افزایش کودک آزاری در ایران، چه دلیلی دارد؟

مصطفی اقلیما، دکترای علوم اجتماعی، تاکید می‌کند که خشونت روانی که به بزرگسالان در جامعه وارد می‌شود، به خشونت فیزیکی علیه فرزندان تبدیل می‌شود.

این مددکار کشورمان درباره این که چرا کودک‌آزاری‌ها در سال‌های اخیر شدت گرفته است، به پانا گفت: خبرهایی که درباره کودک‌آزاری از جمله آزار کودکان ماهشهری به گوشمان رسیده، آنقدر تلخ است که گاهی نمی‌توان باور کرد چنین اتفاقاتی در واقعیت رخ داده باشد. اما به هر حال این مسائل واقعی هستند و به جای چشم پوشیدن بر آنها، باید به دنبال این باشیم که چه شده جامعه به این سمت در حال حرکت است و اگر از این مسیر خارج نشود، به کجا خواهیم رسید.

اقلیما با اشاره به این که این اتفاقات منحصر به ایران نیست، اظهار کرد: خبرهایی از شکنجه کودکان در کشورهای دیگر هم به گوش می رسد اما برای کشوری مانند ما که داعیه مهربانی و محبت و فرهنگ و تمدن قدیمی داریم، اتفاق افتادن چنین مواردی عجیب، تلخ و ناخوشایند است. اما موضوعی که در این میان مهم است، این که چرا باید پدر و مادری، چشمشان را بر محبت به فرزندشان ببندند و به آزار آنها بپردازند؟

این مددکار اجتماعی اضافه کرد: در اینجا چند عامل دخیل است؛ اول این که چقدر مهارت‌های فرزندپروری را به والدین آموزش داده‌ایم. ممکن است در پاسخ به این سوال گفته شود امکان آموزش همگانی چندان میسر نیست، اما وقتی صداوسیمایی داریم که به تمام روستاها هم می‌تواند راه پیدا کند، چرا از این فرصت استفاده نمی‌کنیم و برنامه‌های پرمحتوایی برای طرز رفتار والدین با فرزندان و فرزندان با والدین تولید نمی‌شود؟

مولف کتاب انضباط اجتماعی و نقش آن در پیشگیری از آسیب‌ها افزود: عامل مهم دیگر در خشونتی که به کودکان روا داشته می‌شود، خشونتی است که خود والدین هم متحمل آن هستند. ممکن است جنس خشونت‌ها تفاوت داشته باشد، به این شکل که پدر و مادر در مواجهه با اجتماع بزرگتر بیرون از خانه، با خشونت روانی مواجه می‌شوند و بعد آن را به شکل خشونت فیزیکی در خانه در حق فرزندانشان انجام می‌دهند. بیکاری، مشکلات اقتصادی، نداشتن امنیت شغلی، احساس ناامیدی، سرخوردگی از جامعه و محیط کار و بسیاری از مسائل مشابه، همه و همه مواردی هستند که خشونت روانی به بزرگسالان محسوب می‌شوند.

اقلیما به نظارت اجتماعی هم اشاره و تاکید کرد: عامل مهم دیگر در کاهش تعداد کودک‌آزاری این است که چه برخوردی با عوامل و مسببان قبلی این مصادیق انجام شده باشد. وقتی قوانین بازدارندگی لازم را نداشته باشند و با کسانی که با فرزندانشان بدرفتاری کنند با مسامحه برخورد شود، نتیجه همین می‌شود که دیگران جرات انجام همان اعمال و حتی شدیدتر از آن را پیدا می‌کنند. بنابراین اکیدا توصیه می‌کنم که وقتی خبری از کودک‌آزاری در گوشه و کنار کشورمان به گوش می‌رسد، هم اخبار مجازات عاملان منتشر شود و هم به خلاء قوانین و فرهنگ اشاره شود و درواقع پوشش اخبار بد همراه با راهکار باشد نه این که جز تلخ کردن فضای جامعه کارایی دیگری نداشته باشد.