مقابله با خجالتی بودن کودک، چطور ممکنه؟

در این مقاله راهکارهای درمان خجالتی بودن کودک را ارائه می دهیم و به شما می گوییم چگونه او را از پوسته خود بیرون بکشید. البته پیشنهاد می کنیم قبل از آن حتما مقاله ی ۱۰ علامت که نشان می دهد کودک شما مضطرب است نه خجالتی را بخوانید تا تشخیص دهید دقیقا مشکل فرزندتان در چه حد است. در ضمن این را هم بدانید که اشکالی ندارد اگر فرزندتان کمی ترسو باشد. اما فقط کمی!

بررسی مشکلات کمرویی کودکان
به این مورد توجه کنید: کودک ۳ ساله یکی از مراجعین، از زمانی که نوزاد بوده برای بازی به خانه دوستش میرفته است. شاید فکر کنید الان دیگر در خانه آنها احساس راحتی می کند. اما او هنوز هم حداقل نیم ساعت اولی که وارد خانه دوستش می شود، کنار مادرش می ماند و محتاطانه اطراف را تماشا می کند.
مادرش می‌گوید: فکر می کردم اگر طرف او را بگیریم و همراهش باشم او به این وضعیت عادت می کند و کم کم در خانه دوستش احساس راحتی می کند. اما این اتفاق هرگز نیفتاد.
هیچ عیب و ایرادی ندارد که کودک تان کمی خوددار باشد. اما اگر احساس خجالتی بودن کودک را از لذت بردن از تجربیات تازه و انجام کارهایی که واقعا دوست دارد انجام دهد، باز دارد، می‌تواند مشکل‌ساز باشد و باید به درمان خجالتی بودن او بپردازید.
رنه گیلبرت، دکترای روانشناسی بالینی منطقه سیاتل می گوید: " فرد خجالتی احساس ناراحتی می کند و باعث می شود که فرصت های زیادی را از دست بدهد." او اضافه می کند، این فرصت های از دست رفته می توانند زیاد و مهم شود. خوشبختانه والدین مسئول می توانند به کودک خجالتی کمک کنند تا احساس راحتی کند. کودک خجالتی- مثل هر کودک دیگر- نیاز به فضایی دارد که بتواند یاد بگیرد چه چیزی برای او مناسب است.

چرا انقدر خجالتی؟
آیا خجالتی بودن چیزی است که با آن به دنیا آمده اید یا اینکه عکس العملی است که آن را پس از تولد یاد گرفته اید؟ ظاهرا پاسخ، هر دو مورد است. جروم کاگان، دکترای خود از دانشگاه هاروارد دریافت کرده است، دریافت که کودکی که برای رسیدن به یک شیء ناآشنا و یا صحبت با یک فرد غریبه در ۲۱ ماهگی تردید داشت، احتمالا در سن ۱۲ سالگی نیز کودکی خجالتی و ترسو خواهد بود.
اما او همچنین دریافت که تنها درصد کمی از کودکان به طور کامل خجالتی یا اجتماعی هستند. گیلبرت می گوید: سایر شواهد نشان می‌دهند که حدود ۱۵ درصد مردم با یک شخصیت مهار شده متولد می‌شوند، اما نزدیک به ۵۰ درصد از آمریکایی‌ها می‌پذیرند که در یک یا چند حوزه خاص، خجالتی هستند.

کم رویی، یا فقط یک مرحله گذر؟
بسیاری از کودکان در طول دوران کودکی در برخی موقعیت ها، احساس شرم می‌کنند، پس چگونه تشخیص دهیم کودکمان خجالتی است یا طبیعی است؟ هافمن می گوید "بعضی از کودکان خجالتی هرگز با مردم در خیابان رو در رو نمی شوند، اگر کسی به او نزدیک شود او سرش را بر می گرداند یا صورتش را پشت مادرش پنهان می‌کند تا مردم نتوانند او را ببینند."
ترس از افراد غریبه و اضطراب جدایی می‌تواند رفتار خجالتی ایجاد کند. اما یک کودک واقعا خجالتی یا کودک نوپا فقط وقتی شما او را ترک می‌کنید یا وقتی با افراد جدید رو در رو می شوید، نگران نمی شود. علاوه بر نگرانی و خجالت، او تمایل کمتری برای بدست آوردن اسباب بازی جدید خواهد داشت و همچنین کمتر تمایل به رفتن به جاهای جدید دارد و هر چه او بزرگتر شود محتاط تر می شود.
دکتر باربارا مارک وی نویسنده کتاب تربیت کودکان خجالتی می گوید: سه چیز هست که نشان دهنده خجالتی بودن کودک می باشند. جلوگیری از تماس چشمی با فرد مقابل، برگرداندن سر و پنهان شدن پشت مادر. همچنین برای کودکان مضطرب، علائم فیزیکی نیز وجود دارد مانند: تپش قلب، سرخ شدن، گریه کردن یا کتک زدن کودکان. و بالاخره افکار و احساساتی هم که نشان دهنده این مشکل باشند وجود دارند. بعنوان مثال در کودکان بزرگتر، آنها می گویند، همه به من خیره شده اند، یا اینکه من نمی دانم چه بگویم. از اینجا هم دور نیست. این یک حس پایدار و مکرر است.

