نه گفتن کودکان، علل این رفتار

از کودک دو ساله خود می‌خواهید که بیاید کنار شما بنشیند. او سرش را تکان می‌دهد و می‌گوید: «نه» کودک ۱۸ ماهه شما جلوی در کابینت‌ها ایستاده و می‌خواهد با ظرف‌ها بازی کند.
از کودک دو ساله خود می‌خواهید که بیاید کنار شما بنشیند. او به شما نگاه می‌کند و سرش را تکان می‌دهد و می‌گوید: «نه» کودک 18 ماهه شما جلوی در کابینت‌ها ایستاده و می‌خواهد با ظرف‌ها بازی کند.
شما اعتراض می‌کنید، مستقیم نگاه‌تان می‌کند و می‌گوید: «نه». در چنین مواقعی چه کار باید کرد؟

چرا کودکان نفی می‌کنند و از «نه» استفاده می‌کنند؟
کودکان در این مرحله سنی فرایند فکر کردن را یاد می‌گیرند. آن‌ها نیز برای خود نظر و عقیده‌ای دارند.
آن‌ها می‌خواهند کارها را به شیوه خودشان انجام دهند.
آن‌ها به تازگی یاد گرفته‌اند که از «نه» استفاده کنند و می‌توانند از لحاظ فیزیکی و جسمی نیز در برابر چیزی که نمی‌خواهند مقاومت کنند، اما هنوز کوچک هستند و نمی‌دانند که جواب «نه» استفاده کنند و می‌توانند از لحاظ فیزیکی و جسمی نیز در برابر چیزی که نمی‌خواهند مقاومت کنند اما هنوز کوچک هستند و نمی‌دانند که جواب «نه» دادن چه تاثیری روی دیگران دارد.
مستقل شدن اهمیت بسیار زیادی دارد. آن‌ها رشد می‌کنند و بزرگ می‌شوند آنقدر که به نظرات و عقاید و باورهای خودشان می‌رسند اما باید کمک به کودکان برای رسیدن به استقلال، همواره با حفظ ایمنی و امنیت آنها همراه باشد.
علاوه بر آن باید به آنها بیاموزیم که به نیازها و خواسته‌های اطرافیان نیز اهمیت دهند و خود محور نباشند آنها باید بیاموزند که «نه» بگویند اما به روش‌های قابل قبول.
کودکان به شکل‌ها و شیوه‌های مختلف پافشاری می‌کنند. هر چه کودک شما مستقل‌تر باشد ممکن است «نه» گفتن را به یکی از این حالت‌ها تجربه کند:
- مخالفت می‌کند و درخواست شما را رد می‌کند.
- درست مخالف آنچه که شما می‌خواهید، انجام می‌دهد و یا رفتار می‌کند.
- شما را در نظر نمی‌گیرد و غفلت و نادیده گرفتن را در پیش می‌گیرد.
- شما را نادیده می‌گیرد و به سمت شخص دیگری متمایل می‌شود.
- وقتی که می‌خواهید او را در آغوش بگیرید، شما را هل می‌دهد.
- از شما فرار می‌کند.
- در خیابان و در محیط‌های بیرون به غریبه‌ها اعتماد می‌کند.
این نوع از رفتارها معمولاً در 2 سالگی بیشتر دیده می‌شود. در این سن، کودکان مهارت‌های زبانی کاملی ندارند، حتی ممکن است در درک درست آن چیزی که والدین از آنها می‌خواهند نیز دچار اشتباه شوند.
برای بیان دقیق و درست احساسات و نیازهای خود به اندازه کافی کلمه بلد نیستند. اغلب کودکان در سنین ۵-۳ سالگی اجتماعی‌تر می‌شوند و روحیه همکاری و همیاری آنها بالا می‌رود. آن‌ها بهتر فکر می‌کنند، بهتر به خاطر می‌سپارند و درک درست‌تری از کلمات دارند.

