علائم افسردگی در زنان، شما هم گرفتارش هستید؟

افسردگی در زنان یک اختلال خلقی جدی و فراگیر است. این امر باعث احساس غم، ناامیدی، درماندگی و بی‌ارزشی در فرد می‌شود. افسردگی خفیف می‌تواند با نشانه‌های بی‌تفاوتی، کم اشتهایی، اختلال در خواب، کاهش عزت‌نفس و خستگی زیاد باشد و شاید در اثر ادامه افسردگی این علایم تشدید شود.

علایم و نشانه‌های افسردگی در زنان چیست؟

علائم افسردگی در زنان عبارتند از: غم مزمن، نگرانی و بی‌حوصلگی، از دست دادن علاقه و فعالیت از جمله روابط جنسی، بی‌قراری، تحریک‌پذیری، گریه زیاد، احساس گناه، بی‌ارزشی، نا‌امیدی، بدبینی، خواب زیاد یا کم و بیدار شدن صبح زود، تغییر اشتها، کاهش وزن یا اضافه وزن، از دست دادن انرژی، کندی در فعالیت، افکار مرگ یا تمایل به خودکشی، مشکل در تمرکز و به خاطرسپردن، تصمیم‌گیری و از جمله درد فیزیکی مانند سر درد، اختلالات گوارشی و درد مزمن.

علایم و نشانه‌های شیدایی در زنان چیست؟

افسردگی خفیف در صورت تداوم می‌تواند به اختلال شیدایی یا جنون تبدیل شود. شیدایی یکی از بیماری‌های روانی شناخته شده و به شدت در حال افزایش است. این بیماری همراه با اختلال دو قطبی همراه است. اگر این حالت در شخص رواج پیدا کند، بسیار جدی بوده و نیاز به درمان دارد.

علایم شیدایی عبارتند از:

خلق و خوی غیرطبیعی، تحریک پذیری، کاهش نیاز به خواب، ایده‌های پر آب و تاب، پر گویی، حس رقابت، افزایش فعالیت مانند فعالیت جنسی، افزایش انرژی به طور قابل توجهی، قضاوت نادرست در اثر تحریک‌پذیر بودن نسبت به عملکرد دیگران که می‌تواند سبب ایجاد رفتارهای خطرناک شود و رفتار اجتماعی نامناسب را در پی دارد.

چرا افسردگی در زنان شایع‌تر از افسردگی در مردان است؟

میزان افسردگی قبل از نوجوانی، در میان پسران و دختران مشابه است، اما با شروع بلوغ این روند در دختران دو برابر می‌شود. برخی کار‌شناسان معتقد هستند که گسترش افسردگی در زنان مربوط به تغییر هورمون‌ها است. این تغییرات آشکار در دوران بلوغ، بارداری، یائسگی و همچنین پس از زایمان یا تجربه سقط جنین اتفاق می‌افتد. افزون بر این، نوسانات هورمونی که در دوران قاعدگی رخ می‌دهد، می‌تواند به سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و اختلال ملال و اندوه قبل از قاعدگی (PMDD) دامن بزند. سندرم ملال، همراه با اضطراب، افسردگی و نوسانات خلق و خو شناخته شده است و سبب تداخل در عملکرد طبیعی زندگی روزانه می‌شود.

چه عوامل می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی در زنان را افزایش دهد؟

به گفته انسیتو ملی سلامت، عواملی که خطر افسردگی زنان را افزایش می‌دهد عبارتند از: باروری و تولید مثل، ژنتیک، عوامل بیولوژیکی (زیست محیطی)، عوامل فردی و برخی از ویژگی‌های روانی و شخصیتی. افزون براین، زنانی که بارداری‌های مکرری را داشته‌اند و زنانی که به عنوان تک والد شناخته می‌شوند (یعنی طلاق گرفته‌اند یا همسر خود را از دست داده‌اند)، از استرس بیشتری رنج می‌برند که این ممکن است علایم افسردگی را در آن‌ها شروع کند. عوامل دیگری که می‌تواند خطر را افزایش دهد عبارتند از:

