زایمان طبیعی بدون اپیزیوتومی، امکان داره؟

اپیزیوتومی یا برش واژن در زایمان طبیعی یک برش جراحی در ناحیه پرینه یعنی ناحیه عضلانی بین واژن و مقعد است.
این برش جراحی کوچک در صورتی که نوزاد تحت استرس باشد و نیاز به تولد سریع داشته باشد انجام می شود. اگر ماما تشخیص دهد که نیاز به گشاد کردن واژن به وسیله برش وجود دارد، این کار را انجام می دهد. در غیر این صورت احتمال پارگی شدید واژن وجود خواهد داشت؛ قبل از انجام برش بیحسی موضعی داده می شود.
برخی از متخصصین معتقدند که برش اپیزیوتومی بهتر از پارگی اتفاقی واژن ترمیم می شود. در عین حال این روش در بیشتر زنان باعث مشکلاتی چون درد، بی اختیاری ادرار و مدفوع و بهبودی دیر هنگام شده است. بنابراین اپیزیوتومی فقط باید برای مادرانی که از آن نفع می برند استفاده شود. پارگی های خود به خود درد کمتری داشته و حداقل در روزهای بعد از زایمان درد ندارند در حالی که پارگی اپیزیوتومی دردناک است. بررسی ها نشان داده است زنانی که برش اپیزیوتومی برای آنها داده می شود، زنانی که پارگی خودبخودی پیدا می کنند، و همچنین زنانی که هیچ آسیبی نمی بینند، همگی می توانند با انجام ورزشهای لازم ۳ ماه بعداز زایمان از قدرت مناسب عضلات کف لگن برخوردار شوند.

زایمان طبیعی بدون اپیزیوتومی ممکنه؟
اگر شما فکر می کنید که روش اپیزیوتومی را نمی پسندید، باید موضوع را با ماما یا پزشک خود در یکی از ویزیت های پیش از زایمان در میان بگذارید. در کلاسهای مخصوصی که پیش از زایمان در آن شرکت می کنید و برای دوران بارداری و زایمان آماده می شوید، حفظ آرامش و استفاده از وضعیت های مختلف برای اجتناب از اپیزیوتومی آموزش داده می شوند.
برای پیشگیری از پارگی پرینه در زایمان طبیعی انجام فعالیتهایی مثل ورزش کگل، ماساژ پرینه با روغنهای طبیعی مثل اسطوخودوس، زایمان در آب، رژیم غذایی سالم، نوشیدن آب فراوان می تواند کمک کننده باشد.

آیا برش اپیزیوتومی دردناک است؟
اکثر زنان اظهار می کنند که برش اپیزیوتومی را هنگام زایمان احساس نکرده اند. چون بافتهای اطراف واژن در هنگام زایمان به شدت کشیده شده و برش به سادگی انجام می شود، اما ممکن است روند بهبود آن دردناک باشد.

