کاهش اضطراب جدایی در کودکان، چه راه‌هایی دارد؟

اضطراب جدایی و وابستگی کودکان به مادر یکی از مشکلاتی است که اکثر مادران آن را در کودک خود مشاهده می کنند. در این مقاله علاوه بر توضیح دلیل اضطراب جدایی کودکان ، راهکارهایی را پیشنهاد می دهیم که می تواند به کاهش یا درمان اضطراب جدایی در کودکان بسیار کمک کننده باشد

اضطراب جدایی به رنج و دردی گفته می شود که فرزندتان در برخورد با فردی که چهره اش آشنا نیست حس می کند. اضطراب جدایی ممکن است از شش ماهگی آغاز شود اما معمولا وقتی که کودک شش تا نه ماهه است (حدودا هشت ماهگی) بروز می کند. اضطراب جدایی یک مرحله طبیعی رشد است.

اضطراب جدایی به این دلیل رخ می دهد که کودک توانایی تشخیص چهره های آشنا از غریبه را کسب کرده است. در واقع دلیل علمی اضطراب جدایی بخاطر رشد شناختی کودکان و درک آنها از مفهوم بقا یا پایداری شی می باشد. کودکان در این سن می فهمند که علیرغم عدم حضور یک شی در مقابل چشمان او، آن شی یا فرد می تواند وجود داشته باشد. از این به بعد اگر هر چیزی را (غذا، عروسک و …) از جلوی چشمان کودک بردارید، کودک دوباره آن را از شما درخواست می کند چون می داند که آن شی همچنان وجود دارد. برای درک این مطلب فیلم کوتاه زیر را ببینید. کودک ۷ ماهه در این فیلم، هنوز مفهوم بقا یا پایداری شی را درک نکرده است و اینگونه می پندارد که عروسک نیست شده است و دیگر وجود ندارد، در نتیجه هنوز اضطراب جدایی از مادر در او وجود ندارد
فرزندتان در سنی است که برخی آدم ها را می شناسد. او آنها را مرتب می بیند و در حضورشان راحت است. این راحتی در حضور افرادی که او را به ندرت می بیند وجود ندارد. در این موقع اضطراب جدایی نیز ظاهر می شود. وقتی از اتاق خارج می شوید یا او متوجه می شود که شما در حوزه دیدش نیستید گریه خواهد کرد. او ناگهان متوجه می شود که شما آنجا نیستید. و ترجیح می دهد که شما آنجا باشید.
اضطراب جدایی در واقع نشانه مثبتی از سلامت رشد است. اضطراب جدایی نشانه آن است که فرزندتان از نظر عاطفی به شما وابسته است. اما تحمل این اضطراب ممکن است برای شما و فرزندتان سخت باشد. هر وقت از اتاق خارج می شوید او گریه می کند. اگر او در مهد کودک باشد هر وقت از آغوشتان جدا می شود گریه می کند.
هنگامی که اضطراب جدایی در اوج است فرزندتان تنها ماندن را به شدت حس می کند. او نمی داند که شما بر خواهید گشت، حتی اگر فقط به اتاقی دیگر رفته باشید. از دید او شما رفته اید، و شاید برای همیشه رفته باشید. شما شاهرگ حیاتی او و منبع تغذیه، آسایش، سر پناه، و ایمنی اش هستید. اگر او بدون شما بماند ممکن است هر اتفاقی برای او بیفتد. پس وقتی که شما از او دور هستید او وحشت می کند.

با کودک خود بازی دالی موشه و قایم باشک انجام دهید
دو بازی جذاب و دوست داشتنی دالی موشه و قایم باشک، بهترین روش برای کاهش و یا درمان اضطراب جدایی در کودکان است. کودکان در این دو بازی نبود مادر را به طور موقت تجربه می کنند و به تدریج می اموزند که علیرغم اینکه مادر در مقابل دیده گان او نیست، اما همیشه و هر وقت که او (کودک) بخواهد بر میگیردد. کودک با این بازی ها یاد می گیرد که مادر حواسش به او است و نمی گذارد چیزی امنیت او را تهدید کند. در نتیجه شما اضطراب جدایی را کمتر در کودک خود شاهد خواهید بود.
بهترین راه برای پیشگیری از اضطراب جدایی این است که مدت زمانی از فرزندتان دور هستید را تا حد امکان به حداقل برسانید. تا دو سالگی او این مرحله را پشت سر می گذارد و می فهمد که شما همیشه بر خواهید گشت. تا آن موقع هر بار که مجبورید ترکش کنید با صدایی گرم و آرام به او یاد آوری کنید : «من بعداً بر می گردم. من همیشه بر می گردم. مامان و بابا همیشه بر می گردند.»
هنگامی که فردی نانشناس به فرزندتان نزدیک می شود اضطراب جدایی و ترس از افراد ناشناس به صوت گریه بروز می کند. حتی وقتی که کودکتان در آغوش شما آرام است اگر غریبه ای با او حرف بزند یا زیاد به او نزدیک شود ممکن است موجب ترساندن و گریه ی او شود. مهمانی اداری یا تجدید دیدار خانوادگی زمان مناسبی برای بغل به بغل چرخاندن او نیست. کودکتان را در آغوش نگاه دارید با صدای آهسته و آرامش بخش به او اطمینان دهید که شما در کنارش هستید و او در جای امنی قرار دارد. اگر بی قراری می کند او ا از مردم دور نگه دارید. این کار به او کمک می کند. آرام شود و دوباره احساس اطمینان کند. در این زمان همیشه در کنارش باشید. و به یاد داشته باشید تا دو سالگی او این اضطراب را پشت سر خواهد گذاشت.
برای اینکه کودک شما اضطراب جدایی را کمتر تجربه کند،در صورت امکان فرزندتان را در موقعیت های ناراحت کننده قرار ندهید. اگر دوست ندارد به آغوش پدر بزرگ برود، او را مجبور به آن کار نکنید. به جای آن، او را در آغوش خود نگه دارید، نزدیک خودتان، و به پدر بزرگ یاد آوری کنید که در آینده خیلی وقت خواهد داشت تا با نوه اش بازی کند.
فقط افراد بسیار آشنا و آدم هایی که فرزندتان هر روز آن ها را می بیند اجازه دارند که در غیاب شما به او نزدیک شوند یا او را در آغوش بگیرند. این بدان معنی است که مادر بزرگ و پدر بزرگ و دیگر اعضای دوست داشتنی خانواده یا دوستان هم ممکن است باعث برانگیخته شدن اضطراب جدایی شوند. در برخی موارد شدید، حتی پدر کودک هم اگر هر روز در کنار او نباشد می تواند موجب اضطراب جدایی شود.