شما برای کمک چه کاری می‌توانید انجام دهید
شما برای همیشه نمی‌توانید مانع منفی بودن و «نه» گفتن کودک باشید، چرا که «نه» گفتن در مواردی ضروری و لازم است.
این بخش از رفتار کودک، کاملاً عادی است، اما می‌توانید در طول سال‌هایی که کودک مرتب «نه» می‌گوید، با استفاده از شیوه‌هایی به خودتان و او کمک کنید.
موقعیت را تغییر دهید. کودکان تحت شرایطی که استرس بیشتری را تجربه می‌کنند، بیشتر «نه» می‌گویند.
وقتی که کودک خسته و گرسنه است او را بخوابانید یا به او غذای سالم و کافی بدهید. وقتی که کودک در شرایط و موقعیت تازه‌ای قرار گرفته است، به او فرصت و زمان کافی بدهید تا با شرایط جدید کنار بیاید.
وقتی که کودک خسته است و کسل شده است، برایش اسباب‌بازی جدید بخرید و توجهش را به آن جلب کنید.
وقتی کودک بیمار است بیماری نیز باعث می‌شود که کودک بیشتر از کلمات منفی و «نه» استفاده کند.

از کودک خود بیشتر حمایت کنید
گاهی اوقات تمایل کودک برای به دست آوردن استقلال بیشتر، باعث بروز خطرات جدی برای او می‌شود.
اگر در چنین شرایطی قرار گرفتید، هر چه سریع‌تر او را متوقف کنید. مثلاً من می‌دانم که تو آن اسباب‌بازی را می‌خواهی ولی تو نباید به برادرت آسیب برسانی و او را بزنی یا اینکه:
من می‌دانم که دویدن، هیجان دارد، اما تو نباید در خیابان بدوی. چرا که ممکن است یک ماشین به تو بزند و آسیب ببینی.
کودک خود را به همکاری و مشارکت تشویق کنید: اگر از شیوه درست استفاده کنید می‌توانید کودک را به سمت خودتان جذب کنید.

این شیوه‌ها کدامند؟
از او بخواهید نه اینکه دستور بدهید.
برای او شفاف و روشن توضیح بدهید که چه می‌خواهید.
به جای آنکه به او بگویید چه کاری نباید انجام دهد به او بگویید که چه کاری را باید انجام دهد.
درخواست‌های شما از او باید منطقی باشد.
به کودک خود بیاموزید که چگونه از کلمات برای بیان احساسات و نیازهایش کند.
صبور باشید و انتظار نداشته باشید که همه چیز را خیلی سریع بهبود ببخشید.
کودک خود را تشویق کنید و گاهی به او به خاطر رفتارهای خوبش جایزه بدهید.
وقتی که رفتار خوبی از او سر می‌زند و به حرف‌ها و توصیه‌های شما توجه می‌کند، او را در آغوش بگیرید، ببوسید و به او بگویید که به وجودش افتخار می‌کنید و حتی گاهی برایش جایزه بخرید.
جایزه دادن نباید جنبه همیشگی داشته باشد. جایزه دادن می‌تواند به شکل بازی کردن در مدت زمان بیشتر با کودک و یا حتی قصه‌گفتن شب‌ها قبل از خواب، انجام شود.
سعی نکنید که همیشه تصمیم گیرنده فقط خودتان باشید. به کودک خود فرصت بدهید تا خودش نیز احساس کنترل داشتن و رضایت‌مندی را تجربه کند.
اجازه بدهید در برخی از مواقع تصمیم‌گیری کوچک داشته باشد. اینکار به او احساس عزت‌نفس می‌دهد و در آینده نزدیک به خواسته‌های شما بیشتر «بله» می‌گوید.
خودتان را برخی مواقع به «نه» شنیدن عادت دهید. در هر صورت این بخش از روند رشد کودک، کاملاً عادی است و او احتمالاً در طول روز بالاخره چندین بار از «نه» استفاده می‌کند مثل زمان رفتن به تختخواب، زمان خوردن برخی غذاها، رفتن به دکتر و آمپول زدن و...
دقت کنید که خودتان چند بار در طول شبانه روز به او «نه» و یا «نباید» می‌گویید. گاهی اوقات «نه» گفتن‌های شما ضروری هستند.
پس در هنگام ادای آن به لحن بیان آن نیز دقت کنید. کودکان بسیار تقلید کننده‌های خوبی هستند اگر مرتب «نه» بشنوند، از این کلمه بیشتر استفاده می‌کنند.