تاثیر عصبانیت بر شیر مادر، حتما بخوانید

مادری که در شرایط پرتنش و تحت فشار‌های عصبی قرار می‌گیرد، میزان شیر تولیدی‌اش کاهش می‌یابد. همچنین هورمون‌های ترشح شده در بدن مادر، هنگام خشم، از طریق شیر، به کودک منتقل شده و خلق و خوی او را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تکنیک‌های آرامش بخشی می‌تواند از تاثیر عصبانیت بر شیر مادر بکاهد.

دوران بهبودی پس از زایمان و نگه داری از نوزاد (در کنار دیگر کودکان) به همراه بی خوابی‌های شبانه، حتی آماده‌ترین مادر‌ها را از کوره به در می‌برد. وقتی مشکلات اقتصادی، شغلی و بیماری نیز به آن اضافه شود، شرایط طاقت فرسا می‌شود. این استرس، خشم و عصبانیت روی شیر مادر و در نتیجه بر روی نوزاد تاثیر می‌گذارد.

تاثیر عصبانیت بر شیر مادر چیست؟

خشم و استرس در دوره شیردهی، بر میزان شیر و ترکیبات آن، اثر می‌گذارد. هنگامی که دچار خشم و استرس می‌شوید، در بدن هورمون‌های کورتیزول، آدرنالین و نورفین‌فرین ترشح می‌شود. این هورمون‌ها توانایی شما در مواجه با استرس را افزایش می‌دهند، اما در بلند مدت، آثار منفی بر جسم و روان شما می‌گذارند.

میزان شیر تولیدی بستگی به تعداد دفعات شیردهی دارد و استرس مستقیما روی میزان تولید شیر تاثیر نمی‌گذارد. در واقع نوزاد هرچه بیشتر شیر بنوشد، شیر بیشتری تولید می‌شود. عصبانیت و استرس باعث می‌شود، به میزان کافی غذا نخورید و آب ننوشید. هم چنین، هنگامی که در شرایط پر استرس هستید، فرصت کافی برای شیردهی منظم به نوازد را ندارید. در نتیجه میزان شیر تولیدی کاهش می‌یابد. بیماری مادر و مصرف دارو نیز در مادران ایجاد تنش و استرس کرده و از میزان شیر آن‌ها می‌کاهد. هورمون کورتیزول که در شرایط پر تنش در بدن آزاد می‌شود، قادر است بر روی ترکیبات شیر اثر گذاشته و آن را تغییر دهد.

چگونه خشم و استرس مادر بر نوزاد تاثیر می‌گذارد؟

تحقیقات نشان داده است که کورتیزول در بدن نوزادان تغذیه شده با شیر مادر، ۴۰ درصد بیشتر از نوزادانی است که با شیرخشک تغذیه می‌شوند. محققان، منشا این هورمون در نوزادان را شیر مادر می‌دانند و به آن "کورتیزول دست دوم" می‌گویند. هورمون کورتیزول از طریق شیر وارد دستگاه گوارش نوزاد شده و از آنجا توسط نوروترنزمیترها، به مغز پیام می‌فرستد که محل کنترل احساسات را تحت تاثیر قرار دهد. تاثیر بلند مدت کورتیزول دست دوم در نوزادان شیرخوار، هنوز مشخص نیست. یک تحقیق در دانشگاه آریزونا، نشان داده است، نوزادانی که سطح کورتزول بالایی دارند، در شرایط ناآشنا به سرعت برانگیخته شده و گریه می‌کنند.

آیا تاثیر عصبانیت بر شیر مادر در نوزاد دختر و پسر یکسان است؟

همان گونه که گفته شد، هنگامی که مادر تحت فشار‌های عصبی و جسمی قرار می‌گیرد، هورمون کورتیزول در بدن وی ترشح شده و به شیر راه پیدا می‌کند. مطالعات آزمایشگاهی روی میمون‌ها نشان داده است که این هورمون بر روی نوزادان دختر و پسر تاثیر متفاوتی می‌گذارد.

محققان دریافته اند که تاثیر عصبانیت بر شیر مادر و تولید سطح بالای هورمون کورتیزول، تاثیر متفاوتی روی نوزادان نر و ماده دارد. این تحقیقات قابل تعمیم دادن به نوزادان انسان است.

