آشنایی با رفتار نوزاد، این پرسشنامه را انجام دهید
همه بچه‌ها درست مانند همه افراد بزرگ در غذا خوردن، خوابیدن، و واکنش نشان دادن به محرک‌ها با هم تفاوت دارند.
همه بچه‌ها درست مانند همه افراد بزرگ در غذا خوردن، خوابیدن، و واکنش نشان دادن به محرک‌ها با هم تفاوت دارند. نحوه آرام کردن آن‌ها، هم با یکدیگر متفاوت است.
پژوهش‌گران رشته‌های روان‌شناسی تأیید کرده‌اند که بعضی از بچه‌ها از سایرین حساس‌ترند، بعضی‌ها دشوارترند، بعضی‌ها شیرین‌ترند و بعضی‌ها بیشتر غرولند می‌کنند.
می‌توان این موضوع را «خُلق و خو»، «شخصیت» یا «طبیعت» نامید.
این مشرب‌ها روی برداشت کودک از محیط تأثیر می‌گذارند.
مهم این است که پدر و مادر به دقت به رفتار کودک‌شان نظر کنند و او را به همین شکلی که هست بپذیرند.
گاهی مشرب و خلق و خوی روزگار نخست کودک تا سال‌های بعد زندگی او امتداد می‌یابد.
می‌توان نوزادها را از لحاظ مشرب به پنج گروه تقسیم کرد.
«فرشته»، «کتاب درسی»، «نازک نارنجی»، «پُر شور» و «عبوس».
البته در دو هفته اول ممکن است تغییراتی در مشرب فرزند به‌وجود آید که موقتی است. برای مثال، ختنه کردن که معمولاً در روز هفتم صورت می‌گیرد و یا هر نوع نابهنجاری مادرزادی مانند یرقان که کودک را خواب‌آلوده می‌کند، ممکن است مشرب واقعی کودک را برای مدت کوتاهی تغییر دهد.
نوزادها در برخورد با اشخاص مختلف رفتارهای متفاوتی را به نمایش می‌گذارند، این یکی از واقعیت‌های زندگی است.
والدین ممکن است بدون اینکه متوجه باشند برخی از ویژگی‌های نوزاد را زیر ذره‌بین بگذارند و بعضی را ابداً نبینند. مثلاً اگر مادری در کودکی خجالتی بوده، ممکن است به گریه کردن فرزندانش در حضور دیگران توجه بیش از اندازه نشان دهد. ممکن است نگران باشد که کودکش هم مانند او، با اضطراب‌های اجتماعی مشابهی روبه‌رو شود.
طبیعی است که همه بچه‌ها تا حدودی در هر یک از این مشرب‌ها سهیم هستند.
هدف این گفتار آن است که درباره خلق و خوی فرزندان، اطلاعاتی کلی ارائه شود.
کودک فرشته‌خو
این اولین گونه مشربی است که هر مادر باردار آرزوی داشتن آن را دارد: کودکی به خوبی طلا.
چنین کودکی شاد، متبسم، عاقل و همیشه فهیم است.
مادر، از حالات و اشارات او به خوبی سر در می‌آورد.
این کودک از قرار گرفتن در محیط‌های ناآشنا ناراحت نمی‌شود. می‌توان او را به هر جایی که خواست برد.
به‌راحتی غذا می‌خورد، بازی می‌کند و می‌خوابد و معمولاً وقتی از خواب بیدار می‌شود گریه نمی‌کند. اغلب صبح‌ها دیده می‌شود که روی تختش راحت دراز کشیده و به چیزی خیره شده است.
کودک فرشته اغلب می‌تواند خودش را آرام کند. اما اگر بیش از اندازه خسته شود، شاید به این دلیل که به اشارات او توجه نشده است، می‌توان به او گفت: «مثل اینکه خسته شده‌ای.» می‌توان برایش لالایی گفت، از میزان نور اتاق کاست، سکوت را رعایت کرد تا او خود به خود و به‌آرامی به خواب برود.
کودک کتاب درسی
این کودک قابل پیش‌بینی است.
بزرگ کردن او بسیار آسان است.
چنین کودکی طبق برنامه همه کارهایش را انجام می‌دهد، تا ماه سوم تمام مدت شب را می‌خوابد.
در ماه پنجم غلت می‌زند و وقتی به ماه ششم زندگی‌اش می‌رسد می‌نشیند.