نحوه ی برخورد و درمان خجالتی بودن کودک
برخی از والدین احساس می‌کنند که یک کودک خجالتی را همانطوری که هست باید پذیرفت. دیگران بیشتر بر آموزش و درمان خجالتی بودن کودک تمرکز می‌کنند، تا در موقعیت‌های اجتماعی راحت‌تر با دیگران تعامل داشته باشد. در نهایت، این روش ها، بهتر است که با تشویق و ترغیب، ترکیب شوند. مارک وی می گوید: هدف از درمان خجالتی بودن کودک، از بین بردن خجالت نیست، بلکه هدف این است که کودک بر روی شخصیت خود کار کند تا بتواند کارهایی را که دوست دارد، انجام دهد. برخی از روش‌ها برای کمک به فرزندتان در زیر آمده است:
راه را به او نشان دهید. والدین دیگر ممکن است روی نیمکت‌ها بنشینند، در حالی که شما به او ملحق می‌شوید، دقت کنید اگر کودک به شما نیاز دارد تا احساس امنیت کند، ارزش این را دارد که در کنار او باشید حتی اگر کمی اذیت شوید.
صحنه را تنظیم کنید. اعضای خانواده و دوستان خود را تشویق کنید که با فرزندتان کار کنند. به آن‌ها بگویید که او خجالتی یا کند است تا گرم شود. از آن‌ها بخواهید که به او زمان بدهند تا موقعیت جدید را مشاهده کند و خود را با آن تطبیق دهد.
یک نقطه تعادل بیابید. گیلبرت می‌گوید : "چالش زندگی اجتماعی کودک خود را بردارید. شما نمی‌خواهید کودک تان را از هر وضعیتی که او معذب است، حذف کنید. یادگیری برای مقابله با اضطراب بخشی از زندگی است، با این حال، اگر دو ساعت در یک مهمانی باشد و او مدام در کنار شما باشد و شما را ترک نکند، زمان رفتن به خانه است. زمانی که در مهمانی حضور دارید، به او کلماتی یاد دهید که هنگام ملحق شدن به دیگر کودکان در بازی، از آنها استفاده کند. ممکن است نتواند به بهترین شکل در بازی حضور یابد اما حداقل اگر بخواهد، یاد می گیرد چگونه تغییر کند.
به او یاد دهید نقاط قوت خود را پیدا کند. لورا گسیورک از گرینزبرو، در کالیفرنیای شمالی، در رابطه با پسر خجالتی ۳ ساله اش می‌گوید: "الیوت یک ناظر عالی مردم است. "او شخصیت و احساسات آن‌ها را درک می‌کند، چرا که حرف نمی‌زند، او فقط نگاه می‌کند و با خودش فکر می‌کند. او در واقع به خوبی با همسالان خود ارتباط دارد. زمانی که به کودک خود می آموزید که چگونه خود را با اجتماع منطبق کند، به او یادآوری کنید که شما در حال آموزش این مهارت به او هستید تا احساس راحتی کند و از این کار لذت ببرد. نه اینکه حس کند شما آرزو می کنید او فرد متفاوتی بود.
مارک وی می‌گوید:"قرار نیست همه ی کودکان سلطان ارتباطات اجتماعی باشند". و هافمن با او موافق است و می‌گوید: من خجالتی بودم و مایسی خجالتی است و این چیز بدی نیست. او می گوید: ای کاش من مایسی را همانطور که بود می پذیرفتم و نگران اینکه دیگران در مورد او چه فکری می کنند، نبودم.

اگر مشکل او فقط کم رویی نباشد، چه؟
در دورانی که والدین دیدگاه پارانوئیدی دارند، با هشدارهای بیش از حدی مواجه ایم که بعنوان مشکلات روانی معرفی می شوند. معمولا یک کودک خجالتی، فقط یک کودک خجالتی است، اما گاهی آنچه در ابتدا به عنوان یک رفتار خجالتی به نظر می‌رسد، ممکن است از دیدگاه دقیق تر یک پزشک اطفال یا روان‌شناس، نشانه ای برای یک مشکل جدی تر باشد و تنها این راه های درمان خجالتی بودن کودک مشکل را حل نکند. مشکلاتی که باید آن‌ها را در نظر داشته باشید عبارتند از:

فوبیای اجتماعی یا اختلال اضطراب اجتماعی
مراقب باشید: کودکی که رفتار خجالتی او بیش از شش ماه طول می‌کشد. این مساله به شدت توانایی کودک برای درگیر شدن در فعالیت‌های روزمره (امتناع از رفتن به مدرسه، ناتوانی در شرکت در کلاس) را محدود می‌کند.

موتیسم انتخابی
مراقب باشید: کودکی که زبان را می‌فهمد و معمولا در خانه صحبت می‌کند و با چند نفر از دوستان خاصش براحتی صحبت می کند اما قادر نیست در بسیاری از موقعیت های اجتماعی صحبت کند. یا اینکه از صحبت کردن در موقعیت های اجتماعی سر باز می زند.

سندروم آسپرگر
مراقب باشید: ناتوانی در درک نشانه های اجتماعی، آمادگی برای دلبستگی به بزرگسالان و دلبستگی خیلی کم به همسالان، تمایل شدید غیر عادی به یک علاقه خاص، طرفداری سرسختانه از تشریفات مذهبی و حرکات تکراری و غیر عادی، از نشانه های این مشکل اجتماعی می باشند.

اوتیسم
مراقب باشید: بی میلی یا امتناع از برخورد با نگاه خیره دیگران (از جمله مراقبت کنندگان اولیه) در واقع کودک مبتلا به اوتیسم از ارتباط چشمی گریزان است، تاخیر در صحبت کردن، یا ناتوانی مشهود (نقطه مقابل بی میلی) برای استفاده از زبان برای ارتباط برقرار کردن با دیگران، از جمله علائم این مشکل اجتماعی می باشد.