معاینه کودک سه ساله، نکات مهم
زمان انجام معاینات دوره‌ای کودکان سه‌ساله، زمان پرداختن به مشکلات پزشکی، ارزیابی رشد و شکوفایی...
زمان انجام معاینات دوره‌ای کودکان سه‌ساله، زمان پرداختن به مشکلات پزشکی، ارزیابی رشد و شکوفایی و بررسی سلامت کودک است. والدینی که می‌دانند باید انتظار چه چیزی را داشته باشند کمتر مضطرب می‌شوند و بهتر می‌توانند مراقبت‌های لازم برای سلامت کودک را پیگیری کنند. پدر و مادران مطلع همچنین می‌توانند با آماده کردن کودک در رویارویی با پزشک یا پزشکان به او کمک کنند. کودک آماده‌تر، شادتر است و همکاری بیشتر و اضطراب کمتری دارد.
گفت‌وگو
گفت‌وگو بر اساس روزآمد کردن وضعیت پزشکی کودک است. در برخی موارد ممکن است پزشک، کودک را به‌صورت منظم در طی سال ندیده باشد. والدین باید پزشک را از هرگونه بیماری، استرس یا تغییرات عمده در خانواده آگاه کنند. در همین هنگام باید کلیۀ پرسش‌ها یا نگرانی‌ها مطرح شوند. ممکن است پزشک اطفال به‌منظور به دست آوردن تصویری کلی از عملکرد کودک، در مورد چگونگی گذراندن روزهای خاصی پرسش کند. پزشک ممکن است مستقیماً با کودک صحبت کند.
رشد
کودکان طی سال‌های پیش از دبستان ظاهر لاغر و عضلانی‌تری پیدا می‌کنند. ظاهر شکم برآمده که شاخص کودک نوپاست از بین می‌رود. بچه‌های سه‌ساله صاف‌تر می‌ایستند و شکمشان برجستگی کمتری دارد. بالشتک‌های چربی کف پا نیز تحلیل می‌روند و قوس کف پا قابل‌رؤیت می‌شود.
اندازه‌گیری وزن و قد کودک بخشی اساسی از معاینۀ جسمانی اوست. پزشک این اندازه‌ها را در نمودار ویژه‌ای به نام نمودار رشد ثبت می‌کند. پزشک با استفاده از نمودار رشد می‌تواند مطمئن شود که سرعت رشد کودک در حد مناسب باقی‌مانده است یا خیر. وزن و قد کودک را می‌توان با اندازه‌های سایر کودکان هم‌سن و هم‌جنس او مقایسه کرد.
سرعت رشد طی سال چهارم به روندی ثابت می‌رسد. انتظار می‌رود که در این سال وزن کودک بین 2 تا 2.5 کیلوگرم افزایش یابد. در جدول زیر وزن پسران و دخترانِ سبک، متوسط و سنگین در سن سه‌سالگی نشان داده‌شده است. کودکانی که وزنشان خارج از این محدوده قرار می‌گیرد باید به‌صورت مداوم توسط پزشک معاینه شوند.
قد نیز در این سال به‌طور متوسط بین 6 تا 8.5 سانت افزایش می‌یابد. تا 4 سالگی قد کودک به حدود دو برابر قد هنگام تولد می‌رسد. در جدول زیر نیز قد پسران و دخترانِ کوتاه، متوسط و بلند نشان داده‌شده است. انتظار می‌رود که در 3 سالگی اندازۀ قد در این محدوده باشد. والدینی که در مورد رشد قد فرزندشان نگران هستند باید به پزشک مراجعه کنند.
روشی که به کمک آن قد کودک اندازه‌گیری می‌شود نیز حائز اهمیت است. در 3 سالگی می‌توان قد کودک را به‌صورت ایستاده اندازه‌گیری کرد. اندازۀ قد روی نمودار رشد مخصوص 2 تا 18 سال ثبت می‌شود. نمودارهای نوزادان و نوپاها (از بدو تولد تا 36 ماهه) بر اساس اندازه‌گیری قد کودک در حالت درازکش و با دراز کردن پاها تنظیم‌شده‌اند. اندازه‌گیری قد بر اساس نمودار مخصوص نوزادان و نوپاها خطاهای بیشتری (گاهی تا حد 2.5 سانتیمتر) نسبت به‌اندازه های قد در نمودار مخصوص 2 تا 18 سال دارد که علت آن لزوم کشیده بودن کودک در حالت خوابیده است.
ممکن است به نظر برسد که کودک به‌خوبی رشد نمی‌کند. این مسئله ممکن است موجب نگرانی بی‌مورد خانواده شود. برای دقت بیشتر، قد ایستاده باید در نمودار مخصوص 2 تا 18 و قد درازکش در نمودار مخصوص نوزادان و نوپاها ثبت شود.
پس از 36 ماهگی دیگر دور سر کودک به‌صورت دوره‌ای اندازه‌گیری نمی‌شود. علت این امر این است که تا این زمان مغز کودک بیش از 90 درصد رشد قابل‌انتظار را کرده است.
