شیر خشک دادن به نوزاد، اصول خاصی دارد؟

برخی مادران یا نمی‌توانند و یا ترجیح می‌دهند که نوزادشان را با شیرخشک تغذیه کنند. اما در زمینه شیردهی با شیشه شیر، رعایت برخی نکات، خالی از لطف نیست.

بطری‌های پلاستیکی یا شیشه‌ای؟
معمولا نوزادان، با رفتارشان نشان می‌دهند که به کدام نوع تمایل بیشتری دارند. اما در نظر داشته باشید که بطری‌های پلاستیکی، سبک‌تر از انواع شیشه‌ای هستند و خطر شکنندگی هم ندارند. اما ممکن است طول عمر کمتری داشته باشند. از نظر بهداشتی نیر تفاوت چندانی بین این دو نوع بطری نیست زیرا امروزه اکثر بطری‌های پلاستیکی عاری از ماده شیمیایی بیسفنول، هستند.

کدام سرشیشه بهتر است؟
اکثر سرشیشه‌ها از سیلیکون یا لاتکس تهیه می‌شوند و ظاهرهای مختلفی دارند. براساس حفره سر آن، میزان خارج شدن شیر نیز تفاوت پیدا می‌کند. شاید مجبور باشید چند مدل سرشیشه را امتحان کنید تا متوجه شوید که نوزادتان با کدام‌یک راحت‌تر است. مرتب سرشیشه را چک کنید تا مطمئن شوید که پارگی یا گرفتگی در آن وجود نداشته باشد.

شستشوی بطری و سرشیشه
می‌توانید بطری را با مایع ظرفشویی و آب داغ و یا در ماشین ظرفشویی بشویید. پس از هر بار استفاده حتما شیشه را بشویید. بهتر است بطری‌های پلاستیکی را با دست بشویید زیرا برخی از دانشمندان معتقدند که حرارت بالای ماشین‌های ظرفشویی، در مواد تشکیل‌دهنده پلاستیک تغییر ایجاد می‌کند. همچنین نیازی به جوشاندن بطری نیست و شستشوی تنها کفایت می‌کند.

فقط برای شیر دادن از شیشه استفاده کنید
از بطری‌ها فقط برای مصرف شیر استفاده کنید نه آب یا آب‌میوه، زیرا از نظر بهداشتی اصلا مناسب نیست. شیر را نیز، زیاد رقیق نکنید و فقط به اندازه‌ای که بر روی ظرف آن نوشته شده است آب به آن بافزایید. زیرا با رقیق کردن شیر، مواد مغذی کمتری به نوزاد می‌رسد و به مرور زمان باعث کمبود مواد معدنی در بدن نوزاد شده و منجر به تشنج می‌شود. شیر غلیظ نیز ممکن است به معده و کلیه نوزاد آسیب برساند.

کدام شیر خشک بهتر است؟
بیشتر والدین از ابتدا با شیر خشک گاوی شروع می‌کنند. اما می‌توانید انواع سویایی و ضدآلرژی آن را نیز امتحان کنید. مطمئن شوید که هر نوع شیر خشکی که خریداری می‌کنید، غنی‌شده از آهن باشد. شیر خشک‌ها به سه صورت پودری، پودر فشرده و مایع در دسترس هستند. تا ۶ ماهگی، نوزاد باید در هر وعده، بین ۱۷۰ تا ۲۲۰ گرم شیر بخورد.

گرم کردن شیر
اگر به نوزاد شیر سرد یا هم‌دمای محیط بدهید، هیچ مشکلی پیش نمی‌آید. اما گاهی نوزادان ترجیح می‌دهند شیرشان گرم باشد. در این صورت، کافی است بطری حاوی شیر او را در یک ظرف آب گرم بگذارید یا به مدت ۱ تا ۲ دقیقه زیر شیر آب گرم نگه دارید. به این منظور، هرگز از مایکروویو استفاده نکنید. شیشه را تکان دهید و یک قطره روی دستتان بچکانید تا دمای آن را تست کنید. این کار را بر روی مچ دستتان انجام ندهید زیرا پوست حساس‌تری دارد و ممکن است بسوزید.

نگه داشتن کودک
پیش‌بند نوزاد را ببندید و او را طوری بغل کنید که سرش بالاتر از بقیه بدنش باشد. بطری را عمود بر دهان او قرار دهید. او را نگاه کنید و مراقب باشید اگر بین شیر خوردن نیاز به گرفتن بادگلو دارد، کمکش کنید. هرگز او را به حال خود رها نکنید. معمولا نوزاد هرگاه سیر شود، به شما نشان می‌دهد. به او یک شانس دیگر بدهید گه اگر خواست نظرش را عوض کند ولی او را مجبور به خوردن تمام محتویات بطری نکنید.

گرفتن باد گلو
اگر نوزاد بین شیر خوردن یا پس از آن به بادگلو زدن احتیاج پیدا کرد، او را بلند کنید و سرش را روی شانه‌تان قرار دهید سپس چند ضربه به پشت او بزنید. گاهی ممکن است کمی شیر نیز از دهان نوزاد خارج شود. اگر نوزادتان پس از چند دقیقه بادگلو نزد اما به نظر خوب می‌رسید، نگران نباشید، همه کودکان عادت به چنین کاری ندارند.

شیر بالا آوردن
اگر نوزادتان زیاد شیر بالا می‌آورد، در طول مدت شیر خوردن، هر چند دقیقه یک‌بار او را بلند کنید تا آروغ بزند و تا ۴۵ دقیقه پس از شیر خوردن او را نخوابانید و او را به حالت ایستاده، یا بغل کنید یا او را در کَری‌یِر (Career) قرار دهید.

تغییر شیر خشک
اگر نوزادتان زیاد استفراغ می‌کند و بهانه‌گیر شده است، ممکن است بر اثر شیر خشک باشد. گاهی اوقات کودکان نسبت به برخی شیرها حساسیت پیدا می‌کنند و از علایم آن، اسهال، استفراغ و خشکی و قرمزی پوست است. اگر با چنین مواردی روبه‌رو شدید با پزشک او صحبت کنید. او شما را راهنمایی می‌کند که از چه نوع شیر خشکی استفاده کنید. هرگز خودسرانه و بدون مشورت با پزشک، شیر خشک را تغییر ندهید.

مدت زمان نگهداری شیر
همیشه باقی‌مانده شیر داخل بطری را دور بریزید. شیرهای مایع و آماده را نیز پس از باز شدن، در یخچال نگاه دارید و تا ۴۸ ساعت استفاده کنید. اگر شیر خشک پودری را به صورت مایع آماده کرده‌اید، تا ۲۴ ساعت می‌‌توانید داخل یخچال نگاه دارید اما اگر بیش از ۲ ساعت در دمای محیط بوده است، آن را دور بریزید. بهتر است هرگاه شیر لازم دارید آن را درست کنید. شیر مادر دوشیده شده را نیز تا ۷ روز می‌توانید داخل یخچال نگاه دارید یا آن را فریز کنید. شیر مادر تا ۳ ماه داخل فریزر با دمای ۱۷- درجه و ۶ ماه در فریزرهای قوی‌تر، سالم می‌ماند.