کیست آندومتریوز تخمدان، خطر در کمین است؟
بافت غشای درونی رحم، بخشی از پوشش رحمی‌تان است که طی عادت ماهیانه خونریزی می‌کند.
رحم شما با بافتی به نام آندومتریوم پوشیده شده است و وقتی این بافت به بیرون از رحم راه می‌یابد و رشد می‌کند، موقعیتی ایجاد می‌شود که به آن آندومتریوز می‌گویند؛ این بافت معمولاً در اعضای تناسلی (تخمدان‌ها و لوله‌های رحم)، روده، راست روده یا مثانه رشد می‌کند.
بافت غشای درونی رحم، بخشی از پوشش رحمی‌تان است که طی عادت ماهیانه خونریزی می‌کند. به طور طبیعی این پوشش در طول دوره عادت ماهانه از بدن شما خارج می‌شود، ولی اگر به طرف حفره شکمی شما برگردد و جا بگیرد، می‌تواند به آندومتریوز منجر شود. در نتیجه در این ناحیه کیست و بافت‌های زخم مانندی گسترش می‌یابد که آن منطقه را ضخیم می‌کند. آندومتریوز در برخی زنان کمی مشکل ایجاد می‌کند یا اصلا تأثیری بر سلامتی آنها نمی‌گذارد، ولی قبل یا در طول دوران عادت ماهانه برخی دیگر باعث درد شدید می‌شود.
پزشکان با استفاده از سیستمی که بر اساس تعداد و اندازه نقاط رشد پایه‌گذاری شده است با لاپروسکوپی مشخص می‌شوند، اندومتریوز را ارزیابی می‌کنند. در این ارزیابی از یک جراحی کوچک برای دیدن ارگان‌های داخلی استفاده می‌شود. آندومتریوز به چهار درجه تقسیم می‌شود: کم (۱-۵ نقطه)، متوسط رو به پایین (۱۵-۶ نقطه)، متوسط (۴۰-۱۶ نقطه) و شدید (بیشتر از ۴۰ نقطه).
چرا زنان به آندومتریوز مبتلا می‌شوند؟
متخصصان تخمین می‌زنند که ۲۵-۳۵ درصد زنان آمریکایی که مشکل باروری دارند، به آندومتریوز مبتلا می‌شوند. هنوز کسی به طور حتم نمی‌داند که چرا برخی از زنان به این اختلال دچار می‌شوند. برخی از کار‌شناسان حدس می‌زنند که طی عادت ماهیانه بافت رحمی به طرف لوله‌های فالوپ «برمی‌گردد» و سپس در آن‌جا ماندگار می‌شود و در شکم رشد می‌کند.
برخی دیگر از محققان بر این باورند که همه زنان برگشت بافت درون رحمی را تجربه می‌کنند ولی در بیشتر آنان قبل از اینکه بافت غیرعادی به حفره شکمی متصل شود، سیستم ایمنی آن را تخریب می‌کند. وقتی سیستم ایمنی قادر نیست بافت جداشده را دفع کند، اندومتریوز رخ می‌دهد.
نظریه دیگر این است که باقی‌مانده بافت جنینی خود زن که وقتی شکل گرفته است که در رحم مادرش بوده، ممکن است طی دوران بزرگسالی او به آندومتریوز منجر شود یا می‌تواند تحت شرایط خاصی به بافت پوششی درون شکمی تبدیل شود.
علایم آندومتریوز چیست؟
آندومتریوز در برخی از زنان علامتی ندارد. برخی دیگر ممکن است یک یا چند عدد از این علایم هشدار دهنده را داشته باشند که شدت آن از ملایم تا شدید می‌تواند باشد:
-دردهای قاعدگی خیلی شدید؛
-رابطه جنسی دردناک؛
-مشکل در باردار شدن؛
-درد در ناحیه پهلو، پشت و لگن، قبل یا طی قاعدگی؛
-یبوست، اسهال، حرکات روده‌ای دردناک یا مشکلات روده‌ای دیگر طی قاعدگی؛
-دفع ادرار دردناک یا تکرر ادرار طی قاعدگی.
