راه های تشخیص اوتیسم در کودکان، حتما بخوانید

با توجه به روند رو به رشد ابتلا کودکان به اوتیسم در دنیا، شناخت روش‌های نوین برای تشخیص اوتیسم اهمیت فوق‌العاده‌ای یافته‌اند. چون در این اختلال مهمترین نکته اقدام به موقع برای آموزش شخص مبتلا در سنین کودکی است. با روش‌های تشخیص اوتیسم آشنا شوید.

اوتیسم چیست؟ اگر بخواهیم خیلی ساده معنی اوتیسم را بیان کنیم اولین چیزی که می‌توان گفت این است که اوتیسم یعنی خودگرایی و عدم توجه به محیط اطراف؛ بنابراین اوتیسم یک اختلال است. اختلالی که باعث می‌شود نگاه فرد به دنیا با نگاه ما متفاوت باشد. همین باعث می‌شود نتواند بخوبی در دنیایی زندگی کند که ما آن را برای انسان‌هایی مثل خودمان ساخته‌ایم! تشخیص اوتیسم و آموزش دادن فرد مبتلا برای زندگی کردن در دنیای ما آن هم در زمان درست خودش اهمیت فوق‌العاده‌ای می‌یابد. آن هم در وضعیتی که این اختلال نسبت به گذشته شیوع بیشتری پیدا کرده است.

آمار‌ها چه می‌گویند؟

در سال ۱۹۸۷ از هر ۱۰۰۰ نفر یک نفر به این بیماری مبتلا بوده است و در حال حاضر از هر ۶۸ نفر یک نفر مبتلا به اوتیسم است. شیوع این اختلال در پسران بیشتر است و طبق تحقیقات از هر ۵ نفر مبتلا به اوتیسم ۴ نفر پسر و یک نفر دختر هستند.

در کشور ما ۳۰۰۰ فرد مبتلا شناسایی شده‌اند که تحت حمایت هستند. البته آمار‌ها ممکن است بیشتر هم باشد. چون تعدادی از این افراد هنوز شناسایی نشده‌اند یا والدین آن‌ها برای بهبود وضعشان اقدامی نکرده‌اند.

چرا تشخیص اوتیسم اهمیت دارد؟

از آنجا که افراد مبتلا به اوتیسم فقط در مقطع خاصی آموزش پذیرند و هر چه از این مقطع بگذرد آموزش‌ها بسختی توسط شخص پذیرفته خواهد شد، تشخیص به موقع اوتیسم اهمیت زیادی دارد. بهترین زمان برای تشخیص اوتیسم حدود ۱۸ ماهگی تا ۲ سالگی است. اما معمولا والدین خیلی دیرتر از این سن به ابتلای فرزندشان به اوتیسم پی می‌برند. ممکن است حتی تشخیص این اختلال تا سنین مدرسه به تعویق بیفتد.

روش های تشخیص اوتیسم

با توجه به اهمیت این موضوع پژوهشگران درصدد یافتن روش‌های جدیدی برای شناسایی این افراد هستند. تشخیص اوتیسم معمولا توسط شخص با تجربه مثل پزشک متخصص یا کاردرمان‌گر صورت می‌گیرد. اصولا این تشخیص زمانی‌ست که کودک باید به فعالیت‌های اجتماعی بپردازد که معمولا تا بعد از ۲ سالگی به تعویق می‌افتد، حتی در بسیاری موارد نمی‌توان بصورت قطعی نظر داد. همین امر باعث شده روش‌های جدیدی بجز روش سنتی (که شامل تشخیص افراد متخصص و استفاده از چک لیست‌ها و شاخص‌هاست)، ابداع شوند که در این‌جا ابتدا به معرفی روش سنتی و سپس بقیه روش‌ها می‌پردازیم.

تشخیص اوتیسم با چک لیست

اوتیسم یک سری نشانه‌ها و شاخص‌ها دارد که در مقالات و چک لیست‌های مختلف موجود هستند. بسیاری از پزشکان از راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی آمریکا (IV- DSM) برای تشخیص اوتیسم استفاده می‌کنند. چک لیست‌های استاندارد دیگری نیز برای تشخیص اوتیسم، مخصوصا در کودکان وجود دارد که هم توسط والدین و هم توسط متخصص یا شخصی که کودکان را غربالگری می‌کند قابل استفاده است. شما نیز می‌توانید با تعدادی از خصوصیات اشخاص مبتلا به اوتیسم از طریق دنبال کردن لینک‌های زیر آشنا شوید:

- اوتیسم در بزرگسالی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

- علائم اوتیسم در کودکان و راه‌های درمان آن

- نشانه‌های اوتیسم در نوزادان چیست؟

در این چک لیست‌ها شخص تحت بررسی، در سه زمینه سنجیده می‌شود که این زمینه‌ها عبارتند از:

کیفیت تعاملات اجتماعی

توانایی شخص در برقراری تماس چشمی یا استفاده از زبان بدن برای بهتر رساندن منظورش به کیفیت تعاملات اجتماعی وی برمی‌گردد. افراد مبتلا به اوتیسم در این زمینه یا هیچ عملکردی ندارند یا آن را بطور ضعیف انجام می‌دهند. همچنین این افراد در ابراز احساسات مشکل دارند و احساسات دیگران را هم بسختی درک می‌کنند.

