تاثیر شیردهی بر مادر، اولین روزهای پس از زایمان

شیردهی مادر فقط برای نوزادش مفید نیست، بلکه هر دوی آنها از مزایای فراوان آن بهره‌مند خواهید شد!

همگی می‌دانیم که شیردهی پستانی برای خردسالان مفید است - مطالعات بسیاری آن را ثابت کرده‌اند. به همین علت، سازمان جهانی بهداشت شیردهی پستانی کامل را برای شش ماه اول زندگی نوزاد و در ادامه همراه با تغذیه تکمیلی برای دو سال و بیشتر توصیه می‌کند. اما آنچه کمتر شناخته شده است، اینکه شیردهی پستانی برای سلامت جسمانی و روانی شما نیز بسیار مفید است. این گفته فقط مربوط به از دست دادن سریع‌تر اضافه وزن پس از زایمان نیست.

به گفته‌ی دکتر النور شوارتز، شیردهی پستانی بخش مهمی از روشی است که بدن بانوان را از فشاری که در بارداری به بدن وارد می‌شود رها می‌سازد. هر چه مادر فرزندش را بیشتر شیردهی کند، برای هر دوی آنان بهتر است.

تاثیر شیردهی بر مادر اولین روزهای پس از زایمان

1- کاهش خونریزی پس از زایمان

شیردهی در اولین ساعات و روزهای پس از تولد فرزندتان به کاهش خونریزی پس از زایمان و پیشگیری از آن کمک می‌کند، به علاوه‌ به رحم کمک می‌کند تا به وضع "طبیعی" خود بازگردد. به گفته خانم اسمه هوف، مشاور شیردهی، این عمل به سبب آن است که مکیدن مکرر فرزندتان آغازگر رها شدن هورمون اکسی توسین از غده هیپوفیز مغز است. این هورمون نه فقط به پستان‌ علامت می‌دهد تا شیر را برای نوزاد رها سازد، بلکه همزمان انقباض هایی برای رحم تولید می‌کند. این انقباض ها به پیشگیری از خونریزی پس از زایمان و بازگشت رحم به حالت پیش از بارداری کمک می‌کند.

2- به تاخیر افتادن عادت ماهانه و ذخیره آهن

هر چه بیشتر شیردهی کنید، دوره‌ی طولانی تری را بدون عادت ماهانه سپری خواهید کرد. البته این قانون کلی، در هر شخص متفاوت است، اما اکثر بانوان اگر شیردهی پستانی نکنند، طی شش تا هشت هفته دوباره عادت ماهانه خود را می‌بینند، در حالی که مادران با تغذیه‌ی فرزندشان با شیر خودشان ماه‌ها عادت ماهانه خود را نمی‌بینند. به گفته خانم هوف، گذراندن زمان بیشتر بدون داشتن عادت ماهانه کمک می‌کند تا میزانی بیشتری از آهن در بدنتان ذخیره شود که در اولین ماه‌های پس از بارداری بسیار اهمیت دارد.

3- برقراری پیوند بهتر با فرزند

به گفته خانم هیتی گرو، مادرانی که هر چه سریع‌تر پس از زایمان شیردهی را آغاز می‌کنند، پیوند بهتری با فرزندشان برقرار می‌سازند، زیرا هورمون ها هنگام زایمان برای برقراری پیوند به حداکثر میزان خود رسیده‌اند. هورمونی که بیشترین مسئولیت را دارد، اکسی توسین است که هورمون عشق نامیده می‌شود و احساس عشق و آرامش به شما هدیه می‌دهد.

به گفته نرس ماما و مشاور شیردهی، هر مرتبه که مادر فرزندش را شیردهی می‌کند، میزان اکسی توسین او افزایش می‌یابد. بنابراین به نوعی هر زمان که او شیردهی پستانی می‌کند، بیشتر عاشق فرزندش می‌شود.

تاثیر شیردهی بر مادر در اولین ماه های پس از زایمان

۱- خواب بهتر

شاید نومادرانی که هر دو تا چهار ساعت برای تغذیه‌ی فرزندشان از خواب بیدار می‌شوند، سخت آن را باور کنند، اما شیردهی پستانی به خواب بهتر نیز می‌انجامد. به گفته خانم اسمه هوف، مادری که نوزادش را شیردهی می‌کند، باید خواب باکیفیت و بهتری داشته باشد، زیرا چرخه خواب او با فرزندش هماهنگ می‌شود. به همین علت پیروی از این گفته که؛ "هر زمان فرزندتان می‌خوابد، بخوابید"، در اولین ماه های پس از زایمان بسیار اهمیت دارد.

