دندان قروچه کودکان، سن شایع و علل آن

دندان قروچه به معنای عادت ساییدن دندان‌ها است که معمولاً در خواب رخ می‌دهد ولی ساییدن یا کوبیدن دندان‌ها در طول روز نیز شایع است. گزارشاتی وجود دارند که حدود پنجاه در صد کودکان در خواب دندان قروچه دارند. وقتی دندانهای پیشین شیرخوار در حدود ۱۰ ماهگی در می آید، دندان قروچه اتفاق می افتد. این عادت در میان کودکان کمتر از سن ۱۱ سال بسیار شایع تر است. چون دندان قروچه اغلب در طی خواب رخ می دهد، بیشتر افراد متوجه آن نمی شوند، اما سردرد مداوم یا آرواره و فک زخمی نشان دهنده ی بروز دندان قروچه است. در طی بروز دندان قروچه انقباض فراوان عضلات در یک طرف صورت رخ می دهد که نتیجه آن تولید صداهای آزاردهنده دندان قروچه در شب می باشد که این صداها ممکن است چنان بلند باشند که دیگران را از خواب بیدار کنند. دندان قروچه در هر مرحله از خواب می تواند باشد ولی در نیمه اول خواب که هنوز خواب عمیق نشده است بیشتر بروز می کند.

علت اصلی دندان قروچه چیست؟

یکی از شایع ترین موارد دندانپزشکی شامل نامنظم قرار گرفتن دندان ها و تماس نامناسب بین دندان های بالایی و پایینی است که موجب دندان قروچه در کودکان می شود. استرس، تنش عصبی و خشم علت دیگر دندان قروچه در کودکان می باشد. برای مثال آزمون مدرسه، به دنیا آمدن یک خواهر یا برادر جدید و یا عوض شدن معلم مدرسه ممکن است باعث نگرانی یک کودک شود. حتی دعوا با والدین و یا خواهر و برادر‌ها می‌تواند برای دندان قروچه کودک کافی باشد. میان دندان قروچه کودک و انسداد راه های هوایی فوقانی ارتباط وجود دارد. در کودکانی که لوزه های بزرگ دارند این لوزه ها با مسدودکردن راه های هوایی باعث اختلالات خواب و تنفس دهانی و بروز دندان قروچه در کودکان می شود. دندان قروچه در کودکان مبتلا به ناتوانی های هوشی و ذهنی شایعتر دیده می شود. کمبود موادغذایی، آلرژی، کرم انگل روده ای و بعضی اختلالات غددی نیز جزو علل دیگر دندان قروچه کودک هستند. یکی از علائمی که ممکن است در آلودگی با کرم تنیا ساژیناتا دیده شود نیز بروکسیسم یا دندان قروچه در کودکان است.

بطور خلاصه مهمترین علل بروز دندان قروچه عبارت است از

- استرس های احساسی مانند عصبانیت یا تشویش

- درگیری های ذهنی

- فشارهای فیزیکی همچون ابتلا به بیماری، سوءتغذیه یا از دست دادن آب بدن

- بی‌نظمی و نامرتبی دندان‌ها

- مصرف نامناسب داروها (به خصوص آمفتامین)

- در آوردن دندان جدید (در بین نوزادان و کودکان)

- انواع آلرژی

- بیماری انگلی

عوارض عمده دندان قروچه چیست؟

وقتی دندان قروچه در یک کودک اتفاق می افتد، نه تنها باعث خرابی و از دست دادن دندان‌ها می‌شود، بلکه باعث کاهش شنوایی، مشکلات فک صورت و مفاصل و عضلات آن و حتی می‌تواند باعث تغییر شکل ظاهری صورت شود. در بیمار مبتلا به دندان قروچه اگر درد اطراف گوش، گیجی یا صدای زنگ در گوش می‌شود ویا اگر دچار درد یا تق‌تق کردن در فک می‌باشد و یا اگر در شب دندان قروچه می‌کند باید به دندانپزشک خود مراجعه کند چرا که بدون درمان های لازم ممکن است دندان‌ها، استخوان‌ها و لثه در اثر فشار دچار ساییدگی شده، خورده یا شکسته شوند. دندان قروچه مداوم ممکن است باعث خوردگی لثه‌ها و استخوان‌های حمایت‌کننده از آنها در دهان شود. در برخی موارد، دندان‌قروچه باعث شکستگی، شل شدن و افتادن دندان می شود. دندان‌قروچه باعث پوسیدگی دندان تا ریشه می شود. دندان قروچه مداوم باعث می‌شود مینای دندان از بین رفته و در نتیجه این شرایط عاج دندان در معرض محیط خارجی قرار گیرد. عاج دندان لایه داخلی دندان است که زیر مینای دندان قرار گرفته و نرم می‌باشد. به این ترتیب فرسایش این ناحیه از دندان سریع‌تر از مینای سخت دندان انجام شده و در نهایت ناحیه پالپ دندان دچار عفونت می‌شود.

راههای درمان دندان قروچه چه هستند؟

دندان قروچه در کودکان چه علت روحی روانی داشته باشد و چه علت جسمی، را باید بتوان با تکنیک‌های آرامش‌بخش قبل از خواب آن را کنترل کرد. کودک را همراهی کنید قبل از خواب یک دوش آب گرم بگیرد یا چند دقیقه به یک موسیقی آرام گوش دهد یا حتی کتاب بخواند. برای دندان‌قروچه‌هایی که براثر استرس ایجاد می‌شوند درباره علت از کودک سوال کنید و درصدد پیدا کردن راهی برای کمک به او باشید. البته گاه در مسایل پیچیده تر باید از یک مشاور کودک برای حل آن کمک بگیرید. بیشتر بچه‌ها زمانی که دندان‌های شیری‌شان را از دست می‌دهند دندان قروچه را ترک می‌کنند اما برخی تا نوجوانی این عادت را با خود دارند