از پوشک گرفتن کودکان، عجله نکنید

در گرفتن پوشک عجله نکنید. بلکه با برنامه ریزی و زمان بندی مناسب این کار انجام شود.

هر کودکی طبق ویژگی های خودش٬ در یک سنی باید این کارانجام شود. و بهترین زمان برای این کار چند ماه بعد از شیر گرفتن است یعنی در ۲۷-۲۸ ماهگی.

زمانی که می خواهید کودک را از پوشک بگیرید٬ باید:

۱. کودک آمادگی بیان کارهای خود را داشته باشد. یعنی کلام بچه کامل شده باشد، و او دو-سه کلمه ای بتواند سخن بگوید. مثلا بتواند بگوید که دستشویی دارم.

۲. خود بچه باید حس کند که دیگر پوشک نمی خواهد و حس تعلق و وابستگی به آن ندارد. مثلا پوشک را از پایش میکند. بعضی از کودکان٬ به خاطر وابستگی زیاد به پوشک٬ وقتی که از پوشک گرفته می شوند٬ اصلا دستشویی نمی کنند و زمانی که پوشک می شوند٬ دستشویی می کنند.

۳. والدین باید در قالب یک سری داستان های مصور و تصویری مراحل دستشویی رفتن کودک را با استفاده از حس شنیداری به کودک یاد بدهند.

همان لحظه که داستان می گویید کودک همزاد پنداری می کند و یاد می گیرد.

۴. وقتی کودک را از پوشک گرفتید دیگر هیچ زمانی اورا پوشک نکنید حتی در شب. یک هفته٬ ده روز بیرون رفتن را تعطیل کنید. شبانه روز باید او را پوشک نکنید و اینطور نباشد که بگوییم حالا شب است و کودک نمی فهمد چرا که بحث اختیار در ادراک کردن کودک برای ما مهم است. واگر شب او را پوشک کنیم تداعی که برای او دارد این است که راحت است ولی وقتی ببیند باز است ناخودآگاه در خواب هم اختیارش افزایش پیدا می کند.

۵. خود فضای دستشویی باید تمیز و پاکیزه باشد. مثلا سوسک نباشد که کودک بترسد. ویا بوی بد نباشد که کودک از رفتن به دستشویی امتناع کند.

حتی می توان از وسایل تزیینی استفاده کرد.

۶. برخورد مناسب والدین. ممکن است در هنگام دستشویی کردن به خاطر ترشحی که می پاشد والدین پرخاش کنند. مراقب باشید اینگونه نباشد.

۷. برخورد در محیط های عمومی منزل. اگر جایی نجس شد برخورد مناسب نشان دهیم سعی کنیم در این مدت خیلی رفت و آمد نداشته باشیم و خودمان را برای نجس شدن خانه آماده کنیم چون ممکن است خانه نجس شود .

۸. از بیان مکرر خوداری کنیم.با تذکر مکرر کودک هم اراده اش را از دست می دهد و مادر و فرزند هر دو اذیت می شوند. اگر نکات بالا رعایت شود لازم نیست دائم به او تذکر دهید. شما کافیست در قالب داستان برای او بگویید.

۹. می شود با جایزه دادن کودک را شرطی کرد. مثلا یک میز کنار توالت بگذاریم و یک ظرف روی آن و به کودک بگوییم هر وقت رفتی دستشویی٬ از اینجا جایزه می گیری. می توانید هم به او نگویید و وقتی دستشویی رفت عملا به او جایزه بدهید.

خود شرطی کردن٬ کودک را به یک عادت جدیدی سوق می دهد. لازم هم نیست جایزه بزرگ باشد بلکه جایزه کوچک کفایت می کند. مثلا یک برچسب یا یک شکلات و یا بستنی که برای او گرفته اید در این زمان به او بدهید.

اگر این موارد رعایت شود تقریبا ۹۰ درصد موفقیت آمیز است و فقط ده درصدی می ماند که باید راه کار های خاصی ارائه شود. فقط لحاظ کنید که والدین باید همهٔ نه مورد بالا را رعایت کنند تا به نتیجهٔ مطلوب برسند. گاهی ممکن است مادر همهٔ موارد را رعایت کرده باشد ولی فقط بد خلقی کرده باشد در این صورت خوب به نتیجه نمی رسد.

نکته قابل توجه اینکه٬ وابستگی مادر و کودک دوطرفه است.

مادر نباید دائم کنار کودک برود و بگوید دستشویی نداری؟ خیس نکنی و..

در این حالت کودک می گوید؛ مادر به فکر است٬ دیگر نیازی نیست من دستشویی بروم.

یک سری نیاز های٬ نیاز های اولیه هستند مانند؛ خوردن٬ آشامیدن٬ خوابیدن و دفع کردن. نباید این نیاز ها را به کودک یاد آوری کرد. اگر کودک گرسنه شود خودش باید غذا بخورد نه اینکه با روش غلط به زور به او غذا دهیم. وقتی این گونه شد و ما مدام به کودک یاد آوری کنیم٬ کودک حتی نیاز های اولیه خودش را با زحمت انجام می دهد.

حال اگر والدین اینگونه برخورد کردند چه اتفاقی پیش می آید؟

1. این کودکان وابسته به والدین می شوند.

2. لوس می شوند ومی گویند؛ «مامان باید منو به دستشویی ببره.» ویا «مامان باید غذا بده من هم تلوزیون ببینم.»

3. بچه ها در نورم رشد ومنحنی رشد قرار نمیگیرند. هر چه سن بالاتر می رود٬ باید وابستگی کمتر شود و حال آن که این گونه نمی شود. مثلا بچه پیش دبستانی بچه ای که کفش هایش را مادرش می پوشاند٬ در نورم رشد قرار ندارد. بچه ای که در روزهای اول در انجام تکالیف مدرسه وابسته به مادر است٬ تا آخر دبیرستان وابسته می ماند.

منبع: سایت تخصصی تربیت کودک و نوجوان نور دیده