- سابقه خانوادگی اختلالات خلقی

- تاریخچه اختلالات خلقی در سال‌های اولیه تلاش برای باروری

- از دست دادن پدر ومادر قبل از سن 10 سالگی

- ازدست دادن حمایت اجتماعی یا تهدید شدن به از دست دادن

- استرس مداوم روانی و اجتماعی مانند از دست دادن شغل، استرس رابطه، جدایی یا طلاق

- سوءاستفاده جسمی یا جنسی در کودکی

- استفاده از برخی دارو‌ها

همچنین افسردگی می‌تواند پس از زایمان رخ دهد. برخی از افراد مبتلا به اختلال خلقی فصلی در زمستان می‌شوند. افسردگی بخشی از اختلال دو قطبی به شمار می‌آید.

آیا افسردگی ارثی است؟

افسردگی می‌تواند در خانواده ارثی باشد؛ به طور معمول شروع افسردگی از سن ۱۵ تا ۳۰ سالگی در خانواده مستعد خود را نشان می‌دهد. افسردگی ارثی در زنان شایع‌تر از مردان است.

تفاوت افسردگی مردان و زنان

افسردگی در زنان در سنین پایین‌تری شروع می‌شود، تداوم بیشتری دارد و با حوادث استرس‌زای زندگی دوباره برمی گردد. همچنین افسردگی فصلی در زنان نیز بیشتر است.

زنان بیشتر دچار احساس گناه و خودکشی می‌شوند؛ گرچه اقدام به خودکشی در زنان کمتر از مردان است.

اختلالات اضطراب به ویژه نشانه‌های ترس و وحشت و همچنین اختلالات غذا خوردن در زنان افسرده بیشتر است.

زنان افسرده تمایل بیشتری برای استفاده از الکل و مواد مخدر دارند.

ارتباط PMS و PMDD با افسردگی در زنان چیست؟

از هر چهار زن، سه نفر درگیر سندرم پیش از قاعدگی می‌شوند. PMS، اختلالی است که با علایم روحی و جسمی در چرخه قاعدگی ایجاد می‌شود و شخص را دچار نوسانات خلقی می‌کند. این اختلال به طور معمول بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی رخ می‌دهد.

حدود ۳ تا ۵ درصد از زنان اختلال ملال پیش از قاعدگی PMDD را قبل از شروع دوره عادت ماهانه‌شان تجربه می‌کنند؛ در واقع PMDD شکل شدید PMS است. علایم این اختلال حدود ده روز پیش از قاعدگی شروع می‌شود و شخص را دچار مشکلات روحی و جسمی می‌کند.

در دهه گذشته، این اختلال یکی از علت‌های مهم ناراحتی و تغییر رفتار در زنان شناخته شده است. هنوز ارتباط مشخصی بین PMDD، PMS و افسردگی شناخته نشده است، اما تغییرات شیمیایی در مغز و نوسان سطح هورمون‌ها در هر دو حالت ایجاد می‌شود.

چگونه PMS و PMDD درمان می‌شوند؟

بسیاری از زنان که افسردگی همراه با PMS یا PMDD دارند با ورزش یا تمرکز ذهنی بهبود پیدا می‌کنند. برای افرادی که با علایم شدیدی به این نوع از اختلالات مبتلا هستند، درمان پزشکی، روان درمانی فردی یا گروهی، و کلاس‌های مدیریت استرس می‌تواند مفید باشد.