درست مانند ساعت کار می‌کند. مثل ساعت رشد می‌کند.
به دورانی می‌رسد که اشتهایش ناگهان زیاد می‌شود، وزنش اضافه می‌شود.
او حتی در پایان هفته اول زندگی‌اش می‌تواند برای لحظات کوتاهی با خودش بازی کند و سرگرم شود.
زیاد غان و غون می‌کند و اطرافش را نگاه و سیاحت می‌کند.
وقتی کسی به او لبخند می‌زند متقابلاً لبخندی تحویلش می‌دهد.
کودک به شکل طبیعی بزرگ می‌شود، همان‌طور که در کتاب‌ها نوشته‌اند.
آرام کردنش آسان است.
خواباندنش هم کار دشواری نیست.
کودک نازک نارنجی
برای این کودک فوق حساس، دنیا در مجموعه‌ای بی‌کران از چالش‌های حسی خلاصه می‌شود.
او به صدای موتورسیکلتی که بیرون اتاقش در خیابان حرکت می‌کند واکنش نشان می‌دهد. به صدای تلویزیون و در حساس است.
در برابر نور روشن و یا نور زیاد حساس است، پلک می‌زند و یا سرش را برمی‌گرداند.
گاه بدون این که ظاهراً دلیلی وجود داشته باشد گریه می‌کند. در این مواقع او در واقع با گریه‌ها و فریادش پیامی را مخابره می‌کند: «کافی است. من به آرامش و سکوت احتیاج دارم.» اغلب وقتی چند نفر او را بغل می‌کنند و یا از روی تختش برمی‌دارند بداخلاق می‌شود. چند دقیقه‌ای با خود بازی می‌کند و سرگرم می‌شود، اما دلش می‌خواهد کسی که او را می‌شناسد، - پدر، مادر یا پرستار - در نزدیکی او باشد.
از آن‌جا که این گونه کودک می‌خواهد زیاد مک بزند، مادرش ممکن است اشاره او را به اشتباه ارزیابی کند و گمان برد که گرسنه است و حال آن‌که مکیدن پستانک هم برای او کافی است.
به هنگام چرت زدن و در شب، اغلب به دشواری به خواب می‌رود. بچه‌های حساس به‌سادگی از خط برنامه خارج می‌شوند، زیرا سیستم‌های بسیار ظریف و شکننده دارند. یک چرت زدن بلندمدت، یک بار غذا نخوردن، یک ملاقات‌کننده غیر منتظره، یک جابه‌جا شدن، کودک را از خط برنامه‌اش خارج می‌کند.
برای آرام کردن کودک حساس یا نازک نارنجی بهتر است مادر، شرایط رحم را برایش فراهم سازد. او را محکم بپیچد و به شانه‌هایش بچسباند. این کار اغلب بچه‌ها را آرام می‌کند. اما به خصوص در مورد کودکان نازک نارنجی کاربرد مفید دارد.
برای ارتباط با کودک حساس و نازک نارنجی باید هر چه سریع‌تر به اشارات او پی برد، هر چه سریع‌تر گریه‌هایش را درک کرد، تا زندگی راحت‌تر شود.
این بچه‌ها می‌خواهند برنامه‌های قابل پیش‌بینی داشته باشند. علاقه‌ای به شگفت‌زده شدن ندارند.
کودک پرشور
او کودکی است که انگار وقتی از رحم مادرش بیرون می‌آید می‌داند چه می‌خواهد و چه نمی‌خواهد، چه چیز را دوست دارد و چه چیز را دوست ندارد.
خواسته‌اش را بدون کم‌ترین تردید با شما در میان می‌گذارد.
این کودکان، به شدت آوایی، پر سر و صدا و حتی در مواردی پرخاشگر هستند.
وقتی صبح از خواب بیدار می‌شود، برای رسیدن به پدر یا مادرش گریه می‌کند و جیغ می‌کشد.
ابداً دوست ندارد که با لباس خیس شده و کثیف شده بخوابد، او با بیان ناراحتی خود در واقع می‌گوید که: «مرا عوض کنید.»
او با صدای بلند و به دفعات غان و غون می‌کند.
زبان تن مرتعشی دارد. برای اینکه بخوابد باید پیچیده باشد، زیرا با حرکت دادن دست‌ها و پاهایش بیش از حد تحریک می‌شود. اگر شروع به گریستن کند و کسی جلو گریه او را نگیرد و ساکتش نکند، گریه‌اش ادامه‌دار می‌شود و آن‌قدر گریه می‌کند که خشمگین می‌شود.
