روانشناسی بازی کودک، جالب است

بازی تنها وسیله ی طبیعی برای یاد گیری و پیشرفت است. هنگام بازی است که کودک با کمال آزادی حواس خود را به کار می اندازد و نیروی تفکر، ابداع واختراع خود را پرورش می دهد. بوسیله ی بازی همه ی حواس کودک و استعدادهای او از جمله، جنبش وحرکت، تطابق و سازگاری عضوی، زبان و رفتارهای شخصی واجتماعی بکار گرفته می شود.

با بازی، کودک همه تجارب زندگی را یاد می گیرد. نسبت به پذیرش زندگی ومسوولیتهای آتی بزرگسالی آماده می شود بازی زمینه ی ابتکار وخلاقیت را فراهم می کند. وسیله ی کسب موفقیت وسرشار شدن جان ودل کودک از شادی ونشاط را ممکن می سازد. بازی باعث رشد جسمی اندامهای مختلف بدن می شود. مانع افسردگی، عوارض روانی وانزوای اجتماعی می شود . بازی باعث ایجاد روابط اجتماعی احساسی عاطفی قوی می شود . بازی وسیله ای است برای تسکین عواطف و بیرون ریختن اضطراب ها ، ناراحتی ها وعقده های کودک. وسیله ای است برای ارضای میل به خود نمایی وبرتری جوی کودک، وسیله ای است برای شناخت و رشد شخصیت کودک. بازی راهی است برای ارزیابی از قدرت و موفقیت خویش، راهی برای ورود به عرصه ی حیات اجتماعی و درسی برای آموزش روابط، ضوابط، انضباط، قانون وتحصیل علم.

یکی از ویژگیهای مهم بازی هدفدار بودن آن است وهدفداری به این معنی است که کودک از طریق بازی آنچه راکه آگاهانه یا خود آگاه در درون خود دارد به صورت بازی در آورد ومقاصد خود را جهت کسب لذت یا پالایش روانی فرافکنی یا درون فکنی نماید. نوعی وسیله ارتباطی است که در آن کودک باخود و دنیای خارج از خود به تعامل می پردازد و ارتباطی منطقی برقرار می کند. کودک دربازی نقاط ضعف وقوت ، تمایل به فرمان دادن یا فرمان بردن تهاجم یا تسلیم ، اجتماعی یا منزوی بودن خود را بیان می دارد. احساسات خصمانه یا دوستانه ، افسردگی یا شادی، امیال و آرزوهای درونی وبیرونی خود را بروز می دهد. از طریق بازی کودک با حمله وتخریب پدیده های مادی ومعنوی راهی برای بروز آن ها پیدا می کند . برای جلوگیری از افسردگی وخمودگی به بازیهایی می پردازیم که اندام او را به فعالیت وا دارد وشادی ونشاط برای او به ارمغان آورد. برای بیان آرزوها و امیال خود به دنیای رویاها وتخلیلات روی کرده وبا بازیهای تخیلی خود را سرگرم می کند. وبرای ساخت شخصیت وپیدا کردن نقش مورد علاقه خویش به بازیهای تقلیدی تمایل نشان می دهد.

به هر حال بازی به معنی لذت بردن از زندگی است.

- بازی انجام فعالیت ها و مقدمه ای برای کوششهای آینده وپیش رو است.

- بازی به آزاد شدن نیروی اضافی و زاید در بدن صورت می گیرد.

- بازی به قصد پاکسازی عواطف وتلطیف احساسات انجام می گیرد.

- بازی عاملی برای تشخیص طلبی واثبات «خویشتن» است.

- بازی برای رفع خستگی ناشی از کار صورت می گیرد.

کودکان باید به گونه ای از طریق بازی ها تربیت شوند که علاوه بر هدایت استعدادها وخلاقیت های کودکان در مسیر پویایی وبالندگی، زمینه های کاهش انواعی از آسیب ها و انحرافات اجتماعی و بزهکاری فراهم شود. از آنجا که هر کودکی یک شخصیت متفاوت واستثنایی نسبت به بقیه دارد خود کودکان نیز با درک این تفاوت ها بازی هایی را بر همین اساس برای بازی کردن های خود انتخاب می کنند، حال چنان چه پدرومادر نیز این تفاوت ها را درک کرده وبازی هایی را برای فرزندان خود انتخاب کنند که مناسب با آنها بوده وکودکان نیز بتوانند از آنها لذت ببرند می توانند زمینه پرورش خلاقیت آنان را فراهم نمایند.