آندومتریوز چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک شما علایم‌تان را بررسی می‌کند، تاریخچه پزشکی‌تان را می‌پرسد و از شما تست محدوده لگنی می‌گیرد تا مشخص کند آیا کیست، مشکل غیرطبیعی یا ضخامت محدوده لگنی دارید یا خیر. ممکن است سونوگرافی نیز تجویز شود تا بررسی کند آیا در تخمدان‌‌های‌تان کیست دارید یا خیر. اگر به آندومتریوز مشکوک باشد، قبل از آغاز درمان، لاپاروسکوپی انجام خواهد داد تا از تشخیص خود اطمینان حاصل کند.
انجام لاپاروسکوپی حدود یک روز زمان می‌برد. پزشک‌تان به شما داروی بی‌حسی می‌دهد و شکاف کوچکی در نزدیکی ناف‌تان ایجاد می‌کند و لوله کوچکی را همراه با لامپ ریزی وارد بدن شما می‌کند. در این مرحله شکم شما را پر از گاز کربن دی اکسید خواهد کرد تا راحت‌تر ارگان‌های بدن‌تان را ببیند و اندازه، محل و تعداد نقاط رشد داخل رحمی را بررسی کند. ممکن است نیاز باشد تکه‌ای از بافت را بردارد تا تشخیص مطمئن‌تر بدهد.
درمان آندومتریوز
اگرچه درمان خاصی برای این عارضه وجود ندارد، چندین گزینه برای درمان موجود است. درمان شما بستگی به شدت علائم شما دارد، محل و اندازه نقاط رشد داخل رحمی و برنامه شما برای بارداری دارد. سن شما نیز عامل دیگری است، چون علائم این عارضه ممکن است با افزایش سن شدید‌تر شوند. هرچند بعد یائسگی این علائم احتمالا کاهش می‌یابند.
گزینه‌های درمان (در صورتی که بخواهید باردار شوید)
اگر ایندومتریوز خفیف یا ملایم دارید، ۳۰ تا ۶۰ درصد شانس بارداری طی ۲ سال درمان دارید. اگر مورد شما متوسط رو به بالاست، ۶۰ درصد شانس و اگر مورد شدید دارید، ۳۵ درصد شانس بارداری دارید.
یک گزینه این است که پزشک‌تان طی لاپروسکوپی نقاط و بافت‌های رشد کرده غیر طبیعی شما را با لیزر یا وسیله جراحی بردارد. بعد از آن ۴۰ درصد شانس حاملگی دارید. شانس شما بعد از ۱ سال درمان به بیشترین حد می‌رسد، چون معمولا با وجود عمل جراحی، ایندومتریوز دوباره رخ می‌دهد. اگر مورد شما متوسط رو به پایین است و برای بارداری تلاش می‌کنید، ممکن است دکترتان پیشنهاد دهد که درمان را بین ۶ تا ۱۲ ماه ادامه دهید. اگر طی این زمان باردار نشدید، گزینه‌های درمان دیگر را در نظر بگیرید.
هم‌چنین ممکن است نیاز باشد برای درمان مشکلات دیگری که در زمینه باروری دارید، اقدام کنید. گزینه‌های درمانی دیگر شامل مصرف داروهای باروری همراه با لقاح مصنوعی یا لقاح در محیط آزمایشگاهی می‌شود.
گزینه‌های درمانی (در صورتی که برای بارداری تلاش نمی‌کنید)
اگر برای بچه‌دار شدن تلاش نمی‌کنید و علائم شما متوسط رو به پایین است، نیاز است به طور منظم چک آپ کنید تا وضعیت‌تان کنترل شود، ولی ممکن است به درمان پزشکی احتیاجی نباشد. ایندومتریوز شما به احتمال زیاد وقتی به یائسگی برسید و تخمک‌گذاری و قاعدگی شما پایان یابد، ناپدید خواهد شد. اگر تنها قبل یا طی عادت ماهیانه از دردی ملایم رنج می‌برید و پای باروری‌تان در میان نیست، مسکن‌های ضد دردی که بدون نسخه هم می‌توانید آنها را تهیه کنید، برای تکسین درد کافی است.
