نه گفتن کودکان، چرا اینقدر زیاد است؟

چرا کودکان نوپا این‌قدر «نه» می‌گویند؟ برای «نه گفتن‌های» تمام‌نشدنی یک کودک نوپا چه باید کرد؟ و چه کاری از دست والدین برمی‌آید؟ در این مطلب می‌توانید با راهکارهایی برای پاسخ به این سؤال‌ها آشنا شوید.

دلایل نه گفتن‌های زیاد کودک
اصطلاح تخصصی برای علاقهٔ فرزندتان نسبت به کلمهٔ «نه»، «امتناع کودک نوپا» نام دارد و واقعیت ساده این است که کودکان نوپا «نه» می‌گویند، چون خیلی راحت می‌توانند این کار را انجام دهند، زیرا آنها تازه متوجه شده‌اند که اراده‌ای دارند و می‌خواهند از آن را استفاده کنند.
این مرحله اغلب به طور ناگهانی شروع می‌شود و والدین از این نافرمانی و مخالفت جدید در کودک نوپایشان تعجب می‌کنند و گاهی نیز آنها را به خنده می‌اندازد، زیرا یکدفعه خیلی ناگهانی آن را به شکل خنده‌داری هم می‌کشد و می‌گوید:«نعععععععع!»
این مرحله می‌تواند به همان سرعتی که ظاهر شده بود نیز ناپدید شود. یعنی یک روز ممکن است به جای «نه» همیشگی بگوید «باشه» و این پایان مرحلهٔ نه گفتن‌های ناتمام است.

