تشنج ناشی از تب کودکان، ضرر داره؟

به تشنج در کودکان کم سن که به دنبال یک افزایش ناگهانی در درجه حرارت بدن اتفاق می افتد، تشنج ناشی از تب گفته می شود. در بیشتر کودکان درجه حرارت مقعدی بیشتر از ۱۰۲ درجه فارنهایت است. این تشنج ها اگرچه ممکن است فقط برای چند دقیقه و یا حتی بسیار کوتاه در حد چند ثانیه طول بکشند، برای پدر و مادر بسیار ترسناک و ناراحت کننده هستند. تشنج ناشی از تب در کودکان بین سنین ۶ ماه تا ۶ سال شایع است. این نوع تشنج اغلب در اولین روز تب در کودک رخ می دهد.

تشنج ناشی از تب آن قدر که به نظر می آید، خطرناک نیست. این تشنج معمولا بی ضرراست و نشانه ای از یک مشکل مستمر یا بلند مدت نیست. کودک در حین تشنج، اغلب هوشیاری خود را از دست می دهد و شروع به لرزیدن می کند و دست و پاها در دو طرف بدن حرکت می دهد، البته در موارد نادر ممکن است بدن کودک سفت و بی حرکت شود. در برخی موارد این لرزش های ناگهانی فقط در بخشی از بدن، به طور مثال یک بازو یا یک پای کودک و در بعضی مواقع در نیمی از بدن رخ می دهد. همچنین ممکن است کودک در حین تشنج دچار انسداد راه هوایی ناشی از غذا یا بزاق شود و یا اینکه از ارتفاع سقوط کند. از این رو پدر و مادر به جای اینکه با دیدن تشنج کودک آشفته شوند، باید با اقدامات اولیه مناسب برای جلوگیری از این خطرات به کودک خود کمک کنند.

میزان بروز تشنج ناشی از تب ۱ کودک در هر ۱۵ کودک است. احتمال وقوع تشنج های مکرر در موارد زیر دیده می شود:

اولین تشنج کودک در سنین بسیار کم یعنی کمتر از ۱۵ ماه اتفاق بیفتد، کودک دچار تب های مکرر شود یا سابقه خانوادگی تشنج داشته باشد. همچنین اگر تشنج در مراحل اولیه تب که هنوز درجه حرارت بدن کم است، رخ دهد، خطر عود بالاتر خواهد بود. کودکی که یک بار دچار حمله تشنج ناشی از تب می شود، معمولا تا قبل از بزرگ شدن تشنج های بیشتری را تجربه خواهد کرد. اما لزوما کودکی که دچار تشنج ناشی از تب می شود، در آینده به صرع مبتلا نخواهد شد. باید توجه داشت که در صرع، برخلاف تشنج ناشی از تب، تشنج با افزایش ناگهانی در درجه حرارت بدن شروع نمی شود و ناشی از علل دیگراست. ۹۵ تا ۹۸ درصد کودکان مبتلا به این نوع تشنج در مراحل بعدی زندگی به سمت صرع پیشرفت نخواهند کرد، اما آن دسته از کودکانی که دچار تشنج های مکرر و طولانی در عرض ۲۴ ساعت می شوند، و یا از فلج مغزی، تاخیر در رشد و یا دیگر اختلالات عصبی رنج می برند، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به صرع می باشند.

مهم ترین بحثی که در رابطه با این نوع تشنج وجود دارد این است که آیا تشنج ناشی از تب نیاز به درمان دارویی دارد یا خیر؟. تحقیقات در این زمینه، نشان داده است که درمان تشنج های ناشی از تب با داروهای ضد تشنج مثل فنوبیاربیتال یا سدیم والپروات برای جلوگیری از تشنج های مکرر، فواید اندکی در مقایسه با عوارض داروها خواهد داشت. از این رو امروزه درمان دارویی این نوع تشنج پذیرفته نیست.

درمطالعات نشان داده شده که کاهش تعداد گیرنده های GABA-A بر روی غشای سلولی منجر به تحریک پذیری بیشتر نورون ها نسبت به تحریکات مکرر می شود که این افزایش تحریک پذیری ویژگی بارز این نوع تشنج ها است. تحقیقات در حال حاضر به دنبال یافتن این حقیقت هستند که در هنگام افزایش درجه حرارت بدن چه اتفاقی در گیرنده های GABA-A سلول عصبی می افتد- آیا گیرنده هایی که در سطح سلول قرار گرفته اند به دنبال افزایش درجه حرارت بدن به سرعت به داخل سلول کشیده می شوند و مسیر تخریب را پیش می گیرند یا اینکه گیرنده های ساخته شده درون سلول، آهسته تر به سمت سطح غشای سلول حرکت می کنند در نتیجه تعداد گیرنده های در دسترس GABA کاهش می یابد.

تحقیقات نشان داده است که تشنج های ناشی از تب آسیبی به مغز نمی رساند. تایید این مطلب موفقیت های تحصیلی و تست های هوش طبیعی در کودکان دچار تشنج های ناشی از تب است. از آنجا که این تشنج ها بی ضرر هستند، پدر و مادر باید آرامش خود را حفظ کنند، کمک های اولیه را انجام دهند ، و در مرحله بعد با پزشک خود برای اقدامات مناسبی که باید انجام دهند، مشورت کنند.