استرس های بعد از زایمان، تازه اول راه هستید

اگر زایمان اولی باشید و دفعه اول‌تان باشد که صاحب فرزند می‌شوید، غیر از هجوم احساسات مختلفی که در نتیجه بالا و پایین شدن‌های هورمونی تجربه می‌کنید، همین که نوزادتان از کانال زایمان خارج می‌شود کلی سوال هم به ذهن‌تان هجوم می‌آورد که ممکن است هول‌تان کنند!

اما هول نشوید؛ یک نگاه به این سوال‌ها بیندازید و جواب‌هایتان را همین‌جا بگیرید!

1. اگر نمره آپگار نوزادم ۱۰ از ۱۰ نشد باید نگران شوم؟

همانطور که می‌دانید نمره آپگار با آزمایشی که یک تا ۵ دقیقه بعد از تولد انجام می‌شود و بررسی تعداد ضربان قلب، تنفس، قوام عضلانی، پاسخ‌های رفلکسی و رنگ پوست، با هدف اطمینان از وضعیت کودک صورت می‌گیرد و اصولا هیچ نوزادی نیست که بتواند امتیاز کامل ۱۰ را بگیرد. اصولا امتیازهای ۷، ۸ و ۹ نرمال هستند و اگر نوزادی نمره‌اش زیر ۷ شود، باید تحت مراقبت پزشکی ویژه قرار بگیرد. والدین باید بدانند نوزادی که به خاطر یک زایمان سخت نمره آپگار پایینی می‌گیرد، ابدا نشان‌دهنده وضعیت بد سلامت او در آینده نخواهد بود.

۲. سر نوزادم همین شکلی می‌ماند؟!

نفس‌تان را بیرون بدهید! این موجود «کله مخروطی» به طور موقت این شکلی است و با یک توضیح سریع درباره آناتومی متوجه علتش می‌شوید: جمجمه ما از چندین تکه استخوان تشکیل شده است. این تکه‌ها روی هم می‌لغزند و به همین خاطر نوزاد می‌تواند از کانال زایمان خارج شود. (البته بچه‌هایی که با سزارین دنیا می‌آیند، معمولا سرهای گردتری دارند چراکه در طول زایمان سرشان تحت فشار نیست). به این درهم رفتن استخوان‌های سر نوزاد «مولدینگ» می‌گویند که می‌تواند اشکال بامزه‌ای به سر نوزادان بدهد و همه‌شان هم طبیعی هستند؛ سر نوزاد شما بعد از یک تا نهایتا دو هفته شکل گرد خود را پیدا می‌کند.

۳. می‌توانم به رستوران، غذا سفارش بدهم؟

بعد از زایمان با کمک روش سزارین باید چند ساعتی برای خوردن غذا صبر کنید اما اگر به روش طبیعی زایمان کرده باشید، خیلی سریع می‌توانید دست به کار شوید! حتی می‌توانید با هماهنگی مسئولان بیمارستان، غذای دلخواه‌تان را به رستوران‌های نزدیک بیمارستان سفارش دهید.

۴. وزن بچه‌ام چقدر بود؟

معمولا نوزادان بلافاصله بعد از تولد وزن می‌شوند و اثر کف پایشان را هم ثبت می‌کنند. اما امروز دیگر این کار مرسوم نیست و بلافاصله بعد از بریدن بند ناف، نوزاد را روی بدن مادر می‌گذارند تا پیوند پوست به پوست ایجاد شود و نوزاد کمی هم شیر بخورد. بعد از این کارها، نوزاد را وزن می‌کنند. پس برای فهمیدن وزن دلبندتان باید کمی صبور باشید.

5. چرا وقتی هنوز شیر ندارم، باید بچه را به سینه بچسبانم؟

چون این کار به بدن‌تان علامت می‌دهد که باید دست به کار ساختن شیر شود. ضمن اینکه، نوشیدن آغوز سرشار از آنتی‌بادی یعنی همان چیزی است که بچه‌ها باید در ۳ روز اول دریافت کنند. ضمن اینکه یادتان باشد حجم معده نوزاد شما در زمان تولد به اندازه یک قاشق چایخوری است! اگر بلد نیستید شیر خود را به نوزاد بدهید، این کار را بکنید: فقط یک پوشک پای نوزاد کنید و او را بدون هیچ پوشش دیگری، روی سینه خود بگذارید. این کار برای تنظیم دمای بدن نوزاد بسیار مفید است؛ ضمن اینکه هردویتان از این تماس پوستی لذت فراوانی خواهید برد و معمولا همین نوع تماس برای نوزاد کافی است تا راه خودش را برای شیر خوردن پیدا کند.

اگر باز هم احساس کردید خودتان یا نوزاد ناراحتید و نیاز به کمک دارید، از یک فرد باتجربه بخواهید استایل درست نشستن و شیر دادن به نوزاد را یادتان بدهد.

