کولپوسکوپی یک روش تشخیصی مهم در پزشکی زنان است که به بررسی دقیق دهانه رحم، واژن و وولو (فرج) میپردازد. این روش معمولاً پس از مشاهده نتیجه غیرطبیعی تست پاپ اسمیر یا وجود علائمی مانند خونریزی غیرعادی انجام میشود. کولپوسکوپی به پزشک امکان میدهد تا با بزرگنمایی و نور مخصوص، نواحی مشکوک را بررسی کرده و در صورت نیاز نمونهبرداری (بیوپسی) انجام دهد. این مقاله به بررسی چگونگی انجام کولپوسکوپی، کاربردها، مزایا و مراقبتهای پس از آن میپردازد. اگر پزشک برای شما این روش را تجویز کرده یا میخواهید اطلاعات بیشتری در مورد آن کسب کنید، این راهنما به شما کمک خواهد کرد.
مروری بر کولپوسکوپی
غربالگری برای سرطان دهانه رحم (چه با آزمایش پاپ و یا آزمایش ویروس پاپیلومای انسانی [HPV]) بخش مهمی از حفظ سلامتی و جلوگیری از سرطان دهانه رحم است. اگر نتایج آزمایش غربالگری شما غیرطبیعی باشد، آزمایشهای بیشتری برای تأیید نتیجه و تعیین شدت تغییرات غیرطبیعی لازم است. کولپوسکوپی آزمایشی است که معمولاً در این مواقع توصیه میشود.
این آزمایش به پزشک شما این امکان را میدهد که دهانه رحم شما را با استفاده از بزرگنمایی مشاهده کند. همچنین ممکن است در حین کولپوسکوپی بیوپسی (نمونهبرداری) انجام شود. کولپوسکوپی (یعنی مشاهده دهانه رحم) و بیوپسیها (برداشتن مقدار کمی بافت برای آزمایش در آزمایشگاه) ممکن است همزمان یا به طور جداگانه انجام شوند.
همه افرادی که آزمایش غربالگری دهانه رحم غیرطبیعی دارند، نیاز به درمان ندارند. کولپوسکوپی با یا بدون بیوپسی میتواند کمک کند تا مشخص شود که آیا و چه زمانی درمان برای تغییرات غیرطبیعی لازم است.
چرا به کولپوسکوپی نیاز دارم؟
کولپوسکوپی یک ابزار تشخیصی ارزشمند در زنانپزشکی است، اما بسیاری از بانوان با دریافت درخواست انجام این روش دچار نگرانی میشوند. کولپوسکوپی نه یک اقدام ترسناک، بلکه فرصتی طلایی برای تشخیص زودهنگام است. اگر پزشک برای شما درخواست کولپوسکوپی داده است، به این معنی است که میخواهد با دقیقترین روش ممکن از سلامت شما مطمئن شود. به یاد داشته باشید که بیشتر یافتههای کولپوسکوپی خوشخیم هستند و در صورت تشخیص به موقع، بسیاری از مشکلات به راحتی قابل درمان هستند. از انجام کولپوسکوپی نترسید. این روش میتواند جان شما را نجات دهد! بهترین زمان برای اقدام وقتی است که پزشک آن را توصیه کرده، نه وقتی که علائم پیشرفته ظاهر شوند.
آمادگی برای کولپوسکوپی
کولپوسکوپی میتواند در هر زمانی از چرخه قاعدگی شما انجام شود، اما اگر در روز قرار ملاقات خونریزی واژنی شدید دارید، با پزشک خود تماس بگیرید و بپرسید که آیا باید قرار ملاقات خود را دوباره تنظیم کنید.
همچنین باید به پزشک خود اطلاع دهید اگر:
● دارویی برای پیشگیری از لخته شدن خون (مانند آسپیرین، وارفارین، هپارین یا کلوپیدوگرل) مصرف میکنید. این داروها میتوانند در صورت نیاز به بیوپسی در حین کولپوسکوپی باعث افزایش خونریزی شوند.
● باردار هستید یا احتمال میدهید که باردار باشید. کولپوسکوپی در دوران بارداری ایمن است، اگرچه پزشکان ممکن است در دوران بارداری بیوپسی از دهانه رحم انجام ندهند.
برای کمک به کاهش ناراحتی، میتوانید یک ساعت قبل از قرار ملاقات خود ایبوپروفن (400 تا 600 میلیگرم) مصرف کنید، اما این کار ضروری نیست.
روند کولپوسکوپی
کولپوسکوپی میتواند توسط پزشک، پرستار متخصص یا دستیار پزشک که آموزش تخصصی دیده باشد انجام شود. کولپوسکوپی حدود 5 تا 10 دقیقه طول میکشد، میتواند در هنگام ملاقات با پزشک انجام شود و باعث ناراحتی کمی میشود.