کودک پرشور خیلی زود شیشه شیرش را با دست می‌گیرد.
قبل از اینکه بچه‌های دیگر متوجه او شوند، متوجه آن‌ها می‌شود و وقتی به اندازه کافی بزرگ شد، اسباب‌بازی‌های آن‌ها را از دستشان می‌گیرد.
کودک عبوس
این نوع بچه از دنیا عصبانی است و عصبانیتش را به شما نشان می‌دهد.
کودک صبح‌ها ناله و غرولند می‌کند، در طی روز به‌ندرت می‌خندد و هر شب با گریه خوابش می‌برد.
از اوایل از حمام کردن متنفر بود. هر کس می‌خواست او را عوض کند یا لباس جدیدی بر او بپوشاند سر و صدا و اعتراض می‌کرد.
مادرش سعی کرده بود که با شیر خودش او را تغذیه کند، اما سرعت جاری شدن شیرش کم بود و این کودک را ناشکیبا می‌کرد. هنوز هم غذا دادن به این کودک برای مادرش دشوار است.
برای آرام کردن بچه‌های عبوس به پدر و مادری صبور و شکیبا نیاز است، زیرا این بچه‌ها به شدت عصبانی می‌شوند و گریه‌های‌شان اغلب طولانی و با صدای بلند است.
این بچه‌ها از اینکه پیچیده شوند متنفرند و این را مطمئناً به مادر نشان می‌دهند.
ممکن است کودکی از دو نوع مشرب برخوردار باشد. پس به جای اینکه برچسب خاصی به یک کودک زده شود، باید او را بهتر شناخت.
فراز و نشیب‌ها و سختی‌های تربیت کودک کاملاً طبیعی هستند. جالب این‌جا است که کودک با هر گونه مشربی مشمول این قاعده قرار می‌گیرد، حتی اگر کودک فرشته باشد.
برای بررسی فرزند، پرسش‌نامه‌ای در مورد بچه‌های پنج روزه تا هشت ماهه قابل استفاده است:
پرسشنامه شناسایی کودک
در هر یک از سؤالات زیر بهترین جواب را بایستی انتخاب نمود.
۱. کودک من…
الف) به‌ندرت گریه می‌کند.
ب) تنها وقتی گرسنه، خسته و یا بیش از حد تحریک شده باشد گریه می‌کند.
ج) بدون اینکه ظاهراً دلیلی وجود داشته باشد گریه می‌کند.
د) با صدای بسیار بلند گریه می‌کند و اگر به او نرسم از کوره در می‌رود.
ه) اغلب گریه می‌کند.
۲. وقتی زمان خواب فرا می‌رسد، کودک من…
الف) آرام روی تختش به خواب می‌رود.
ب) معمولاً در مدت بیست دقیقه به خواب می‌رود.
ج) کمی بدعنق می‌شود، به نظر می‌رسد که خواب‌آلوده می‌شود، اما بیدار می‌ماند.
د) به شدت بی‌قرار می‌شود و دوست دارد که کسی او را بلند کند.
ه) زیاد گریه می‌کند و از اینکه او را روی تختش بخوابانند ناراحت می‌شود.
۳. وقتی کودک من صبح از خواب بیدار می‌شود…
الف) به‌ندرت گریه می‌کند.
ب) به اطراف زل می‌زند.
ج) باید فوری به او برسم، زیرا در غیر این صورت گریه می‌کند.
د) جیغ می‌کشد.
ه) ناله می‌کند.
۴. کودک من…
الف) به همه تبسم می‌کند.
ب) وقتی برانگیخته می‌شود تبسم می‌کند.
ج) وقتی برانگیخته می‌شود تبسم می‌کند و بعد زیر گریه می‌زند.
د) زیاد تبسم می‌کند و سر و صدای کودکانه به راه می‌اندازد.
ه) تنها در شرایط مناسب تبسم می‌کند.
۵. وقتی کودکم را از خانه بیرون می‌برم…
الف) خیلی راحت است.
ب) اگر به جاهای شلوغ و ناآشنا نرویم راحت است.
ج) زیاد غرولند می‌کند.
د) به شدت می‌خواهد که همه حواسم را به او بدهم.
ه) دوست ندارد که زیاد به گردش برود.