کیفیت ارتباط کلامی و غیر کلامی

اختلالات کلامی دلیل قاطعی بر ابتلا شخص به اوتیسم نیستند، ولی افراد مبتلا به اوتیسم در حیطه برقراری ارتباط چه به صورت کلامی و غیرکلامی ضعیف عمل می‌کنند. آن‌ها یا به هیچ عنوان حرف نمی‌زنند یا در حرف زدن از رده سنی خود بسیار عقب هستند و در این زمینه پیشرفتی نمی‌کنند.

علایق و فعالیت‌ها

اشخاص مبتلا به اوتیسم ممکن است به انجام دادن فعالیت‌های تکراری علاقه شدید داشته باشند. بدون آنکه خسته شوند. یا ممکن است فقط به یک شی خاص علاقه‌مند باشند.

آزمایش خون و ادرار

طبق مقاله منتشر شده در مجله "Molecular Autism" یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه وارویک مدعی ابداع روش جدیدی برای تشخیص اوتیسم از طریق آزمایش خون و ادرار شده است. این مطالعه از الگوریتم‌های پیچیده یادگیری ماشین طراحی شده برای شناسایی تفاوت‌های خون و ادرار افراد مبتلا به اوتیسم و کودکان سالم استفاده می‌کند. تحقیقات هم حضور برخی از پروتئین‌های آسیب‌دیده در خون افراد مبتلا به اوتیسم را تایید کرده‌اند. این مطالعه نشان می‌دهد که کودکان مبتلا به اوتیسم سطوح بالاتری از نشانگر اکسایش "دیتیروسین" (dityrosine) و همچنین آنچه که به نام "محصولات پیشرفته گلیکاسیون" (AGE) نامیده می‌شوند را دارا هستند. بهرحال در این زمینه مطالعات بیشتری لازم است، چون نمونه‌های تحت بررسی کودکان ۷-۸ ساله بودند، اما می‌توان امیدوار بود که در آینده نزدیک امکان تشخیص زودهنگام اوتیسم از طریق آزمایش خون و ادرار میسر شود.

بررسی دندان‌ها

شاید برایتان عجیب باشد. اما به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس شناسایی اوتیسم از طریق اندازه‌گیری سطوح مس و روی دندان‌های نوزاد تازه متولد شده ممکن است! (احتمالا این کار برای نوزادان از طریق اسکن کردن یا نمونه‌گیری انجام می‌شود، چون هنوز دندان درنیاورده‌اند). به گفته محققان دانشکده پزشکی دانشگاه مونت سینای در آمریکا بررسی سوخت ساز دو ماده غذایی روی و مس در نوزاد نشان می‌دهد که وی در آینده به اوتیسم مبتلا خواهد شد یا خیر.

تمرکز محققان در این مطالعه بر روی چرخه‌های متابولیزم مواد مغذی که ظاهرا برای تکامل عصبی سالم نوزاد حیاتی هستند، بوده است. آن‌ها با مقایسه کودکان مبتلا به اوتیسم با خواهران یا برادران خود که رشد معمولی داشتند، متوجه شدند که تفاوت‌های قابل توجهی در سطوح مس و روی در دندان‌های آن‌ها وجود داشت.

جالبست بدانید که این امضا‌های بیوشیمیایی پیش از تولد و در هنگام تولد وجود دارند و همین باعث می‌شود بتوان اوتیسم را بسیار سریعتر از آنچه تصور می‌کنید شناسایی کرد. البته با توجه به اینکه این مطالعه در شماره ۳۰ مه مجله Scientific Advances منتشر شده، بکارگیری این روش در کشور ما در آینده نزدیک بعید بنظر می‌رسد.

سخن آخر

همانطور که دیدید علاوه بر روش سنتی تشخیص اوتیسم روش‌های تازه‌ای پا به این عرصه گذاشته‌اند. روش‌هایی که به شناخت خیلی زودتر این اختلال و شروع آموزش‌ها کمک می‌کنند. اما هنوز در مرحله مطالعه و تحقیق هستند؛ بنابراین برای تشخیص اوتیسم یک فرد فعلا می‌توان فقط به پرسشنامه‌ها و چک لیست‌های موجود اکتفا کرد. آن هم نه بطور دقیق! چون بهرحال نظر یک متخصص باتجربه که با این اختلال سر و کار داشته باشد و موارد بسیاری را دیده باشد لازم است.