کولپوسکوپی مشابه یک معاینه لگنی معمولی انجام میشود در حالی که شما روی تخت معاینه دراز کشیدهاید. پزشک از ابزاری به نام اسپکولوم برای باز کردن واژن و مشاهده دهانه رحم استفاده میکند. پزشک ممکن است آزمایش پاپ را تکرار کرده و سپس دهانه رحم را با کولپوسکوپ مشاهده کند. کولپوسکوپ شبیه یک میکروسکوپ روی یک پایه است و به شما تماس نمییابد.
پزشک محلول اسید استیک (سرکه) را روی دهانه رحم شما اعمال خواهد کرد. این محلول به هایلایت کردن نواحی غیرطبیعی کمک میکند و مشاهده آنها با کولپوسکوپ را آسانتر میکند. وقتی از این محلول استفاده میشود، ممکن است حس سرما یا سوزش ملایمی احساس کنید، اما دردناک نیست.
بیوپسی: در طول کولپوسکوپی، پزشک شما ممکن است بیوپسی نیز انجام دهد. این شامل برداشتن یک تکه کوچک بافت غیرطبیعی از دهانه رحم یا واژن است. معمولاً قبل از بیوپسی از داروی بیحسی استفاده نمیشود چون بیوپسی فقط باعث ناراحتی خفیف یا گرفتگی میشود. نمونه بافت به آزمایشگاه ارسال شده و توسط پاتولوژیستها تحت میکروسکوپ بررسی میشود. انجام بیوپسی به این معنی نیست که شما سلولهای پیشسرطانی دارید.
برخی افراد همچنین باید در طول کولپوسکوپی بیوپسی از قسمت داخلی دهانه رحم داشته باشند؛ به این عمل کورتاژ اندوسرویکال (ECC) گفته میشود. افراد باردار نباید ECC انجام دهند. این عمل ممکن است باعث درد گرفتگی شود، هرچند این درد در بیشتر افراد سریعاً برطرف میشود.
اگر بیوپسی داشته باشید، پزشک شما ممکن است محلول زرد-قهوهای را روی دهانه رحم شما بمالد. این محلول مانند یک بانداژ مایع عمل میکند.
بعد از کولپوسکوپی
اما پس از انجام کولپوسکوپی، نیاز است مراقبت هایی را انجام دهید و نکات مهمی را رعایت کنید تا دچار هیچ گونه مشکل و آسیبی نشوید:
- تا ۲۴ ساعت از فعالیتهای سنگین و ورزش اجتناب کنید.
- در صورت بیوپسی، ۴۸ ساعت استراحت بیشتر توصیه میشود.
- تا ۳ روز از رابطه جنسی خودداری کنید.
- تا یک هفته از تامپون، نواربهداشتی معطر و شنا استفاده نکنید.
- لکهبینی قهوهای یا صورتی تا ۳ روز طبیعی است.
- ترشحات آبکی با بوی خاص (ناشی از محلولهای استفاده شده) ممکن است تا ۵ روز ادامه یابد.
- برای درد خفیف از مسکن معمولی (استامینوفن) استفاده کنید.
- از آسپرین استفاده نکنید (خطر خونریزی).
چه زمانی پس از کولپوسکوپی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر پس از کولپوسکوپی هر یک از موارد زیر را داشتید، حتما آن ها را جدی گرفته و با پزشک خود تماس بگیرید؛ چرا که ممکن است برای شما خطرناک باشند:
● خونریزی شدید واژنی (خیس شدن یک پد بزرگ به مدت یک ساعت یا بیشتر)
● خونریزی واژنی برای بیش از هفت روز
● ترشح واژنی بدبو؛ به یاد داشته باشید که ترشح قهوهای/سیاه شبیه تفاله قهوه برای چند روز اول طبیعی است
● درد یا گرفتگی لگنی که با ایبوپروفن بهتر نمیشود
● دمای بدن بالاتر از ۱۰۰.۴°F یا ۳۸°C
کولپوسکوپی نه یک اقدام ترسناک، بلکه فرصتی طلایی برای تشخیص زودهنگام است. اگر پزشک برای شما درخواست کولپوسکوپی داده است، به این معنی است که میخواهد با دقیقترین روش ممکن از سلامت شما مطمئن شود. به یاد داشته باشید که بیشتر یافتههای کولپوسکوپی خوشخیم هستند و در صورت تشخیص به موقع، بسیاری از مشکلات به راحتی قابل درمان هستند.
توصیه پایانی: از انجام کولپوسکوپی نترسید - این روش میتواند جان شما را نجات دهد! بهترین زمان برای اقدام وقتی است که پزشک آن را توصیه کرده، نه وقتی که علائم پیشرفته ظاهر شوند.