۶. می‌توانم بلند شوم و راه بروم؟

بستگی دارد: اگر اپیدورال کرده باشید،‌ باید صبر کنید تا کرختی و سری بدن‌تان از بین برود که یکی دو ساعتی طول می‌کشد تا با کمک یک نفر بتوانید راه بروید. اگر سزارین شده باشید، بین ۱۲ تا ۱۸ ساعت بعد از زایمان نباید از تخت خواب بیرون بیایید. حتی اگر بدون اپیدورال زایمان طبیعی داشته باشید، باز هم برای رفتن به دستشویی و ... باید از یک نفر کمک بگیرید. ضمن اینکه بعد از زایمان، تغییراتی که در سیستم گردش خون رخ می‌دهد، غلظت و فشار خون را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد و خیلی ساده دچار سرگیجه می‌شوید و ممکن است بیفتید و زخمی شوید! همین است که برخی بیمارستان‌ها مادران را حتی بعد از زایمان طبیعی هم با ویلچیر این طرف و آن طرف می‌برند.

7. می‌توانم سر نوزادم را لمس کنم؟

نقطه نرم روی سر نوزادان همیشه استرس‌زاست. اما نوازش آرام این نقطه توسط بزرگسالان مشکلی ایجاد نمی‌کند اما مراقب کودکان نوپا و کوچولوهایی که دور و بر نوزادتان هستند، باشید. خوشبختانه این نقطه نرم، که در اصطلاح علمی فاصله بین استخوان‌های جمجمه است و فضای لازم برای رشد سر نوزاد را فراهم می‌کند، تا ۱۲ ماهگی‌اش به طور کامل بسته می‌شود.

۸. چقدر خونریزی، طبیعی است؟

فرقی نمی‌کند طبیعی زایمان کنید یا سزارین شوید؛ روز اول بعد از زایمان معمولا به چند پد بزرگ بهداشتی نیاز پیدا می‌کنید. معمولا بیشتر خانم‌ها صبح روز بعد از زایمان لخته خونی به بزرگی یک نارنگی دفع می‌کنند. احتمالا از دیدن این صحنه خواهید ترسید اما روز به روز بهتر می‌شوید. ضمن اینکه اگر شیر خودتان را به نوزاد بدهید، هربار که بغلش می‌کنید، قدری خونریزی خواهید داشت اما از آنجا که شیر دادن به نوزاد باعث می‌شود رحم سریع‌تر جمع شود و به اندازه طبیعی برگردد، خونریزی‌تان به طور کلی کاهش می‌یابد.

9. نوزادها خرخر می‌کنند؟ صدای خفگی و گرفتگی گلو طبیعی است؟!

در یک کلمه بله! نوزادتان که تا پیش از این در مایع آمنیوتیک درون رحم نفس می‌کشیده، مقدار زیادی مایع و مخاط در مجرای تنفسی‌اش دارد که باید تخلیه شود. نوزادها در ۲۴ ساعت اول زندگی‌شان خلط زیادی در بینی و گلویشان دارند به خصوص اگر به روش سزارین متولد شده باشند چون در کانال زایمان تحت فشار قرار نگرفته‌اند. به هر حال این اخلاط ظرف همان روز اول بعد از زایمان تخلیه می‌شوند اما اگر نگران هستید، می‌توانید از پزشک متخصص اطفال مشورت بگیرید.

۱۰. حالا دیگر می‌توانم لباس‌های همیشگی‌ام را بپوشم؟

خوب است گان بیمارستان را برای روز اول زایمان به تن داشته باشید و برای پوشیدن لباس‌های عادی‌تان عجله نکنید. به خصوص که لباس‌های زیر معمولی ضدآب هم نیستند و ممکن است لباس‌هایتان مدام کثیف شود.

11. ممکن است دستشویی رفتن خطرناک باشد؟!

به خاطر آسیبی که به دهانه مجرای ادرار وارد شده، ادرار می‌تواند کمی باعث سوزش شود اما مسلما در مقابل وضع حمل چیزی نیست! همینطور سوند (که برای بیماران اپیدورال استفاده می‌شود) می‌تواند باعث سوزش شود. البته اگر برایتان کرم بی‌حسی یا اسپری‌های بی‌حسی مخصوص تجویز شده، از آنها استفاده کنید. برای دفع هم قاعدتا نباید مشکلی داشته باشید اما اگر جراحت بدی دارید، حتما از کرم‌های بی‌حسی کمک بگیرید.

بیماران سزارینی هم معمولا برای اولین دفع دچار مشکل می‌شوند به خصوص اگر داروهای مسکن باعث یبوست شوند؛ به همین خاطر معمولا روان‌کننده‌های مدفوع برایشان تجویز می‌شود.

۱۲. چند وقت بعد از زایمان می‌توانم رابطه جنسی داشته باشم؟

هر زمان که آمادگی دارید؛ اما حداقل باید ۶ هفته صبر کنید.

13. چرا بدن‌درد دارم؟ انگار آنفلوانزا دارم!

بچه‌دار شدن مثل دوی ماراتن است. فشار جسمی‌اش غیرقابل تصور است و با وجودی که تعداد کمی از مردم می‌توانند ماراتن بدوند، سالانه میلیون‌ها زن وضع حمل می‌کنند. فشار زایمان به حدی است که می‌تواند رگ‌های خونی داخل چشم را پاره کند و به همین خاطر است که بعضی‌ها بعد از زایمان چشم‌هایشان قرمز می‌شوند. بنابراین هیچ تعجبی ندارد که چند روزی بدن، بازو، شانه یا کشاله ران‌تان درد داشته باشید. به همین خاطر است که بعد از زایمان توصیه می‌کنند در خانه استراحت کنید، مایعات زیاد بنوشید، خوب غذا بخورید و مصرف ویتامین‌های دوره بارداری را تا ۶ هفته بعد از زایمان ادامه دهید.