عفونت گوش در کودکان، بهانه‌هایش بی دلیل نیستند

عفونت گوش کودکان زمانی اتفاق می‌افتد که ویروس‌ها یا باکتری‌ها به گوش میانی یا فضای پشت پرده‌ی گوش وارد شوند. زمانی که یک کودک مبتلا به عفونت گوش (عفونت گوش میانی) می‌شود، گوش میانی او با چرک (مایع عفونی) پر می‌گردد. این چرک به پرده‌ی گوش فشار می‌آورد که می‌تواند بسیار دردناک باشد. اولین درمان برای عفونت گوش میانی بر کاهش درد تمرکز دارد. پزشک همچنین کودک شما را برای یافتن خطر هر عارضه‌ی جانبی بررسی می‌کند. پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند. معاینات مداوم با پزشک برای بررسی عفونت پایدار، مایع پشت پرده‌ی گوش یا تکرار عفونت گوش، بسیار مهم است. حتی اگر حال کودک شما خوب به نظر می‌رسد، او احتمالاً به ادامه دادن ویزیت‌ها برای مدت چهار هفته احتیاج دارد.

اگر کودکتان ایرادگیر شده، بیشتر از حالت معمولش گریه می‌کند و گوش‌هایش را می‌کشد، عفونت گوش ممکن است علت ناراحتی او باشد. در واقع، از هر شش کودک پنج نفر از تا قبل از تولد سه سالگی مبتلا به عفونت گوش می‌شوند. دلایل متعددی وجود دارند که چرا بچه‌ها بیشتر از بزرگسالان دچار عفونت گوش می‌شوند. سیستم ایمنی بدن کودک به اندازه‌ی بزرگسال مؤثر و کارآمد نیست چرا که سیستم ایمنی در بدن کودکان هنوز در حال رشد است. این موضوع، جنگیدن با عفونت‌ها را برای کودکان دشوارتر می‌کند. عفونت گوش باعث ایجاد درد می‌شوند، اما روش‌هایی وجود دارند که می‌توانند به کاستن از این درد کمک کنند. اگر درمان‌های خانگی برای عفونت گوش کودک شما کارگر نیفتاد، باید هر چه زودتر برای جلوگیری از ایجاد عوارض جانبی، به متخصص اطفال مراجعه کنید.

انواع عفونت گوش

سه نوع کلی عفونت گوش وجود دارد که هر کدام دارای ترکیب متفاوتی از علائم می‌باشند:

-عفونت گوش میانی حاد شایع‌ترین عفونت گوش است. قسمت‌هایی از گوش میانی در این نوع متأثر شده و تورم و مایع پشت پرده‌ی گوش حبس می‌شود. این موضوع باعث درد در گوش شده که معمولاً گوش درد نامیده می‌شود. کودکان ممکن است دچار تب نیز بشوند.

-عفونت گوش همراه با آب ریزش گاهی اوقات زمانی اتفاق می‌افتد که عفونت گوش دوره‌ی خود را طی کرده و مایعات پشت پرده‌ی گوش گیر افتاده اند. کودک مبتلا به عفونت گوش همراه با آب ریزش ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد اما پزشک قادر است مایع پشت پرده‌ی گوش را با وسیله‌ی مخصوصی مشاهده کند.

-عفونت گوش مزمن با آب ریزش زمانی اتفاق می‌افتد که مایعات برای مدت طولانی در گوش میانی باقی مانده اند و یا مجدداً به گوش برگشته اند، حتی اگر هیچ عفونتی وجود نداشته باشد. مبارزه‌ی کودکان با عفونت جدید در هنگام ابتلا به عفونت گوش مزمن با آب ریزش دشوارتر است و این نوع عفونت گوش می‌تواند بر روی شنوایی آن‌ها تأثیر بگذارد.

