمایش‌های خون برای بررسی داروها و عفونت‌هایی که باعث آریتمی می‌شوند، تجویز شود. احتمال دارد آزمایشی به نام الکتروکاردیوگرام انجام شود که ضربان قلب را ثبت می‌کند تا نامنظم بودن ضربان قلب کنترل شود. ممکن است پزشک با یک متخصص قلب اطفال مشورت کند.
در صورتی که کودک علائم آریتمی را در زمان آزمایش الکتروکاردیوگرام نداشته باشد، ممکن است پزشک از دستگاه دیگری برای ثبت ضربان قلب استفاده نماید. این دستگاه‌ها شامل مانیتورهای قابل حمل هستند که با خود به خانه می‌برید تا بطور مداوم ضربان قلب کودک را طی چند روز تا چند ماه ثبت می‌کند. مانیتورهای قابل کاشت که به مدت یک سال یا بیشتر استفاده می‌شوند نیز موجود هستند.
آزمایش‌های دیگری که ممکن است به آنها نیاز باشد بستگی به شرایط کودک داشته و عبارتند از:
تست‌های الکتروفیزیولوژی:
در طول این تست، یک لوله‌ی کوچک و باریک وارد یک رگ خونی در پا یا دست شده و به طرف قلب حرکت می‌کند. این کار به پزشک اجازه می‌دهد تا منشأ آریتمی را در داخل بافت قلب مشخص کند.
تست میز شیب‌دار:
این تست اغلب در کودکانی استفاده می‌شود که دچار حمله‌های متعدد غش می‌شوند. این آزمایش نحوه واکنش ضربان قلب و فشار خون را نسبت به تغییر موقعیت از حالت خوابیده تا ایستاده نشان می‌دهد.
درمان
بسیاری از موارد ضربان نامنظم قلب نیازی به درمان ندارند. در مواردی که نیاز به درمان می‌باشد، گزینه‌های پیش رو عبارتند از:
دارو
ممکن است پزشکان بسته به نوع آریتمی و سایر ملاحظات، داروهای ضد آریتمی تجویز کنند. گاهی اوقات این داروها می‌توانند علائم را افزایش داده و باعث عوارض جانبی شوند، بنابراین بیمار به دقت توسط پزشک کنترل می‌شود.
ضربان ساز
ضربان‌ساز دستگاهی است که با باتری کار می‌کند و با عمل جراحی داخل بدن کاشته می‌شود (در نزدیکی ترقوه). ضربان ساز که توسط یک سیم به قلب متصل می‌شود، می‌تواند در شرایطی که ضربان قلب بسیار آرام است، سیگنال‌های الکتریکی را برای افزایش ضربان قلب ارسال کند.
الکتروشوک
دفیبریلاتور یا الکتروشوک قلبی یک دستگاه کوچک قابل کاشت در بدن است که از طریق عمل جراحی در نزدیکی ترقوه قرار داده می‌شود. سیم‌هایی از دفیبریلاتور به قلب متصل می‌شوند. در صورتی که قلب بصورت خطرناکی سریع بتپد یا ریتم نامنظمی داشته باشد، این دستگاه یک سیگنال الکتریکی را ارسال می‌کند تا ضربان قلب طبیعی بازیابی شود.
تخریب با کاتتر
کاتتر (یک سیم بلند و نازک) از طریق یک ورید در پا یا دست وارد می‌شود. آریتمی‌ها اغلب ناشی از نقائص میروسکوپی در عضله قلب می‌باشند. پس از اینکه محل مشکل مشخص شد، کاتتر سلول‌های عضلانی معیوب را می‌سوزاند یا منجمد می‌کند و آنها را از بین می‌برد.
جراحی
عمل جراحی معمولاً تنها در شرایطی توصیه می‌شود که تمام گزینه‌های دیگر ناموفق بوده‌اند. برای این منظور، کودک تحت بیهوشی قرار می‌گیرد و جراح بافتی که باعث ضربان نامنظم قلب شده است را برمی‌دارد.
منبع:
دکتر حمید شیخ الاسلامی
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