قرص‌های ضد بارداری یا پروژسترون نیز می‌تواند با جلوگیری از تخمک‌گذاری، علایم آندومتریوز را تخفیف دهند، زیرا پوشش رحمی و غشای داخل رحمی دیگر هر ماه خونریزی نمی‌کند. این مساله از تشکیل کیست‌ها و بافت‌های غیرعادی جلوگیری می‌کند که در نهایت بدون درمان خاصی جلوی گسترش آندومتریوز را می‌گیرد. (اگر می‌خواهید باردار شوید، مصرف قرص‌های ضد بارداری یا پروژسترون برای درمان آندومتریوز تنها باعث می‌شود بارداری شما به تأخیر بیافتد).
داروهای دیگری نیز برای تسکین علائم آندومتریوز وجود دارند. برای مثال آگونیست‌های هرمورن آزادکننده گنادوپروپین (GnRH)، تغییرات هورمونی را شبیه‌سازی می‌کنند که در طی یائسگی پیش می‌آید؛ سطوح استروژن را پایین می‌آورند و باعث می‌شوند نقاط رشد آندومتریوز کاهش یابد و نشانه‌های بیماری کاهش می‌یابد. نکته منفی این است که این دارو‌ها آندومتریوز را درمان نمی‌کنند و فقط از پیشرفت آن جلوگیری می‌کنند. اگر مصرف آنها را ادامه ندهید، ممکن است این بیماری دوباره قوت بگیرد. این دارو‌ها گران قیمت نیز هستند و اغلب عوارضی شبیه به یائسگی ایجاد می‌کنند؛ عوارضی مثل گُرگرفتگی، خشکی واژن و کاهش تراکم استخوان. در نتیجه دکترتان این درمان را برای ۶ ماه یا کمتر توصیه خواهد کرد (اگر می‌خواهید باردار شوید نباید این دارو‌ها را مصرف کنید، زیرا به جنین در حال رشد آسیب می‌زنند).
پزشک‌تان می‌تواند با جراحی لاپروسکوپی آندومتریوز‌های شما را بردارد بدون اینکه ارگان‌های مبتلا را جدا کند و با این کار علائم شما را تخفیف دهد.
ولی اگر آندومتریوز شما شدید است، ممکن است پزشک‌تان پیشنهاد دهد که با جراحی ارگان‌های مبتلا مثل لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها یا رحم را بردارد. اگر رحم‌تان برداشته شود، دیگر قادر نخواهید بود باردار شوید.
تاثیرات این بیماری چه مدت طول می‌کشد؟
همه درمان‌های موجود تا حدودی آندرومتریوز را تخفیف می‌دهند، ولی هیچ یک درمان کاملی نیستند. حتی اگر درمان هورمونی یا جراحی را انتخاب کنید، ممکن است آندومتریوز دوباره اتفاق بیافتد یا تشدید شود.
چگونه می‌توانید علائم این بیماری را کاهش دهید؟
علائم خود را برای ۳ ماه روی تقویم یادداشت کنید. از مشکلات و تاثیر آنها روی کار و فعالیت‌های تفریحی خود یادداشت بردارید. در میان گذاشتن این اطلاعات با دکترتان کمک می‌کند تشخیصی سریع و درست نصیب شما شود.
در اینجا چند پیشنهاد برای تخفیف سریع درد ارائه شده است:
-وقتی درد شدت می‌گیرد روی یک کاناپه یا تخت دراز بکشید و استراحت کنید.
-دوش آب گرم بگیرید.
-بطری آب گرم یا پد حرارتی روی شکم خود بگذارید.
-با افزودن فیبر به رژیم غذایی خود از ابتلا به یبوست جلوگیری کنید (می‌توانید غله، میوه یا سبزیجات مصرف کنید).
-از تمرینات آرامش بخش مثل یوگا، تنفس عمیق و تجسم بهره بگیرید.
-در مورد مصرف داروهای ضد درد بدون نسخه یا با نسخه بپرسید.
-از زنان دیگری که با این مشکل رو روبه رو هستند، کمک بگیرید.
منبع:
پارسه گرد
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