آیا افسردگی در زنان در دوران بارداری رخ می‌دهد؟

تا زمانی که زنان در دوره بارداری در رفاه باشند، در برابر اختلالات روانی محافظت می‌شوند. اما به طور معمول، افسردگی در زنان در دوران بارداری رخ می‌دهد. عواملی که خطر ابتلا به افسردگی بارداری را افزایش می‌دهد عبارتند از:

- سابقه افسردگی یا PMDD

- سن زن بارداری؛ هر قدر سن زن باردار پایین باشد، احتمال خطر افسردگی بیشتر است

- زندگی تنها

- حمایت اجتماعی محدود

- تعارض زناشویی

- آگاهی نداشتن در مورد بارداری

اثر افسردگی در بارداری چیست؟

تاثیر بالقوه افسردگی در دوران بارداری شامل موارد زیر است:

- افسردگی می‌تواند با توانایی زن برای مراقبت از خود در دوران بارداری تداخل پیدا کند. احتمال دارد او کمتر قادر به پیگیری توصیه‌های پزشکی و غذا خوردن و خواب مناسب باشد.

- افسردگی می‌تواند سبب شود تا زن از موادی مانند تنباکو، الکل یا مواد مخدر استفاده کند که این به کودک آسیب می‌رساند.

- افسردگی می‌تواند پیوند میان مادر و کودک را دشوار کند.

بارداری ممکن است تاثیرهای زیر را بر افسردگی در زنان بگذارد:

- استرس‌های بارداری می‌تواند سبب افسردگی یا عود کردن یا بد‌تر شدن علایم افسردگی شود.

- افسردگی در دوران بارداری می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان را افزایش دهد.

اگر شما افسردگی بارداری دارید، بهترین راهکارها برای شما چیست؟

آماده شدن برای یک نوزاد جدید کار سختی است، اما قدم اول شما باید حفظ سلامتی‌تان باشد. در برابر اصرار به انجام همه کار‌ها، مقاومت کنید و سعی کنید کارهایی را انجام دهید که سبب آرامش شما شود. افزون بر این، صحبت کردن در مورد چیزهای نگران کننده برای شما بسیار مهم است. شما نیاز به حمایت دارید، صحبت کردن با دوستان، همسر و خانواده‌تان برای‌تان مفید است.

اگراحساس نگرانی و اضطراب دارید، باید به دنبال راه درمان باشید. بهتر است به یک مشاور یا روان‌شناس خوب مراجعه کنید.

چگونه افسردگی زنان در دوران بارداری درمان می‌شود؟

شواهد نشان می‌دهد که بسیاری از داروهای ضد افسردگی حال حاضر، برای درمان افسردگی دوران بارداری، حداقل از نظر اثرات کوتاه مدت بالقوه در نوزاد بی‌خطر هستند؛ اما اگر دارو در طولانی مدت استفاده شود می‌تواند خطراتی برای نوزاد داشته باشد. خطرات می‌تواند بسته به نوع دارو متفاوت باشد. افسردگی درمان نشده می‌تواند هم مادر و هم نوزاد را در معرض خطر قرار دهد. همچنین، درمان با الکتروشوک (ECT) به عنوان امن‌ترین و موثر‌ترین درمان برای افسردگی شدید در دوران بارداری استفاده می‌شود. فراموش نکنید که شما باید در خصوص خطرات احتمالی و منافع درمان با پزشک متخصص خود صحبت کنید.

چگونه افسردگی پس از زایمان در زنان درمان می‌شود؟

افسردگی بعد از زایمان یا افسردگی روحی، می‌تواند مانند سایر شکل‌های افسردگی درمان شوند؛ به این معنی که با استفاده از دارو‌های افسردگی یا روان درمانی، درمان صورت می‌گیرد. اگر مادری که خود فرزندش را شیر می‌دهد، تصمیم بگیرد تا یک داروی ضدافسردگی مصرف کند، باید با پزشک متخصص در مورد خطرات و منافع مشورت کند. استفاده از داروهای ضد افسردگی توسط مادر شیرده ممکن است نوزاد را تحت تاثیر قرار ندهد.

