حس شنوایی نوزاد، تاثیر صداهای ناهنجار

هنگامی که کودک وارد این جهان می‌شود، صفحه و نوار ذهن و جانش خالی و پاک و آماده نقش و ضبط هر گونه مطلب و صداست. دستگاه گیرنده صوتی او، بسیار ظریف و حساس است و هر صدایی، تأثیر مخصوصی بر آن می‌گذارد. گوش کودک، دریچه‌ای به سوی ذهن و دل و روح اوست و اصواتی که از این معبر به جان او وارد می‌شود، در ساختار شخصیت او و زندگی آینده‌اش تأثیر به‌سزایی دارد.

از نخستین وظایف پدر و مادر این است که بنگرند چه محیطی را برای پذیرایی از این مهمان تازه وارد مهیا کرده، صفحه پاک و خالی ذهن و جان او را با چه صداها و مطالبی پر می‌کنند!

توجه به سه نکته مهم

۱- آرامش کامل، از نیازهای اولیه نوزاد :

چون نوزاد، از محیطی آرام به این جهان وارد می‌شود، برای پذیرایی از او نیز باید محیطی آرام فراهم کرد. محیط ناآرام و آشفته، آرامش کودک را بر هم می‌زند و برایش زیان‌بار است.

۲- صداهای ناهنجار، ضربه‌ای سهمگین بر اعصاب و روان نوازد:

صداهای بلند و گوش خراش و ناهنجار و آهنگ‌های تند و مهیج، بر سلسله اعصاب و ذهن و روان کودک، آثاری منفی و مخرب به‌جا می‌گذارند.

در این باره اشاره به مطلبی محققانه از یک دانشمند روانشناس و متخصص گفتاردرمانی از انگلستان که تحقیقات خود را روی هزار کودک نُه ماهه تا دو ساله انجام داده است خالی از لطف نیست:

«صدای بلند تلویزیون و رادیو و دستگاه‌های صوتی، سبب ایجاد اختلالات ذهنی در کودکان می‌شود… و موجب می‌شود نوزادان دیرتر زبان باز کنند و در حرف زدن و بیان مقصود خود، دچار مشکلات جدی گردند… کودکانی که در سال‌های اولیه زندگی، در محیط‌های پر صدا به سر برده‌اند، پیش‌رفت درسی کمتری از هم‌سالان خود دارند و بهره هوشیشان در سطح پائین‌تری از دیگران قرار دارد… والدینی که برای ساکت کردن نوزادان یا کودکان خود، از تلویزیون و ویدئو و نظایر آن استفاده می‌کنند، نادانسته به سلامت روانی فرزند خود و قابلیت فراگیری وی لطمه وارد می‌آورند. تشویق کودکان به استفاده از گوشی برای شنیدن صدا، به‌خصوص در ساعاتی که خاص استراحت است، از دیگر عوامل زیان‌بار برای بهداشت روان کودکان به شمار می‌رود.»

۳- تغذیه ذهن و روح نوزاد با اصوات و مطالب حیات‌بخش:

باید بر صفحه پاک و لطیف جان نوزاد، مطالب دل‌نواز و حیات‌بخشی را نگاشت که در کل زندگی او تأثیر مثبت و سازنده داشته باشد.

اسلام که دین حیات و بالندگی است و برای تمام زوایای زندگی انسان، برنامه و دستورالعمل سازنده دارد، نخستین وظیفه والدین را بعد از تولد کودک، گفتن «اذان» در گوش راست و «اقامه» در گوش چپ او تعیین فرموده است. چرا؟ چون می‌خواهد اولین کلماتی که بر صفحه ذهنش نقش می‌بندد، نوای توحید، نبوت، امامت، نماز، فلاح و رستگاری و دستور به شایسته‌ترین اعمال باشد، تا این انسان از همان آغاز حیات، بر صراط مستقیم و طریق رستگاری قرار گیرد. صوت قرآن، بهترین صدایی است که می‌باید بر صفحه جان کودک نقش بندد، تا قرآن با روح او درآمیزد و از او انسانی متعالی بپرورد.

«… این‌که در اسلام توصیه شده است مادران باردار، سخنان نیکو بر زبان آورده، به کلام پاک و قرائت قرآن گوش فرادهند و قرآن بخوانند، هم‌چنین به هنگام تولد نوزاد، در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگویند، به دلیل تأثیرگذاری فوق‌العاده مهم صداهاست.

حال که صدا این‌قدر در تکوین شخصیت و سازش یافتگی کودک تأثیرگذار است، پس چرا بهترین و کامل‌ترین صداها، یعنی صدای اذان را در دوران جنینی و پس از تولد به او هدیه نکنیم؟ قطعاً سردادن این سرود آزادگی و آشنا نمودن روح و روان کودک با کلمات توحید، در منش و شخصیت کودک، مؤثر واقع می‌شود. ما باید تلاش کنیم تا آن‌جایی که برای‌مان مقدور است کودکان را در معرض زیباترین و پاک‌ترین صداها قرار دهیم. تأکید بر این نکته ضروری است که تأثیرپذیری جنین و رشد شخصیت کودک (در سال‌های اول زندگی) از صدا، برجسته‌ترین ویژگی‌های این دوره است.»