۶. هر وقت غریبه‌ای با او حرف می‌زند، کودک من…
الف) بلافاصله لبخند می‌زند.
ب) لحظه‌ای صبر می‌کند و بعد لبخند می‌زند.
ج) به احتمال زیاد اول گریه می‌کند.
د) بسیار هیجان‌زده می‌شود.
ه) به‌ندرت تبسم می‌کند.
۷. وقتی صدای بلندی می‌شنود، مثلاً دری به هم بخورد، کودک من…
الف) هرگز تکان نمی‌خورد.
ب) متوجه صدا می‌شود، اما ناراحت نمی‌شود.
ج) به‌طور محسوس تحت تأثیر قرار می‌گیرد و شروع به گریه می‌کند.
د) صدایش را بلند می‌کند.
ه) شروع به گریه می‌کند.
۸. وقتی برای اولین بار کودکم را حمام کردم…
الف) مثل یک جوجه اردک با آب کنار آمد.
ب) از احساسی که پیدا کرده بود کمی متحیر شد، اما خیلی زود از آن خوشش آمد.
ج) بسیار حساس بود، به نظر می‌رسید که ترسیده است.
د) حرکات تندی انجام داد، با دستش ضربه‌ای به آب زد.
ه) از آن بدش آمد و شروع به گریستن کرد.
۹. زبان تن کودک من معمولاً…
الف) آرام است و اغلب حالت گوش به زنگی دارد.
ب) اغلب اوقات آرام است.
ج) گرفته است و نسبت به محرک‌های بیرونی واکنش نشان می‌دهد.
د) پر از تکان است، دست و پایش را مدام تکان می‌دهد.
ه) گرفته و بی‌انعطاف است. دست‌ها و پاهایش کمتر تکان می‌خورند.
۱۰. کودک من صداهای بلند و پرخاشگرانه دارد…
الف) هر از گاهی
ب) تنها وقتی بازی می‌کند و به هیجان می‌آید.
ج) به‌ندرت
د) اغلب
ه) وقتی عصبانی است.
۱۱. وقتی پوشک کودکم را عوض می‌کنم، او را حمام می‌کنم یا لباس بر تنش می‌پوشانم…
الف) همیشه از آن استقبال می‌کند.
ب) اگر با ملایمت این کار را انجام دهم استقبال می‌کند.
ج) عصبی می‌شود، انگار که از لخت بودن خوشش نمی‌آید.
د) شلوغ می‌کند و می‌خواهد هر چه را که روی میز تعویض هست به اطراف بپاشد.
ه) از این کار متنفر است، لباس پوشاندن بر او سخت است.
۱۲. اگر به‌طور ناگهانی کودکم را به هوای روشن بیاورم مثل نور آفتاب او…
الف) در نهایت خونسردی و آرامش با آن روبه‌رو می‌شود.
ب) گاهی گیج و مبهوت می‌شود.
ج) پشت سر هم پلک می‌زند و سعی می‌کند سرش را از مسیر نور دور کند.
د) بیش از اندازه تحریک می‌شود.
ه) ناراحت به نظر می‌رسد.
۱۳. الف- اگر با شیشه غذا می‌خورد: وقتی به فرزندم غذا می‌دهم، او
الف) بلافاصله مکیدن را شروع می‌کند. توجه دارد و اغلب در مدت بیست دقیقه شیرش را می‌خورد.
ب) کمی بازی درمی‌آورد، اما معمولاً خوب غذا می‌خورد.
ج) خوردن غذایش را طول می‌دهد.
د) شیشه شیرش را محکم با دست می‌گیرد و نشان می‌دهد که میل به پرخوری دارد.
ه) اغلب به‌راحتی شیر نمی‌خورد، خوردنش وقت زیادی می‌گیرد.
۱۳. ب - اگر با شیر مادر تغذیه می‌کند. وقتی به کودکم شیر می‌دهم، او…
الف) بلافاصله خودش را به من می‌چسباند - از روز اول
ب) یکی دو روز طول کشید تا درست شیر بمکد، اما حالا مشکلی در کار نیست.
ج) اغلب میل به مکیدن دارد، اما در مواقعی سینه را رها می‌کند، انگار فراموش می‌کند که چگونه باید شیر بخورد.
د) اگر او را به‌درستی در آغوش بگیرم به‌خوبی شیر می‌خورد.