پزشک معمولاً هنگام معاینه مربوط به 3 سالگی برای اولین بار فشارخون کودک را اندازه‌گیری می‌کند. اگر کودک از قبل به‌اندازۀ کافی آماده‌شده باشد، این کار به‌راحتی انجام می‌شود. باید به کودک فرصت داد که پیش از باد کردن بازوبند دستگاه فشارخون، آن را بررسی کند. باید به او گفته شود که پس از باد کردن بازوبند احساس خواهد کرد که روی دستش فشار وارد می‌شود ولی دردناک نیست.
واکسیناسیون و بررسی‌های آزمایشگاهی
نوبت‌های اول واکسن‌های یادآوری باید پیش از سه‌سالگی تکمیل شوند. پزشک باید مطمئن شود که هیچ‌گونه واکسنی فراموش نشده باشد. نوبت‌های بعدی واکسن‌های یادآوری درست پیش از ورود به دبستان تزریق می‌شوند.
بررسی‌های اختیاری عبارت‌اند از: شمارش گلبول‌های قرمز به‌منظور بررسی کم‌خونی، کشت ادرار جهت بررسی عفونت مثانه و PPD (مشتق پروتئین خالص‌شده) به‌منظور بررسی ابتلای احتمالی به بیماری سل.
در موردبررسی وضعیت کلسترول اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی از پزشکان ترجیح می‌دهند که همۀ افراد را بررسی کنند. برخی دیگر با این مسئله مخالف‌اند و عقیده دارند که افزایش کلسترول در کودکی الزاماً تا هنگام بزرگسالی باقی نمی‌ماند. کودکی که در خانواده‌اش سابقۀ حملات قلبی زودرس وجود دارد بیشتر در معرض خطر است و باید مورد معاینه قرار گیرد.
بررسی وضعیت بینایی
بررسی وضعیت بینایی را می‌توان به هنگام انجام معاینات دوره‌ای کودک سه‌ساله، حتی اگر کودک قادر به شناسایی حروف الفبا نباشد، انجام داد. برای بچه‌های کوچک نمودارهای سنجش بینایی ویژه‌ای طراحی‌شده است که در آن تصاویر اشیای آشنا مانند خانه، گل و حیوانات وجود دارد.
آزمون سادۀ دیگری وجود دارد که به کمک آن می‌توان تشخیص داد که آیا کودک از هر دو چشمش به‌اندازۀ مناسب استفاده می‌کند یا خیر. پزشک همچنین می‌تواند کنترل کند که آیا چشمان کودک سالم هستند یا انحراف دارند. در صورت برخورد با هرگونه مشکلی می‌توان کودک را نزد چشم‌پزشک متخصص کودکان برد.
بررسی وضعیت شنوایی
کودکان برای اینکه بتوانند به‌درستی تکلم کنند و آموزش ببینند، باید به‌وضوح بشنوند. بررسی کودکانی که به عفونت‌های مکرر گوش میانی، مننژیت باکتریایی، ضایعات مربوط به سر، عفونت‌های مادرزادی، اوریون یا سرخجه مبتلا شده‌اند اهمیت زیادی دارد.
برخی از انواع آنتی‌بیوتیک‌ها (برای نمونه جنتامایسین) و داروهای ادرارآور ممکن است موجب کاهش قدرت شنوایی شوند. وضعیت شنوایی کودکانی که طی مدت طولانی از این داروها استفاده کرده‌اند باید کنترل شود.
قدرت شنوایی را با استفاده از صداهای بیب بیب با فرکانس‌های مختلف که از طریق گوشی پخش می‌شوند کنترل می‌کنند. به کودک آموزش داده می‌شود که به‌محض شنیدن صدا یک مکعب را در یک سطل یا یک حیوان پلاستیکی را در مزرعه قرار دهد. برخی پزشکان ابزارهای دستی دارند که همین کار را بدون استفاده از گوی انجام می‌دهند.
اگر پدر و مادری در مورد تکلم کودک و رشد زبانی وی نگران هستند، انجام آزمون‌های شنوایی الزامی است. آزمون‌های ویژه‌ای وجود دارد که می‌توان در مورد کودکانی که قادر به همکاری نیستند به کاربرد. هیچ کودکی برای انجام آزمون‌های شنوایی کوچک نیست.
مراقبت از دندان‌ها
دندان‌های کودک سه‌ساله باید به‌طور منظم معاینه شود. مراجعه به دندان‌پزشک کودکان که می‌تواند ارتباط خوبی با کودک برقرار کند، نتیجۀ بهتری دارد.
دندان‌پزشک باید تلاش کند تا بیمار کوچکش در برخورد با صداها و نورهای مطب احساس راحتی کند. دندان‌پزشک دندان‌ها را ازنظر علائم آسیب، بیماری یا نامرتب بودن بررسی می‌کند. تمیز کردن، تجویز فلوراید، تصویربرداری با اشعۀ x و استفاده از درزگیر جهت ترک دندان‌ها در صورت لزوم انجام خواهد شد.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