شیردهی به خواب شما کمک می‌کند، و شما را آرام‌تر و توانا می‌سازد تا با سهولت بیشتری به خواب بروید و برای بچه نیز همین کار را انجام می‌دهد، بنابراین هر دوی شما بیشتر می‌خوابید. این واقعیات بر اساس پژوهشی است که در دانشگاه غرب استرالیا انجام شده است. طبق این پژوهش، میزان بیشتر چربی شیر مادر همراه با هورمون اکسی توسین، پرولاکتین، ملاتونین و کوله سیستوکینین باعث می‌شود که مادر و نوزاد آرام‌تر شوند.

۲- از دست دادن وزن

جالب اینجاست که شناخته‌شده‌ترین فایده شیردهی پستانی، از دست دادن سریع‌تر وزن پس از زایمان، که التبه نامطمئن‌ترین نیز هست، زیرا در تمام بانوان صادق نیست. به گفته مشاور شیردهی، ظاهراً این خصوصیت بیشتر برای بانوانی کارساز است که دوست دارند زودتر از اضافه وزن خود رهایی یابند. برخی از مطالعات تفاوتی در از دست دادن وزن بین بانوانی که شیردهی می‌کنند و کسانی که با شیر خشک فرزندشان را تغذیه می‌کنند، نیافته‌اند. و برخی پژوهش‌ها کاهش اندازه دور باسن و از دست دادن چربی بیشتر در ماه اول پس از زایمان را نشان دادند. وقتی در نظر می‌گیرید که تولید شیر بین ۲۰۰ و ۵۰۰ کالری در روز نیاز دارد که برابر است با حدود ۳۰ طول شنا در استخر یا یک ساعت دوچرخه سواری، نتایج مطالعات معقول به نظر می‌رسند.

۳- خطر افسردگی پس از زایمان را کاهش می‌دهد

به گفته خانم هیتی گرو، طبق چند مطالعه، شیردهی زودهنگام به پیشگیری از افسردگی پس از زایمان نیز کمک می‌کند. یکی از این مطالعات شامل ۹۰۰۰ خانم می‌شود که در انستیتو ملی سلامت امریکا برگزار شد. بر اساس این مطالعه، بانوانی که شیردهی پستانی نکردند یا شیردهی را زودهنگام متوقف کردند با خطر بیشتری برای ابتلا به افسردگی پس از زایمان روبه‌رو بوده‌اند.

چنین به نظر می‌رسد که "هورمون عشق" یا اکسی توسین مسئول این پدیده است، زیرا این هورمون احساس بهتر و آرامش را بهبود می‌بخشد. بر اساس پژوهش‌ها، شیردهی که مستلزم تماس پوست با پوست است، برای به حداقل رساندن افسردگی پس از زایمان یاری رسان خواهد بود.

به گفته این متخصص، حتی اگر برای افسردگی تحت درمان هستید، توصیه می‌شود که شیردهی پستانی را نیز ادامه دهید؛ البته به شرطی که پزشک داروهای مناسبی را تجویز کرده باشد. مادرانی را دیده‌ام که در پایان دادن به شیردهی فرزندشان اصرار داشتند، زیرا افسرده بودند و این عمل اغلب به افسردگی بیشتر می‌انجامد. آنان احساس می‌کنند که از قبل در انجام وظایف مادرانه خود موفق نبوده‌اند و وقتی به آنان گفته می‌شود که شیردهی پستانی را قطع کنند، این کار احساس خطاکاری آنان را تشدید می‌کنند.

۴- افزایش دهنده اعتماد به نفس

آماده شوید تا نسبت به خودتان احساس بهتری داشته باشید. خانم هیتی گرو می‌گوید: شیردهی به مادران کمک می‌کند تا اعتماد به نفسی را کسب کنند که یک عمر ادامه می‌یابد. این موضوع خصوصاً برای نومادرانی صادق است که با احساس ناکفایتی مبارزه می‌کنند. رضایت روانی و زیستی عظیمی در توانایی برای پرورش و تغذیه‌ی فرزندتان وجود دارد و اینها حتماً میزان اعتماد به نفس شما را افزایش خواهند داد.

