بارداری با لوله هیدروسالپنکس، هر چیزی که باید بدانید
هیدروسالپنکس نام پزشکی است که برای توصیف پر شدن لوله فالوپ با مایع به علت آسیب یا عفونت به کار برده می شود.
هیدروسالپنکس نام پزشکی است که برای توصیف پر شدن لوله فالوپ با مایع به علت آسیب یا عفونت به کار برده می شود. لوله های فالوپ در هر ماه تخمک آزاد شده از یک تخمدان را در خود جای می دهد. این لوله ها مکان ملاقات تخمک بالغ و اسپرم هستند. در این مکان لقاح صورت می گیرد و پس از بارور شدن تخمک به وسیله همین لوله وارد رحم می شود.
آسیب به این گذرگاه کوچک و ظریف می تواند مانع باروری تخمک و حاملگی شود. هیدروسالپنکس معمولا بر روی هر دو لوله فالوپ تأثیر می گذارد (حتی زمانی که تنها یک لوله تحت تاثیر قرار می گیرد، معمولا به دیگر لوله نیز آسیب وارد می شود). هیدروسالپنکس (زمانی که هر دو لوله تحت تاثیر قرار می گیرند) یک نوع بسیار شدید آسیب دیدگی لوله های فالوپ است و حاملگی معمولا تنها به وسلیه لقاح آزمایشگاهی امکان پذیر است. روش IVF لوله های فالوپ را دور می زند.
علل مختلفی برای این بیماری وجود دارد و علائم آن ممکن است بسته به فرد متفاوت باشد. برخی از زنان علائمی را تجربه نمی کنند، اما هیدروسالپنکس می تواند تاثیر شدید بر باروری داشته باشد.
در ادامه این مطلب در مورد علل، علائم، روش های تشخیص و روش های درمان هیدروسالپنکس صحبت می کنیم و تاثیر این بیماری را بر روی باروری بررسی خواهیم کرد.
علائم هیدروسالپنکس
علائم هیدروسالپینکس عبارتند از:
- درد شکم و درد لگن
- ترشح غیر طبیعی واژن
با این حال، ممکن است این بیماری در بدن وجود داشته باشد و علائمی را تجزبه نکنید. از آنجا که هیدروسپالینکس بر روی قدرت باروری تأثیر می گذارد، بسیاری از زنان فقط زمانی متوجه این بیماری در بدن می شوند که قصد باردار شدن را دارند.
علل ایجاد هیدروسالپنکس
هیدروسالپنکس معمولا ناشی از یک عفونت طولانی مدت در لوله های فالوپ است که بدون درمان رها شده است. برخی از مواردی که ممکن است به عفونت لوله های فالوپ منجر شوند عبارتند از:
- اثرات باقی مانده از یک بیماری منتقله از طریق رابطه جنسی مانند کلامیدیا یا گونوره
- سابقه پاره شدن آپاندیس
- تولید بافت بیش از حد به علت اندومتریوز
التهاب و فرآیند بهبودی ناشی از چنین عفونت هایی، فیمبریا که در انتهای لوله فالوپی و نزدیک به تخمدان قرار دارد را از بین می برد. فیمبریا مسئول حمل تخمک منتظر اسپرم و حرکت دادن آن پس از بارور شدن با اسپرم است. آسیب دیدگی این بافت می تواند منجر به مسدود شدن لوله های فالوپ شود. با این انسداد، سیالات در لوله های فالوپ جمع شده و آن را متورم می کنند.
عوامل خطر
دلایل متعددی برای ایجاد این بیماری وجود دارد. شایعترین علل عبارتند از:
- عفونت های منتقله از راه جنسی (STIs)
- آندومتریوز
- بیماری التهابی لگن (PID)
- پاره شدن آپاندیسیت
- انجام جراحی روی شکم
هنگامی که یک ناحیه از بدن آسیب می بیند، بدن به سرعت به عنوان بخشی از پاسخ ایمنی، سلول های التهابی را به این ناحیه از بدن منتقل می کند. در لوله های فالوپ، التهاب و التیام می تواند باعث از دست رفتن فیمبریا (برآمدگی انگشت مانند در انتهای لوله فالوپ) شده و در نهایت موجب بسته شدن لوله فالوپ شود.
روش های تشخیص هیدروسالپنکس
روش های متعددی برای تشخیص هیدروسالپنکس وجود دارد. از آنجا که لوله های فالوپ بسیار کوچک هستند، تمام این روش ها از یک نوع اشعه ایکس یا دوربین استفاده می کنند تا به طور واضح آناتومی این بخش سیستم تولید مثل را مشاهده کنند.
