راه رفتن کودکان، پابرهنه یا با کفش؟

حتماً برای شما هم پیش آمده است که کودکتان بدون کفش یا دمپایی ناگهان می‌دود و شما به دلیل خطراتی مانند یک تکه شیشه یا سنگ تیز که ممکن است بر روی زمین باشد، نگران، او را دعوت به پوشیدن کفش بکنید. بنابراین بدون آنکه درباره این رفتار قضاوت بکنیم، نگاهی بیندازیم به اینکه راه رفتن کودک با پای برهنه بر روی زمین خاکی چه مزایایی ممکن است داشته باشد.

با کفش یا بی کفش؟

بحث‌هایی وجود دارد درباره اینکه آیا برای کودک یا حتی بزرگسال بهتر است با کفش روی زمین راه برود یا بدون کفش و با پای برهنه.

چند سال پیش، یک کارخانه تولید کفش ادعا می‌کرد کفشی تولید کرده است که محصولش پای برهنه را شبیه سازی می‌کند و با پوشیدن این محصول، فرد از مزایای بی‌نظیر راه رفتن بدون کفش بهره می‌برد. این شرکت ادعا می‌کرد که محصولش باعث تقویت عضلات پا و قوی‌تر کردن آن شده و دامنه حرکتی بدن را افزایش می‌دهد. البته در سال 2014 طی شکایتی از این شرکت، مشتری مدعی شده بود که ادعای شرکت صحیح نیست. نکته جالب این بود که انجمن پزشکی پدیتریک آمریکا کاملاً ادعای شرکت را رد نکرد و اعلام نمود که راه رفتن با پای برهنه باعث افزایش تعادل و تقویت عضلات می‌شود و این شیوه‌ای بسیار طبیعی‌تر برای دویدن است. در کنار این مزایا، انجمن، نبود محافظ روی پا را که ممکن است منجر به جراحت‌هایی شود و در نهایت میزان استرس را افزایش می‌دهد، رد نکرد.

مراقب باشید کودک در زمان مقرر واکسن کزاز را دریافت کرده باشد. زیرا با راه رفتن با پای برهنه و بریده شدن پاهای کودک احتمال ابتلا به کزاز وجود دارد

در سال 2017، نتایج مطالعه‌ای در مجله Gait & Posture منتشر شد که مزایا و معایب راه رفتن بدون کفش کودکان را بیان می‌کرد. پژوهشگران دریافتند که پوشیدن پاپوش میزان اثر واکنش‌های نیروهای زمین را افزایش می‌دهد که ممکن است ریسک آسیب‌های خاصی را بیشتر کند. اما راه رفتن بدون کفش احتمال چرخش درونی تیبیای پا را افزایش می‌دهد که در نهایت انواع ویژه‌ای از صدمات را به وجود خواهد آورد.

باید در نظر گرفت که این بستگی به والدین دارد که ابتدا مزایا یا معایب این کار را در نظر بگیرند و سپس به کودکان اجازه دهند که بدون کفش در جایی راه بروند.

اولین کفش‌های کودک

هر قدر هم کفش‌های ورزشی بسیار کوچک غیرقابل مقاومت و زیبا باشند، با این حال، هیچ دلیل علمی وجود ندارد که تأکید کند کودکانی که تازه به راه افتاده‌اند باید کفش بپوشند تا یاد بگیرند چگونه راه بروند. در واقع برعکس این نکته ممکن است صحیح باشد. مهم این است که کودک تازه به راه افتاده تعادل، نیرو و هماهنگی ماهیچه‌ها را بدون پوشیدن کفش حفظ کند.

تنها معیاری که نیاز است در نظر گرفته شود دمای سطحی است که کودک روی آن راه می‌رود. اگر سطح زمین سرد باشد، پوششی نازک مانند جوراب می‌تواند پاهای کودک را از سطح سرد حفظ کند. در غیر این صورت، اجازه دهید که کودک سطوح مختلف را چه چمن باشد، چه شیشه‌ای، کاشی، سرامیک، شن، فرش یا موکت احساس و تجربه کند.

سال‌های بعد

در سال 2007، پژوهشگران در آفریقای جنوبی، سلامت پای اسکلت شخصی دو هزار ساله را بررسی کردند. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که انسان‌ها پیش از اینکه شروع به پوشیدن کفش کنند معمولاً پاهای سالم‌تری داشته‌اند. پژوهشگر ارشد این مطالعه اعلام کرد که کفش‌های قابل فروش در دسترس، برای سلامت پاها مناسب نیستند.