پس پدرومادر بایستی توان شناخت بازی های خلاق وغیر خلاق را داشته باشند. کودک خلاق همیشه نوع دیگری برخورد می کند وشیطنتی جستجو گرانه دارد. شاد وامیدوار است زیرا از قید وبندها آزاد بوده واعتماد به نفس در او قوی است. کودک خلاق فردی تلاشگر با پشتکار واهل تدبیر است وکودک غیر خلاق برعکس تفکری محتاط محافظه کار ومبتنی بر روش دارد.لذا بازیهای کلیشه ای وتکراری هم چون یکنواخت کامپیوتری واسباب بازیهای کلیشه ای موجب رشد تفکر کلیشه ای ومنع خلاقیت کودکان می شود. اما بازی های درمحیط باز که به کودک اجازه تغییر درخود ومحیط خود را می دهد موجب پرورش خلاقیت کودک می شود.

برای ایجاد و افزایش خلاقیت کودکان می توان موارد زیر را به کار گرفت:

- درجهت ایجاد پرسش های تازه در ذهن کودکتان او را راهنمایی کنید- حس کنجکاوی را درکودکتان پرورش دهید - با کودک خود مباحثه کنید- به عقاید جدید کودکتان احترام بگذارید- از مراقبتها ودخالت های بیش از حد درزندگی کودکتان اجتناب کنید. از کودکتان بخوهید که اشیا وامور نیمه تمام را تکمیل کند- اشیا را از نزدیک مشاهده و لمس کند - برای کودکتان همیشه یک نوع آدامس خاص یا بستنی یا چیزهای مورد علاقه اش را نبرید- درمورد کاربر دهای مختلف یک وسیله ی خاص از کودکتان سوال کنید- از جاهای جدید دیدن کنید- در اتاق او کاغذهای سفید بگذارید تاهر گونه استفاده را که دوست دارد انجام دهد - تاجایی که می توانید برای کودکتان داستان بخوانید- با کودک انواع بازیهای مختلف از جمله خانه سازی و پازل وقایم باشک را بازی کنید- گفتگو و تاثیر متقابل پدر ومادر وفرزندان وکودکانتان را با همدیگر افزایش دهید.

کودک خوب کودک منفعل وساکت نیست که درگوشه ای نشسته باشد بلکه باید شادابی ونشاط داشته باشد وتجربه کند که من هستم ومیتوانم. پدر و مادر لازم است با دعوت کودکان در بازی های آنان شرکت کنند، آنان را جدی بگیرند به اسباب بازی های آنها احترام بگذارند تا کودک احساس ارزشمندی از روابط با دیگران و بزرگترها را داشته باشد دراین صورت تصویر مثبتی از خودشان خواهند داشت اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده و با احساس امنیت وخرسندی به دنیا وجامعه و دیگران رابطه برقرار می کنند.

کودک درزندگی برای خود یک دانشمند است.در بازی او نیز خود را یک دانشمند می داند.او با بازی می خواهد فلسفه زندگی را از طریق بازی یاد بگیرد. و می خواهد بداند بودنش در دنیا برای دیگران تا چه اندازه مهم است. کودک احساس نیاز به موفقیت، کسب منزلت و همچنین نیاز به اجتماعی شدن را در بازیها بر آورده کرده وحتی نیازهای انسانی خود را شکل می دهد. در بازی می فهمد که چه نیازها و کمبودهایی دارد. چه نیازهایی برای او اساسی و چه نیازهایی برای او غیر اساسی است.

بازی شش نوع هوش کودک را فعال می سازد: هوش نظمی - زبانی، به عنوان هوشی که کلمات را خود می فهمد وبه کار می برد وبه کودک کمک می کند تا گفتگو را یاد بگیرد. هوش بدنی - حرکتی، به کودک کمک می کند تا خوب حرکت کند.هوش منطقی - ریاضی، کمک می کند تا کودک بانظم وقاعده به سازمان بندی مناسب بازی ها توجه کند.هوش درون فردی، به کودک کمک می کند تا با فکر، تدبیر، سازمان دهی و هماهنگی به سوی یک بازی موثر و سالم برود. و هوش برون فردی، به او کمک می کند که به خواسته ها ونیازهای دیگران احترام بگذارد آنها را درک کند و با آنها یک ارتباط منطقی برقرار کند.

هوش تجسم فضایی به کودک کمک می کند تخیلات وتجسمات خود را در بازی شکل دهد و از خود یک انسان تازه بسازد. پس او هم در بازی ، شخصیت سالمی پیدا می کند و هم یاد می گیرد که به شکل خلاق و سالمی با اطرافیان خود برخورد کند. کودکانی که در بازی به جای خشونت و نزاع، احترام متقابل، ادراک متقابل و روابط سالم و فرهنگ تفاهمی را یاد می گیرند، انسانهایی می شوند که در آینده نیز بیشتر به جامعه خدمت می کنند.