۵- استرس کمتر، آرامش بیشتر

بر اساس پژوهشی در نشریه‌ی زنان و زایمان امریکا، شیردهی پستانی فشار خون بالا را به طور میانگین ۱۲% کاهش می‌بخشد. هورمون شگفت‌انگیز اکسی توسین مسبب این عمل محسوب می‌شود. بر اساس پژوهشی دیگر، بانوانی که میزان زیادی از هورمون اکسی توسین در سیستم خود داشته‌اند (۵۰% از مادران شیرده) پس از اینکه از آنان درخواست شد تا درباره‌ی مشکلات تنش‌زای شخصی حرف بزنند، فشار خون کمتری داشتند.

اکسی توسین نمی‌تواند به تنهایی نمی تواند موجب آرامش ورضایت خاطر مادر شود. هورمون پرولاکتین که در ساختن شیر به شما کمک می کند نیز در حفظ آرامش مادر نقش مهمی به عهده دارد.

تاثیرات طولانی مدت شیردهی بر سلامت مادر

1- خطر کمتر برای دیابتی ها

بر اساس مطالعه‌ای از سال 2009 که سازمان سلامت بانوان امریکا انجام داد، شیردهی پستانی خطر ابتلا به دیابت ها را حدود 20% کاهش می‌بخشد. پژوهش‌های جدید از این نتایج پشتیبانی می‌کنند و نشان می‌دهند که مادر هر چه بیشتر شیردهی کند، خطر ابتلای او به دیابت های نوع دو کاهش می‌یابد. شیردهی خصوصاً برای مادرانی اهمیت دارد که به دیابت های بارداری دچار بوده‌اند، زیرا آنها با خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت ها در ادامه‌ی زندگی‌شان روبه‌رویند.

2- حمایت در برابر پوکی استخوان

شاید متناقض به نظر رسد. در نهایت، وقتی بدن مادر برای تولید شیر کلسیم زیادی را مصرف می‌کند، چگونه امکان دارد شیردهی پستانی بتواند به مادران در برابر ابتلا به پوکی استخوان کمک کند؟ به گفته نرس ماما، در حالی که ممکن است برای تولید شیر کلسیم زیادی استفاده کنید، بدنتان به خوبی با ذخیره‌سازی دوباره‌ی کلسیم کنار می‌آید. در واقع، مطالعات جدید نشان می‌دهد که نه فقط بدنتان برای بازسازی خود پس از شیردهی کلسیم ذخیره می‌کند، بلکه در بسیاری از موارد مقدار آن نیز افزایش می‌یابد. به علاوه، چون کلسیم تراکم استخوان را افزایش می‌دهد، در برابر پوکی استخوان حمایت بیشتری از شما می‌کند.

3- کاهش خطر حملات قلبی، سکته و بیماری‌های قلبی

بر اساس مطالعه‌ی دانشمندان دانشگاه پیتزبورگ در سال 2009، بانوانی که شیردهی پستانی می‌کنند، خطر حمله قلبی، سکته و بیماری‌های قلبی در آنها کمتر است. در حالی که شیردهی فقط برای یک ماه می‌تواند این خطرات را کاهش بخشد، مطالعات نشان می‌دهد که شیردهی پستانی پس از شش ماه این خطرات را از نظر آماری به شکل چشمگیری کاهش می‌بخشد. به سخن دیگر، باید فرزندتان را برای شش ماه شیردهی کنید تا به این ترتیب، شانس زیادی برای کاهش حمله‌ی قلبی، سکته و بیماری‌های قلبی داشته باشید.

4- کاهش خطر سرطان

طبق مطالعات بسیار، بانوانی که شیردهی پستانی می‌کنند، خطر سرطان های استروژن محور را کاهش می‌بخشند: سرطان تخمدان ها و پستان. به همین ترتیب، برای بیماری‌های مرتبط با قلب، هر چه مدت طولانی‌تری شیردهی پستانی کنید، به احتمال بیشتری خطر ابتلا به این دو سرطان را کاهش می‌بخشید. گزارش شده است شیردهی فرزندتان برای حداقل یک سال کامل بیشترین تاثیر حمایتی را در برای سرطان پستان به همراه دارد.

کاملاً معلوم نیست که شیردهی پستانی چگونه بر کاهش خطر سرطان تخمدان و پستان موثر است، اما پژوهشگران معتقدند که این حمایت مرتبط با تغییرات ساختاری در بافت پستان در اثر شیردهی و این حقیقت است که شیردهی میزان استروژن تولیدی بدنتان را کاهش می‌دهد.