البته این پژوهش‌ها بر روی انسان‌های بزرگسال بالغ انجام شده است؛ پس کودکان چطور؟ طرفداران راه رفتن با پای برهنه عموماً ادعا می‌کنند که کفش‌های کودکان، پاهای رو به رشد را تغییر می‌دهند. باید به پای کودکان اجازه داد تا به صورت طبیعی رشد کنند، که به معنای این است که باید از قید محدودیت‌ها تا حدی رها باشند.

مباحثی درباره کفش‌ها

مهم‌ترین موضوع درباره کفش کودکان سفتی و سختی آن است. کودک مایل است که آزادانه بدود، از درخت بالا برود یا دوچرخه سواری کند. معمولاً کفش کودکان قدرت خم شوندگی اندکی دارد و اصطلاحاً خشک است.

نبود تماس مستقیم با سطحی که کودک روی آن راه می‌رود یا بالا می‌رود ممکن است منجر به مشکلاتی شود؛ مثلاً عدم تماس با تنه درخت باعث سر خوردن و سقوط کودک از درخت می‌شود.

کفش‌های نامناسب و استفاده نادرست از کفش نیز می‌توانند باعث فرو‌ رفتن ناخن در انگشت کودک و مشکلات ساختاری در پای بچه‌ها شوند. همچنین کفش‌هایی که امکان خشک شدن ندارند ممکن است پای کودک را به نوعی قارچ به نام «پای ورزشکاران» مبتلا کند.

استفاده از محیط زیست به موقع

مهم‌ترین نکته درباره پای برهنه یا پوشیده این است که برخی مکان‌ها هستند که در آن‌ها کودکان احتمالاً باید کفش به پا داشته باشند، اما باید در نظر گرفت که هرچه کودک بیشتر با پای برهنه راه برود، حفاظت طبیعی‌تری از پاهایش در برابر خطرات به عمل خواهد آمد_ که البته شامل ناخن‌ها یا پیچ خوردگی نمی‌شود.

در ادامه چند نکته ارائه می‌کنیم درباره اینکه آیا به کودک اجازه راه رفتن با پای برهنه را بدهیم یا خیر:

- به کودک اصرار کنید که در جایی مانند استخرها، سبزه‌ها و چمن خیس کفش بپوشد. زیرا گرما و رطوبت احتمال رشد قارچ‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها را افزایش می‌دهد.

- مراقب باشید کودک در زمان مقرر واکسن کزاز را دریافت کرده باشد. زیرا با راه رفتن با پای برهنه و بریده شدن پاهای کودک احتمال ابتلا به کزاز وجود دارد.

- از کرم‌های ضد آفتاب برای روی پای کودک استفاده کنید زیرا پا نیز مانند سایر نقاط بدن باید از آفتاب محافظت شود.

- دما را در نظر بگیرید. در یک روز گرم، شن و آسفالت ممکن است باعث سوختگی‌های جدی شود. پس اگر لازم بود حتماً از کودک بخواهید کفش به پا کند.

- اگر پای کودک بریده یا سوراخ شد، به پزشک مراجعه کنید. این جور زخم‌ها ممکن است جدی باشد؛ پس اگر احتمال وجود شیء تیز وجود داشت با پزشک مشورت کنید.

- اگر در جایی غیر ایمن هستید، حتماً کفش به او بپوشانید. در شرایطی مانند پیک نیک و بر پا کردن آتش احتمال وجود خطر وجود دارد؛ پس کفش را فراموش نکنید.

- همواره در هر محیطی به خطرات بالقوه فکر کنید. وجود انگل‌ها، مار، حشرات و سایر خزندگان، که ممکن است پای کودک با آن‌ها تماس داشته باشد. برخی مناطق خطرناک و برخی دیگر فاقد چنین خطراتی هستند.

- همواره به یاد داشته باشید که شما به عنوان والدین کودک بهتر تشخیص می‌دهید که چه محیطی مناسب راه رفتن بدون کفش یا پوشش است و چه محیطی خطرناک. پس زمانی که خطری متوجه کودک نیست می‌توانیم به آن‌ها اجازه دهیم راحت باشند.