الگوی رشد کودک، یک ماهگی تا پنج سالگی

اولین ماه : در این زمان کودک قادر به رؤیت اشیاء نیست ولی صداها را به خوبی تشخیص میدهد و میشنود. اگر بر روی دو دست گرفته شود، حرکات و رفتاری شبیه قدم زدن از خود نشان داده و پاهایش را تکان میدهد. واکنشهای طبیعی مثل مکیدن و چنگ زدن در او دیده میشود. هر چیزی بر دهانش گذاشته شود آن را می مکد و هر آنچه بر دستش داده شود می گیرد.
دومین ماه : اشیاء و وسایل و انسانها را با نگاههایش تعقیب میکند. بتدریج مادرش را میشناسد. خنده های شیرین بر لبان او نقش میبندد. و در برابر صداها واکنش نشان داده و اگر با او حرف زده شود، ساکت می ماند.
سومین ماه : اگر به پشت خوابانده شود، با قدرت دستهاش سعی میکند که سر و سینه اش را بلند کنند. به طرف اشیاء و وسایل دست دراز میکند و خودش را به آن سمت میکشد. حرف زدنهای او با خودش بیشتر میشود و به اصطلاح خودش را شیرین میکند. هر چیزی به دستش داده شود، مدتی نگهداشته و رها می سازد. حرکات افراد را تعقیب کرده و در برابر آنها واکنش نشان میدهد.
پنجمین ماه : اگر بر روی زمین و با تکیه دادن به چیزی نشسته باشد، سرش را به خوبی کنترل کرده و بر آن احاطه دارد. هر چیزی در نزدیکش باشد به سویش هجوم برده و میگیرد و به دهانش می برد. اگر سراپا گرفته شود، سعی میکند پاهایش را بر روی زمین نگهدارد و فشار دهد. با صدای بلند میخندد. اگر پستان مادر و یا شیر خوری خودش را ببیند، با شادمانی جیغ میکشد و با هیجان آن را می طلبد. با چنگ زدنهایش پیش بند و لباسهایش را میکند. …
هفتمین ماه : اگر رو به زمین گذاشته می شود، با اختیار و قدرت خودش به پشت بر میگردد. اگر سراپا نگهداشته شود، پاهایش را به کوب بر زمین می زند. اگر در یک دستش چیزی باشد قادر است آن را به دست دیگرش بدهد. از نگاه کردن به آئینه و بازی با تصویر خودش خوشش می آید. اگر به وی آموزش داده شود، شیرخوری و یا استکان را به خوبی به دست گرفته و محتویات آن را میخورد.
دهمین ماه : اگر خوابیده باشد، بلند شده و مینشیند و اگر نشسته است، به سهولت دراز کشیده و میخوابد. بر روی دست و پاهایش از این طرف به آن طرف حرکت میکند. هر چیز را که بطلبد با انگشت اشاره آن را نشان میدهد. هر چیزی را که در دستش است و می خواهد پرت کند، به راحتی به سویی می اندازد و هر چیزی نیز بیفتد می تواند بگیرد.
دوازدهمین ماه : با گرفتن از دیوار و اشیاء چند قدمی بر میدارد. دستورات سادهای را مانند بخور، بنوش، بخواب، بیا و… را میفهمد و واکنش نشان میدهد. ۲ یا ۳ کلمه مثل مامان - بابا را میتواند اداء کند. با توپ می تواند بازی کند.
پانزدهمین ماه : بدون کمک دیگران از جایش بلند میشود و تلو تلو خوران حرکت میکند و مستقل قدم بر میدارد. از پله ها به حالت چهار دست و پا می تواند بالا برود و خود را بکشد ولی از آن نمی تواند پایین بیاید. هرچه بخواهد با اشاره می فهماند.
هیجدهمین ماه: دیوانه وار به هر سویی میشتابد. تعقیب و گریز و بازیهای شیطنت آمیز را دوست دارد. کشو و گنجه ها را بر هم میریزد و هر آنچه در قفسه و یا کتابخانه گذاشته شده، بر میدارد. توپ را با شوت کوتاهی به فاصله اندکی پرت میکند.
۲ ساله : دویدن برایش سهل تر است. از پلهها بالا رفته و بدون کمک دیگران اینکار را انجام میدهد. شوت ماهرانه ای به توپ میزند. درب خانه را اگر دستش برسد می تواند بگشاید. با خودکار کاغذ را می تواند خط بزند. دو یا سه کلمه حرف میزند. گوش، دهان، چشم خودش را شناخته و نشان میدهد. نیاز به دستشویی و توالت را به خوبی مشخص می کند.
۲ سال و نیم : اسمش را میشناسد و می تواند بپرد. از کمک کردن به مادرش در برخی از کارها خوشش می آید. رنگها را از هم تشخیص میدهد.
سه ساله : می تواند سه چرخهای را براند. در این سن حس حسادت بیشتر است. از تاریکی و حیوانات می ترسد.
چهار ساله : می تواند دندانهایش را مسواک بزند و نقاشیهای ساده ای را ترسیم میکند و با قیچی میتواند اشکال مورد دلخواه خودش را بدون مهارت ببرد و قطع کند.
پنج ساله : خودش لباسهایش را می پوشد و در می آورد و معنای کیدات و جملات را می پرسد. کنجکاوی در او بیشتر است و از بازیهای خانگی خوشش میآید.