همسر شما می‌تواند نقش بزرگی را در دوران افسردگی پس از زایمان ایفا کند. حمایت او در بهبود شما بسیار مؤثر است. همسران و افسردگی پس از زایمان را در این رابطه مطالعه کنید.

آیا شیوع افسردگی در زنان در دوره میان سالی افزایش پیدا می‌کند؟

یائسگی مرحله‌ای از زندگی باروری یک زن است که حدود هشت سال قبل از یائسگی شروع می‌شود. یک تا دو سال آخر قبل از یائسگی، هورمون استروژن به شدت کاهش پیدا می‌کند. در این مرحله، بسیاری از زنان علایم یائسگی را تجربه می‌کنند.

یائسگی دوره زمانی است که یک زن با توقف دوره ماهانه خود و تجربه علایم مربوط به عدم تولید استروژن مواجه می‌شود. زنان بالای چهل سال، پس از گذشت یک سال از توقف دوره قاعدگی‌شان، یائسه می‌شوند. البته برخی زنانی که تخمدان آن‌ها با عمل جراحی برداشته می‌شود، به طور ناگهانی یائسه می‌شوند.

کاهش سطح استروژن در طول یائسگی و پیش یائسگی باعث تغییرات جسمی و روحی، مانند افسردگی یا اضطراب، می‌شوند؛ این موضوع مانند همه دوره‌های زندگی زنان، بین سطح هورمون و علایم جسمی و روحی ارتباط دارد. برخی از علایم این دوران عبارتند از: تغییرات فیزیکی شامل دوره‌های نامنظم ماهانه (قاعدگی شدید‌تر یا خفیف‌تر) و گر گرفتگی.

چگونه می‌توان با علایم یائسگی مقابله کنم؟

راه‌های بسیاری وجود دارد که می‌توانید با آن‌ها علایم یائسگی را کاهش دهید و در حفظ سلامتی خود بکوشید. این راهنمایی شامل راه‌هایی برای کنار آمدن با نوسانات خلقی، ترس و افسردگی این دوران است:

- برنامه غذایی سالم و ورزش منظم.

- ایجاد یک سرگرمی برای پرورش خلاقیت.

- یافتن یک مهارت آرام مانند یوگا، تمرکز ذهنی یا تنفس آهسته و عمیق.

- برای جلوگیری از تعریق شبانه و اختلال خواب اتاق خواب‌تان را سرد نگهدارید.

- هنگامی که نیاز دارید به دنبال حمایت عاطفی از دوستان، اعضای خانواده یا یک مشاور حرفه‌ای باشید.

- با خانواده، دوستان و جامعه خود به خوبی در ارتباط باشید.

- مصرف دارو‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی با تجویز پزشک متخصص.

- پوشیدن لباس گشاد برای درمان گر گرفتگی و خنک کردن بدن.

چگونه افسردگی در زنان درمان می‌شود؟

روش‌های مختلفی برای درمان افسردگی وجود دارد مانند داروهای ضدافسردگی، روش‌های تحریک مغز مانند ECT و روان درمانی.

اگر استرس در همه افراد خانواده شما وجود دارد و این سبب افزایش اضطراب شما می‌شود، درمان خانوادگی برای شما و خانواده‌تان موثر است. مراکز خدمات بهداشت روان بهترین دوره درمان را برای شما تعیین می‌کنند. اگر شما مطمئن هستید که برای افسردگی نیاز به درمان دارید، می‌توانید از مراکزی مانند موسسات زیر کمک بگیرید:

- مراکز بهداشت روانی

- پزشکان خانواده

- سازمان‌های اجتماعی و موسسات مددکاری اجتماعی

- بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها روانپزشکی

- متخصصان سلامت روانی مانند روان‌پزشکان، روان‌شناسان، مددکاران اجتماعی یا مشاوران بهداشت روانی

- درمانگاه‌های بیمارستان‌های دولتی

- مراکز وابسته به دانشگاه یا دانشکده پزشکی