ه) به‌شدت ناراحت و بی‌قرار می‌شود، انگار شیر کافی به او نمی‌دهم.
۱۴. برنامه ارتباطی میان من و فرزندم این است که…
الف) او همیشه می‌گوید چه نیازی دارد.
ب) اغلب اوقات منظور او را متوجه می‌شوم.
ج) او مرا گیج و سردرگم می‌کند. گاهی اوقات برایم گریه می‌کند.
د) او آنچه را دوست دارد یا ندارد به روشنی و با صدای رسا به من اطلاع می‌دهد.
ه) اغلب با گریه‌های بلند و اعتراض‌آمیز نظر مرا جلب می‌کند.
۱۵. وقتی به یک مهمانی خانوادگی می‌رویم و خیلی‌ها می‌خواهند او را در آغوش بکشند. کودک من…
الف) کاملاً خودش را تطبیق می‌دهد.
ب) اغلب در این مورد که به بغل چه کسی برود دست به انتخاب می‌زند.
ج) اگر خیلی‌ها او را در آغوش بگیرند گریه می‌کند.
د) ممکن است گریه کند و بخواهد از بغل کسی که او را بغل کرده است بیرون بیاید.
ه) جز به آغوش پدر یا مادرش، به آغوش دیگری نمی‌رود.
۱۶. وقتی از بیرون به منزل باز می‌گردیم، کودک من…
الف) بلافاصله و به‌سادگی آرام می‌گیرد.
ب) چند دقیقه‌ای طول می‌کشد تا قرار بگیرد.
ج) بداخلاقی می‌کند.
د) اغلب به شدت تحریک شده است و به‌راحتی آرام نمی‌شود.
ه) رفتارهای خشمگنانه بروز می‌دهد.
۱۷. کودک من…
الف) می‌تواند مدت‌ها به چیزی خیره شود و سرگرم باشد.
ب) می‌تواند پانزده دقیقه‌ای با خودش سرگرم باشد.
ج) در محیط‌های ناآشنا به‌راحتی سرگرم نمی‌شود.
د) برای سرگرم شدن به محرک فراوان احتیاج دارد.
ه) به‌سادگی تحت تأثیر هیچ چیزی سرگرم نمی‌شود.
۱۸. مهم‌ترین نکته قابل توجه در مورد فرزند من این است که…
الف) بسیار خوش‌رفتار است.
ب) دقیقاً طبق برنامه‌هایی که درباره کودکان نوشته شده پیشرفت می‌کند.
ج) نسبت به همه چیز حساس است.
د) پرخاشگر است.
ه) بدخلق است.
۱۹. به نظر می‌رسد که فرزند من…
الف) در رخت‌خواب خودش کاملاً راحت است.
ب) اغلب رخت‌خواب خودش را ترجیح می‌دهد.
ج) در رخت‌خوابش احساس امنیت خاطر ندارد.
د) طوری رفتار می‌کند که انگار رخت‌خوابش زندان است.
ه) از این که او را در رخت‌خوابش بگذارند ناراحت می‌شود.
۲۰. این اظهار نظر به بهترین شکل در مورد کودک من صدق می‌کند…
الف) به زحمت فکر می‌کنید که اصولاً کودکی هم در این خانه زندگی می‌کند.
ب) رسیدگی به او ساده است.
ج) بسیار ظریف است.
د) فکر می‌کنم وقتی بتواند چهار دست و پا راه برود به هر چیزی سرک بکشد.
ه) طوری رفتار می‌کند که انگار قبلاً هم متولد شده است.
برای محاسبه امتیازات، حرف الف، ب، ج، د، ه، روی صفحه‌ای به‌طور عمودی نوشته شود و بعد حروف ضربدر خورده پرسشنامه را جمع زده، جمع هر کدام روبه‌روی حرف یادداشت شده نوشته شود. نتیجه‌ای که به‌دست می‌آید نوع و تیپ کودک را مشخص می‌کند.
الف: فرشته
ب: کتاب درسی
ج: نازک نارنجی
د: پرشور
ه: عبوس
به احتمال زیاد برخی کودکان یک یا دو گونه شخصیتی دارند. باید به خاطر داشت که تیپ شخصیتی و رفتاری کودک در مواقع عادی مهم است. بسیاری از حالات کودک به هنگام مثلاً دندان درآوردن و یا دل درد موقتی هستند.
منبع:
بی بی سنتر
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