چگونه از پارگی پرینه در زایمان طبیعی پیشگیری کنیم؟
۱- تحت نظر ماما باشید.
همه ی زنان باردار احتیاج به مراقبت های ویژه دارند که امروزه تقریباً همه ی آنها تحت نظر پزشک و ماما قرار می گیرند. اصولاً، ماما ها نسبت به پزشکان متخصصِ زنان، کمتر عمل اپیزیوتومی را انجام می دهند. البته که هنوز دلیل آن مشخص نیست، اما شاید به دلیل این که جراح نیستند راغب به انجام این نوع عمل هم نمی باشند. به هرحال تحقیقات ثابت کرده است که یک ماما تنها زمانی اپیزیوتومی را انجام می دهد که واقعاً ضروری باشد. پس سعی کنید به جای پزشک تحت نظر ماما باشید. اما فراموش نکنید که اگر بارداری پرخطری دارید، حتما باید تحت نظر پزشک باشید. زیرا ماما آموزش لازم برای مراقبت از بارداری های پرخطر را ندیده است.
۲- با پزشک در مورد اپیزیوتومی صحبت کنید.
اگر تحت نظر پزشک قرار گرفتید و در مورد اپیزیوتومی به حدی حساس هستید که به هیچ وجه نمی خواهید آن را انجام دهید، با پزشکتان صحبت کرده و از او سؤال کنید که آیا برای همه ی زنان باردار این عمل را انجام می دهد یا خیر؟ یا بپرسید که چند درصد از زنان باردار را تحت این عمل قرار می دهد. اگر از ۱۵ درصد کمتر بود به او اعتماد کنید. در غیر این صورت پزشک خود را عوض کنید.
۳- درمورد زایمان در آب تحقیق کنید.
زایمان در آب که در یک وان یا استخر آب گرم صورت می گیرد، هم باعث کاهش اپیزیوتومی و هم کاهش درد می شود. اگر می خواهید از اپیزیوتومی جلوگیری کنید، حتماً درمورد زایمان در آب تحقیق کنید. خوشبختانه در چند سال اخیر این امکان در ایران هم به وجود آمده و در کلان شهرها حداقل یک بیمارستان این عمل را متقبل می شود.
۴- مراقبت های قبل از زایمان را انجام دهید.
در بارداری های سالم احتمال اپیزیوتومی کمتر است. بنابراین برای باخبر شدن و از همه مهم تر جلوگیری از بروز هرگونه مشکل و داشتن بارداری سالم، حتماً نسبت به مراقبت های دوران بارداری جدی باشید.
۵- غذا بخورید.
از آنجایی که رژیم غذایی سالم در بارداری سالم تأثیر داشته و در نتیجه از بروز هر گونه مشکلی که مستلزم انجام عمل اپیزیوتومی شود جلوگیری می کند، حتماً نسبت به خوراکتان حساس بوده و تغذیه ای بسیار سالم داشته باشید.
- نکته ی مورد توجه در طول دوران بارداری، خوردن آب فراوان است. زیرا هر چه آب بدن بیشتر باشد پرینه (ناحیه ی بین واژن و مقعد) کشسانی بیشتری داشته و احتمال اپیزیوتومی بسیار کاهش می یابد.
- مصرف غذاهایی با ویتامین E و C مانند تخمه آفتابگردان، گردو و همچنین میوه های اسیدی در سلامت و کشسانی پوست بسیار مؤثر می باشند.
۶- ورزش های کگل انجام دهید.
ورزش کگل سبب تقویت ماهیچه های دهلیزی و کف لگن می شود. همچنین گردش خون و تورم را نیز کاهش می دهند. در صورت توانایی، این تمرین ها را هر روز تا قبل از زایمان انجام دهید.
- برای انجام حرکات کگل، ماهیچه های ادراری را منقبض کرده و ۱۰ ثانیه نگه دارید. (شبیه به زمانی که جلوی ریزش ادرار را می گیرید). هر بار ۱۰ تا ۲۰ بار این کار را انجام دهید. ورزش های کگل برای زنان باردار بسیار مفید هستند. زیرا احتمال بی اختیاری ادرار بعد از زایمان را کاهش می دهد.
۷- ماساژ ناحیه ی پرینه را در نظر داشته باشید.
برخی مطالعات نشان داده است که ماساژ پرینه به جلوگیری از پاره شدن کمک کرده و احتمال نیاز به بریدگی در هنگام زایمان را کاهش می دهد. بنابراین دراز کشیده و چرب کننده هایی مانند کره ی کاکائو و ویتامین E را روی ناحیه ی پرینه بزنید و ماساژ دهید. از مواد دیگری مثل وازلین، روغن بچه و روغن ها و چرب کننده های دیگر که منجر به عفونت واژن می شوند، به هیچ وجه استفاده نکنید.
- انگشتتان را کمی داخل واژن کرده، سعی کنید بسیار آرام (ماساژ شدید باعث عفونت می شود) در پرینه کششی ایجاد کنید و کشسانی آن را افزایش دهید. فقط حواستان باشد به ناحیه ی بالای واژن و ناحیه ادراری فشاری وارد نشود که منجر به عفونت می شود. این کار را از هفته ی ۳۴ بارداری تا زمان زایمان انجام دهید.
۸- از پماد هایپریکوم استفاده کنید.
اگر در زایمان های قبلی اپیزیوتومی داشته اید، در محل بریدگی قبلی پماد هایپریکوم بزنید. این کار احتمال بریدگیِ همان جای قبلی در حین زایمان و انجام عمل اپیزیوتومی را کاهش می دهد. این پماد از گل شهناز ساخته شده است که باعث افزایش کلاژن و در نتیجه افزایش خاصیت ارتجاعی پوست می گردد.
برای التیام درد این نکات مفید است :
کیسه یخ و یا کیسه های ژله ای سرد می تواند محل بخیه را بی حس کرده و تورم را کمتر کند. این روش از قدیم برای التیام درد استفاده می شده است .
دوش آب گرم بسیار مفید است. با این حال تحقیقات نشان می دهد که افزودن نمک به آب وان حمام هیچ تاثیری در بهبود ترمیم ندارد. بخیه ها را بعد از حمام با حوله نرم و تمیز به آرامی خشک کنید.
محل بخیه ها را در معرض هوا قرار دهید. حداقل روزی 10 دقیقه لباسهای زیر را در آورده و روی حوله تمیز استراحت کنید.
به میزان لازم پیاده روی کنید. ورزشهای مخصوص عضلات کف لگن را انجام دهید تا گردش خون تحریک شده و ترمیم زخم تسریع شود.

چه زمانی می توانم آمیزش جنسی داشته باشم؟
بهبود بخیه ها نباید بیش از 1 ماه طول بکشد و بسیاری از پزشکان تا هفته ششم بعد از زایمان برای شما ممنوعیت در نظر می گیرند. معمولا بعد از این زمان و در صورت تمایل، ایراد ندارد. اگر شک دارید که بخیه های شما به خوبی بهبود یافته یا خیر، به پزشک خود مراجعه کنید و یا تا موعد ویزیت هفته ششم بعد از زایمان صبر کنید.
وقتی برای اولین بار بعد از زایمان رابطه جنسی دارید امکان دارد در ابتدا تنگی واژن و درد را احساس کنید. در اینصورت حفظ آرامش و استفاده از ژل لوبریکانت را توصیه می کنیم. سعی کنید قبل از رفتن به بستر دوش آب گرم بگیرید و زمان زیادی را به ابراز احساسات اختصاص دهید. در موقع انجام عمل جنسی، وضعیت راحتی را برای خود انتخاب کنید.