علت‌ها

عفونت گوش معمولاً به دلیل وجود باکتری ایجاد شده و غالباً بعد از گلو درد، سرماخوردگی یا دیگر عفونت‌های دستگاه تنفس فوقانی کودک آغاز می‌شود. اگر عفونت دستگاه تنفس فوقانی باکتریایی باشد، این باکتری‌ها ممکن است در گوش میانی منتشر شوند، اگر عفونت دستگاه تنفس فوقانی ویروسی باشد، مانند سرماخوردگی، باکتری ممکن است به یک محیط مناسب برای رشد میکروب کشیده شده و به صورت یک عفونت ثانویه به گوش میانی وارد شود. به دلیل وجود عفونت، مایعات پشت پرده‌ی گوش تشکیل می‌شوند.

علائم

بسیاری از انواع عفونت‌های گوش زمانی ایجاد می‌شوند که کودک هنوز نمی‌تواند حرف بزند. اگر کودک هنوز آنقدر بزرگ نیست که بگوید: گوشم درد می‌کند به دنبال علائم زیر بگردید:

-تکان دادن یا کشیدن گوش‌ها

-ایرادگیری و گریه کردن

-اختلالات خواب

-تب (بخصوص در نوزادان و بچه‌های کوچکتر)

-استخراج مایع از گوش کودک

-گیجی یا مشکل در برقراری تعادل

-مشکل در شنیدن یا پاسخ به صداهای کم

تشخیص

اولین کاری که پزشک می‌کند این است که درباره‌ی سلامت کودک سؤالاتی از پدر و مادر او می‌پرسد. آیا کودک به تازگی سرماخوردگی سر یا گلودرد داشته است؟ آیا در خوابیدن مشکل دارد؟ آیا گوش‌های خود را می‌کشد؟ اگر وجود عفونت گوش محتمل باشد، سریع‌ترین راه برای مطمئن شدن پزشک استفاده از یک وسیله‌ی نوری به نام اتوسکوپ است که از طریق آن پرده‌ی گوش دیده می‌شود. پرده‌ی گوش قرمز و برآمده، وجود عفونت را نشان می‌دهد. پزشک ممکن است از اتوسکوپ پنوماتیک هم استفاده کند، که هوا را به کانال گوش فوت می‌کند تا چک کند که آیا مایعی پشت پرده‌ی گوش قرار دارد یا خیر. یک پرده‌ی گوش سالم خیلی ساده‌تر از پرده‌ی گوش دارای مایعی در پشت، به عقب و جلو حرکت می‌کند. تمپانومتری، که از تن‌های صدا و فشار هوا استفاده می‌کند یک وسیله‌ی تشخیصی است که پزشک در صورت آشکار نبودن نتیجه، ممکن است استفاده کند. یک تمپانومتری، دو شاخه‌ای کوچک و نرم است که شامل یک میکروفن و اسپیکر کوچک و همچنین وسیله‌ای است که فشار هوا را در گوش تغییر می‌دهد. این وسیله میزان انعطاف‌پذیری پرده‌ی گوش را در مقابل فشارهای هوای متفاوت اندازه می‌گیرد.