کتی هیند، بیولوژیست ارشد دانشگاه هاروارد، می‌گوید: نوزادان ماده که از شیر حاوی درصد بالایی کورتیزول تغذیه کرده بودند، رفتار متفاوتی داشتند، رفتار‌هایی نظیر کج خلقی، ترس، خشم و ناآرامی. اما این رفتار‌ها در نوزادان نری که با همان شیر تغذیه کرده بودند، دیده نشد. این مطالعات نشان می‌دهد که خلقیات مادر بر روی شیر او تاثیر گذاشته، و این شیر روی نوزادان با توجه به جنسیت آنها، اثرات متفاوتی می‌گذارد.

چگونه میزان استرس را کاهش دهیم؟

کاهش استرس موجب آرامش شما و کودکتان می‌شود. با استفاده از روش‌های زیر، استرس خود را کاهش دهید.

- مشکل را بشناسید. مساله‌ای که باعث ایجاد خشم، تنش و استرس در شما شده را بشناسید (مشکلات مالی، خانوادگی و...). حتی الامکان از آن شرایط دور شده و یا اگر راه حلی برای آن دارید، اقدام کنید. در غیر اینصورت، سعی کنید با ندیده گرفتن مشکل، بار احساسی آن را کم کنید.

- زمانی برای ورزش روزانه درنظر بگیرید. این فعالیت می‌تواند شرکت در کلاس‌های ورزش مادر و کودک، یا پیاده روی روزانه با کودکتان باشد.

شاد زندگی کنید. ورزش موجب بالا رفتن سطح اندورفین (هورمون شادی) می‌شود. هرقدر شادتر باشید، توانایی بیشتری برای کنترل استرس دارید.

- تکنیک‌های تنفس عمیق را بیاموزید. تنفس عمیق در هنگام خشم و عصبانیت بسیار راه گشا است.

- یوگا کنید. یوگا و مدیتیشن آرامش را به جسم و روانتان باز می‌گرداند.

- خوب غذا بخورید و به اندازه کافی آب بنوشید.

- بیرون بروید و با دوستانتان معاشرت کنید.

- هروز ۱۵ تا ۲۰ دقیقه را به کاری که دوست دارید، اختصاص دهید. مانند کتاب خواندن، موسیقی گوش دادن.

- از هر فرصتی برای خوابیدن استفاده کنید. زمان چرت زدن روزانه نوزاد، شما هم بخوابید. بصورت خوابیده به نوزاد شیر بدهید، تا اندکی استراحت کنید.

- شیر بدهید. شیردهی باعث آزاد شدن هورمون‌های اکسی توسین و پرولاکتین در بدن می‌شود که اثر آرامش بخشی دارد. پس از شیر دادن به نوزاد استرس مادر کاهش قابل توجهی می‌یابد.

ماندن در شرایط پرتنش و پر استرس در طولانی مدت، می‌تواند منجر به افسردگی شود. درصورت بروز هریک از نشانه‌های زیر، به پزشک یا مشاور مراجعه کنید.

- اختلال در حافظه

- بی خوابی

- خستگی زیاد

- بی اشتهایی

- بی علاقگی به چیز‌هایی که قبلا آن‌ها را دوست داشتید.

چگونه در شرایط پرتنش به نوزاد شیر بدهیم؟

اگر در خانواده‌ای با شرایط سخت مانند بیماری، طلاق، مرگ یا از دست دادن شغل روبرو هستید، تنش و استرس موجود می‌تواند، شیردهی را بسیار سخت و طاقت فرسا می‌کند. مطمئن باشید که در هر شرایطی شیر مادر بهترین غذا برای کودک است و از شیردهی دست نکشید.

شرایط را برای شیردهی مهیا کنید. هنگام شیردهی در اتاقی خلوت، کودکتان را در آغوش بکشید. موسیقی ملایمی پخش کنید و بر ارتباط عمیق خود با کودک تمرکز کنید. یکی از بهترین روش‌های استراحت و به دست آوردن آرامش، نشستن در وان آب گرم است. در وام نشسته و نوزاد را در آغوش بگیرید (مراقب باشید آب تا زیر سینه را بپوشاند) و به او شیر بدهید. اگر مجبورید سرکار بروید و مدتی در خانه نیستید، شیر خود را بدوشید تا در نبودتان، نوزاد از شیرمادر تغذیه کند.

به یاد داشته باشید، هر گونه تنشی، چه تنش‌های روزانه و چه تنش‌های اتفاقات ناگهانی در زندگی، بر روی شما و کودکتان تاثیر می‌گذارد. برای کاهش تنش‌های درونی‌تان، به دیدار خانواده و دوستانتان بروید و با آن‌ها در مورد مشکلاتتان صحبت کنید.