راه‌ حل کاهش نه گفتن‌های کودک
همچنان که انتظار پایان این مرحلهٔ خسته‌کننده را می‌کشید، می‌توانید برخی راهکارهای مقابله‌ و کنار آمدن با این رفتار را هم امتحان کنید که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
گزینه‌های مشخص به او بدهید
ارائه دادن حق انتخاب محدود، بهترین راه برای خودداری از جنگیدن با کودکان نوپاست. به عنوان مثال، بگویید: «امروز می‌خوای کفش‌های سفیدت رو بپوشی یا کفش‌های قرمزت رو؟»، «آب می‌خواهی یا شیر؟» یا «حالا وقت انتخابه! می‌خوای لگوهات رو جمع کنی یا عروسک‌هات رو؟» یادتان باشد دو گزینه در این مرحله کافی است. این روش می‌تواند برای همه چیز، از لباس پوشیدن گرفته تا حل اختلافات بچه‌ها در حال بازی استفاده شود. به عنوان مثال: «می‌خوای رفتار خوبی داشته باشی و با بچه‌ها بازی کنی یا می‌خوای خودت تنهایی بازی کنی؟»
شمارش را امتحان کنید
گاهی اوقات شمارش برای کودکان نوپای مردد جواب می‌دهد. مثلاً، «من می‌خوام تا ۱۰ بشمرم و بعدش تو باید انتخابت رو بکنی، وگرنه من به جات انتخاب می‌کنم.» با گفتن این جمله، کودک نوپایتان احتمالاً وقتی شما شروع به شمارش معکوس کنید تصمیمش را می‌گیرد. اما نکته‌ٔ مهم این است که روش شمارش معکوس را به عنوان آخرین راه چاره نگه دارید، زیرا اگر زیاد از آن استفاده کنید، قدرتش را از دست می‌دهد.
گزینه‌های ظاهری ارائه دهید
یعنی در واقع وانمود کنید که انگار دارید گزینه‌هایی ارائه می‌دهید. برای تأثیرگذاری این روش، باید دو واقعیت مهم را در نظر داشته باشید. اول اینکه شما بیشتر از کودک نوپای خود می‌دانید و دوم اینکه تقریباً همه چیز را می‌توان به یک انتخاب تبدیل کرد. مثلاً بگویید: «می‌خوای از ماشین پیاده شی یا می‌خوای دو دقیقه بازی کنی و بعد از ماشین پیاده شی؟» و در هر صورت، او از ماشین خارج می‌شود یا بگویید: «می‌خوای شلوارت رو برعکس بپوشی یا درست؟» و از آنجا که هر دوی شما می‌دانید که او شلوارش را پشت و رو نمی‌پوشد، کاری که شما انجام داده‌اید استفاده از شوخی برای از بین بردن تنش است، ولی اگر او چالش و پیشنهادتان را پذیرفت، مجبورید بگذارید شلوارش را پشت و رو بپوشد اما نکته این است که در هر صورت کودکتان فکر می‌کند حق انتخاب دارد.
پاسخ‌های دیگری به کودک یاد بدهید
یکی از دلایلی که کودکان نوپا خیلی «نه» می‌گویند، این است که آنها کلمات خیلی زیادی بلد نیستند. با تبدیل «نه» به یک بازی به کودک نوپایتان کمک کنید تا دایرهٔ واژگانش را گسترش دهد. مثلاً از او بپرسید: «برعکس «نه» چیه؟» که جواب این سؤال آسان است، بعد بگویید: «چه چیزی بین «نه» و«بله» می‌آد؟» بعد توضیح دهید که کلمات شاید، ممکن است و احتمالاً چیزهایی هستند که بین بله و خیر قرار می‌گیرند. یا به عنوان مثال بپرسید: «راه قشنگ‌تر برای «نه» گفتن چیه؟» و ادامه دهید: «نه، متشکرم!» یا اگر کودک نوپای شما خیلی اهل صحبت کردن است، جواب می‌تواند این باشد: «نه، خیلی ممنونم، اصلاً نمی‌تونم».
روی بله گفتن هم کار کنید
شما می‌توانید کاری کنید که پاسخ «نه» کودک کمتر اتوماتیک و خودکار شود یا حتی یک «بله» از او بگیرید. برای این کار باید با یک سؤال تخیلی کودکانه شروع کنید و مثلاً بگویید: «اگه به یه پرنده بگی، آقای پرنده، شما یک کرم می‌خواهید؟، پرنده‌هه چی جواب می‌ده؟» و وقتی کودکتان با گفتن «بله!» پاسخ شما را می‌دهد، ادامه دهید: «بعد اگه من ازت پرسیده بودم که تو یه ساندویچ الویه می‌خوای، شما چی می‌گفتی؟» با کمی شانس، در این لحظه قیافه‌اش جوری می‌شود که نمی‌تواند پیشنهاد الویه یا هر خوراکی سالمی را که دوست دارد پس بزند و احتمالاً فریاد می‌زند: «ببببلللههه». فقط یادتان باشد که خوراکی را آماده داشته باشید تا به او بدهید.
از کلمهٔ «نه» خیلی کمتر استفاده کنید
اینکه کودک نوپایتان مدام «نه» می‌گوید ممکن است تا حدی ناشی از این باشد که او دائماً آن را خطاب به خودش می‌شنود. اگر این طور باشد، بهتر است سعی کنید استفادهٔ خودتان از این کلمه را کم کنید و هر زمان که ممکن بود، جایگزین‌های «نه» را استفاده کنید. یک روش این است که کلمهٔ نه را با عبارات دیگری که بیشتر به موقعیت حاضر مربوط است جایگزین کنید. مثلاً بگویید: «بازی روی پله‌ها ایمن نیست، بیا به جاش با لگوهات بازی کنیم»، «ما گربه‌ها رو نمی‌زنیم» یا وقتی کودک فریاد می‌کشد بگویید: «لطفاً بهتره از صدای توی خونه‌مون استفاده کنیم.»
صبور باشید و تسلیم نشوید
وقت‌هایی وجود خواهد داشت که با وجود تمام تلاشتان برای جلوگیری از تعارض یا پرت کردن حواس کودک، شما وادار به رودررویی و جنگیدن با کودکتان خواهید شد. مثلاً اگر او در وسط خیابان متوقف شود و از حرکت کردن امتناع کند، شما او را به سرعت حرکت خواهید داد. اما نگرانی‌های ایمنی تنها دلیل موجه شما برای قاطع بودن نیست. یک کودک نوپا دارای اراده است اما او همیشه نمی‌تواند آن را همه جا اعمال کند و در آن صورت همه چیز به هم می‌ریزد، پس گهگاه کاملاً خوب و مناسب است که بگویید: «این موقعیتی نیست که من بتونم به تو حق انتخاب بدم. الان هیچ حق انتخابی وجود نداره. من می‌دونم که تو این رو دوست نداری و معذرت می‌خوام، اما اینجا باید این‌جوری باشه.»