میزان رشد کودکان، ابزاری برای بررسی سلامتشان

محققان کشورمان در پژوهشی علمی، وضعیت و منحنی رشد کودکان زیر دو سال را با استفاده از داده‌های ارائه‌شده آن‌ها در مراکز بهداشتی درمانی برای تعیین میزان تطابق با استانداردهای جهانی رشد مورد بررسی قرار دادند.
سازمان جهانی بهداشت، دو مجموعه از استانداردهای رشد کودکان را به‌عنوان ابزارهای بین‌المللی برای ارزیابی رشد کودکان ارائه کرده است. پیگیری منظم وضعیت کودکان و استفاده از وزن و قد آن‌ها برای بررسی رشد، ابزار مناسبی برای تمام سرویس‌های سلامت کودکان در سرتاسر جهان است.
بر اساس تحقیقات موجود و بر مبنای ابزار ارائه‌شده فوق، حدود ۴۳ درصد کودکان کمتر از ۵ سال، دچار بازماندگی از رشد هستند. لذا به‌روز بودن اطلاعات در این زمینه و یادآوری مرتب به والدین برای پایش رشد کودکانشان تا بالاترین سنین ممکن، امری بسیار مهم محسوب می‌شود.
در همین رابطه محققانی از دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دانشگاه علوم پزشکی بابل، دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تربیت مدرس، پژوهشی را انجام داده‌اند که در آن میزان تطابق منحنی رشد و نمو از طریق اندازه‌گیری وزن، قد و دور سر کودکان صفر تا دو ساله با استانداردهای جهانی رشد بررسی شده است.
این پژوهش توصیفی تحلیلی بر روی ۲۱۷ کودک سالم از بین کودکان مراجعه‌کننده به ۱۴ مرکز بهداشتی درمانی شهر آمل انجام شده است. این کودکان حداقل ۶ بار مراجعه برای پایش رشد در کل دو سال داشته‌اند.
اطلاعات مورد نیاز این پژوهش با استفاده از پرسشنامه استاندارد و از روی پرونده‌های خانوار، گردآوری شد و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.
نتایج پژوهش حسنی و همکارانش نشان داد که حدود ۷۴ درصد کودکان فوق، رشدی طبیعی را در ابعاد مختلف وزن، قد و دور سر داشته‌اند.
همچنین بر اساس این نتایج، در ماه‌های مراجعه، هر سه بعد رشد کودکان شامل وزن، قد و دور سر با جنسیت کودکان اختلاف معنی‌دار آماری داشتند، یعنی بین دختران و پسران از این لحاظ تفاوت‌های قابل‌توجهی دیده شد. بر این اساس، یافته‌ها در مقام مقایسه نشان می‌دهند که رشد در پسران در همه ماه‌های مراجعه، اندکی بیش از دختران همسن بوده است. ولی موارد سنجیده شده فوق، با سن مادران، نوع زایمان و نیز مصرف شیر مادر رابطه خاصی نداشت.
به‌علاوه نتایج این پژوهش، حاکی از آن هستند که بین مرتبه تولد و رشد کودک ارتباط معنی‌داری وجود ندارد و خانه‌دار و یا شاغل بودن مادران نیز نمی‌تواند تأثیری بر رشد کودک از لحاظ وزن، قد و دور سر داشته باشد.
این نتایج امیدوارکننده که در نشریه «پرستاری کودکان» وابسته به انجمن علمی پرستاری ایران منتشر شده‌اند، نشان از رشد مناسب کودکان در منطقه مورد مطالعه دارند.
بااین‌حال به نظر می‌رسد که محققان لازم است در این خصوص، تلاش‌های جامع‌تری در کل کشور انجام داده و با پایش مرتب رشد در سطح کلان، از سلامت آینده فرزندان این مملکت اطمینان حاصل کنند.
سلامت نیوز: رشد کودکان زیر دو سال چه میزان منطبق با استانداردهای جهانی است؟