درمان عفونت گوش

بسیاری از پزشکان، آنتی بیوتیک‌هایی مانند آموکسیسیلین را برای مدت هفت تا ده روز تجویز می‌کنند. پزشک ممکن است همچنین مسکن‌های بدون نسخه‌ای مانند استامینوفن یا ایبوپروفن را برای کم کردن تب و درد تجویز کند (به این دلیل که در آسپرین عامل خطر قابل پیشگیری سندرم ری مشاهده شده است، کودکی که دارای تب یا دیگر علائم شبه آنفولانزا می‌باشد، نباید بدون دستور پزشک آسپرین مصرف کند). اگر پزشک قادر به تشخیص قطعی عفونت گوش میانی نبوده و کودک درد شدید گوش یا تب ندارد، پزشک ممکن است از پدر و مادر بخواهد که یکی دو روز برای برطرف شدن احتمالی درد گوش صبر کنند. اگر تحت 48 یا 72 ساعت از شروع علائم، هیچ بهبودی حاصل نشد، پزشکان درمان با آنتی بیوتیک را شروع می‌کنند. گاهی اوقات گوش درد به دلیل وجود عفونت ایجاد نشده است، و برخی از عفونت‌های گوش نیز بدون تجویز آنتی بیوتیک بهبود می‌یابند. استفاده از آنتی بیوتیک با احتیاط و با دلیل کافی، به جلوگیری از پیشرفت باکتری و ایجاد مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک کمک می‌کند. اگر پزشک آنتی بیوتیک تجویز کرد، مهم است که کودک دارو را به صورت کاملاً دقیق مصرف کرده و دوره‌ی درمان را کامل کند. حتی اگر پس از چند روز حال کودک به نظر بهتر رسید، اما عفونت هنوز کاملاً از گوش او پاک نشده است. متوقف کردن زود هنگام دارو می‌تواند باعث عود کردن عفونت شود. این موضوع نیز مهم است که کودک برای ویزیت‌های مجدد به مطب برده شود تا پزشک بتواند برطرف شدن عفونت را چک نماید. کودک باید بعد از چند روز از ملاقات با پزشک بهتر شده باشد. اگر چند روز گذشت و کودک هنوز به نظر بیمار می‌رسید، با پزشک او تماس بگیرید. کودک ممکن است به آنتی بیوتیک متفاوتی نیاز داشته باشد. زمانی که عفونت برطرف شد، مایع هنوز در گوش میانی باقی است اما معمولاً در سه تا شش هفته ناپدید می‌شود.

درمان‌های خانگی

سعی کنید که یک کمپرس گرم و مرطوب را برای مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بر روی گوش کودکتان قرار دهید. این کار، درد را کاهش می‌دهد.

قطره‌های هومئوپاتی گوش شامل عصاره‌ی عناصری مانند سیر، آفتاب گردان، اسطوخودوس و گل سرخ است که می‌توانند به کاهش تورم و درد کمک کنند.

کمی زیر سر کودک را بلند کنید تا به خشک شدن سینوس‌ها کمک شود. زیر سر او بالش قرار ندهید. به جای آن، یک یا دو بالش زیر تشک بگذارید.

به کودک مایعات زیاد بدهید. قورت دادن می‌تواند به باز شدن شیپور استاش کمک کرده و بنابراین مایع گیر افتاده خشک می‌شود.

اگر هیچ مایع خشک شده‌ای در گوش کودک نبود و شک به سوراخ شدن پرده‌ی گوش نیز وجود نداشت، چند قطره روغن زیتون یا روغن کنجد گرم شده یا در دمای اتاق را در گوش بریزید.

پیشگیری

در حال حاضر، بهترین راه برای پیشگیری از عفونت گوش، کاهش عوامل خطر مرتبط با آن است. برخی از کارهایی را که والدین می‌توانند برای کم کردن ریسک ابتلای کودک خود به عفونت گوش انجام دهند، در اینجا آمده است:

-واکسینه کردن کودک در مقابل آنفولانزا: مطمئن شوید که کودک واکسن آنفولانزا را هر ساله دریافت کند.

-شستن دست‌ها به صورت مکرر: شستن دست‌ها از انتشار آلودگی‌ها جلوگیری کرده و می‌تواند به حفاظت از کودک در مقابل سرماخوردگی یا آنفولانزا کمک کند.

-از قرار دادن کودک در معرض دود سیگار جلوگیری کنید. مطالعات نشان داده اند که کودکانی که در اطراف افراد سیگاری هستند، بیشتر به عفونت گوش مبتلا می‌شوند.

-هرگز کودک را با یک شیشه برای چرت زدن یا خواب شب قرار ندهید.

-اجازه ندهید که کودکان بیمار با هم باشند. تا جایی که ممکن است، در زمانی که زمین بازی دارای بیماری است، از تماس کودک خود با دیگر کودکان جلوگیری کنید.