سونوگرافی
در این روش یک پروب باریک به واژن وارد می شود. تکنولوژی سونوگرافی از امواج سونار یا امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید یک تصویر واقعی از لوله های فالوپی استفاده می کند. یک لوله فالوپ معمولی معمولا در سونوگرافی قابل مشاهده نیست. اما لوله پر از مایع بزرگتر شده و شبیه سوسیس می شود. سونوگرافی روش تشخیصی غیر تهاجمی و بدون درد است و اغلب در ارزیابی اولیه تخمدان ها، رحم و لوله های فالوپ استفاده می شود.
هیستروسالپینگوگرافی (HSG)
این روش تشخیص یک نوع آزمایش اشعه ایکس است که در طی آن مقدار کمی رنگ به رحم و لوله های فالوپ تزریق می شود. همزمان با این که زنگ تزریق می شود، اشعه ایکس تصویری از تخمدان و لوله های فالوپ روی یک صفحه ایجاد می کند. وقتی رنگ تزریق شده در این ناحیه پراکنده می شود، هر گونه انسداد به راحتی قابل مشاهده خواهد بود. اگر لوله های فالوپ باز باشند، رنگ تزریق شده از طریق لوله ها به قسمت شکمی منتقل می شود. اما در صورت وجود انسدادی مانند هیدروسالپنکس، رنگ قادر به خروج از لوله های فالوپی نیست، و لوله ها به شکل سوسیس خود را نشان می دهند.
HSG در هفته دوم چرخه قاعدگی (یعنی یک هفته پس از این که خونریزی قاعدگی متوقف شده ولی هنوز به زمان تخمک گذاری نرسیده اید) انجام می شود. کل آزمون حدود ۱۰ دقیقه طول می کشد. عوارض جانبی احتمالی آن نیز ممکن است شامل درد لگن یا گرفتگی عضلات باشد. مصرف ایبوپروفن قبل از انجام این روش تشخیصی به جلوگیری از ایجاد این عوارض جانبی احتمالی کمک می کند. اکثر زنان می توانند فعالیت های روزانه خود را بلافاصله پس از انجام این تست از سر بگیرند.
لاپاراسکوپی
این روش تشخیصی یک روش جراحی با استفاده از لاپاراسکوپ است. لاپاراسکوپ ابزار نازک و دارای یک دوربین کوچک و نور است. لاپاراسکوپ از طریق ایجاد یک برش کوچک روی شکم به ناحیه لگن وارد می شود و جراح را قادر می سازد تا به طور مستقیم لوله های فالوپ را بر روی صفحه نمایش ببیند. در برخی موارد ممکن است از روش لاپاروسکوپی جهت تایید تشخیص قبلی هیدروسالپینکس یا سایر بیماری ها استفاده شود. اما چون این روش تشخیص نوعی جراحی است و نیاز به بیهوشی عمومی دارد، معمولا برای تشخیص اولیه استفاده نمی شود.
هیدروسالپنکس و ناباروری
در طی تخمک گذاری، تخمک بالغ از تخمدان و در امتداد لوله فالوپ به سمت رحم حرکت می کند. هیدروسالپنکس باعث می شود که لوله فالوپ با مایع مسدود شود، بنابراین تخمک نمی تواند از لوله های فالوپ عبور کند.
همچنین، فیمبریا که کمک می کند تا تخمک از تخمدان به لوله وارد شود، می تواند دچار جسبندگی شود. اگر فقط یک لوله فالوپ مسدود شده باشد، ممکن است بدون مداخله پزشک بارداری رخ دهد، چون تخمک قادر است که از یک تخمدان و لوله فالوپ دیگر به رحم وارد شود. همچنین احتمال دارد که انباشت مایع به رحم نشت کند و وارد شدن جنین را تحت تاثیر قرار دهد.
درمان هیدروسالپنکس
ترمیم
در بعضی موارد، به خصوص در مواردی که هیدروسپالینکس خفیف است، این نوع انسداد را می توان ترمیم کرد، به طوری که بارداری بتواند به طور طبیعی رخ دهد. این نوع هیدروسالپنکس نیاز به یک روش جراحی به نام neosalpingostomy دارد که در آن لاپاروسکوپ به شکم وارد می شود و برای باز کردن لوله مسدود شده فالوپ برشی ایجاد می کند. ریکاوری پس از انجام این روش نسبتا سریع است و بیماری می تواند ظرف چند روز فعالیت طبیعی خود را از سر بگیرد.
از آنجایی که کیفیت تخمدان و کیفیت تخمک پس از ۳۵ سالگی کاهش می یابد، این روش جراحی برای بیماران جوان تر که زمان انتظار بیشتری را برای بارداری در اختیار دارند، بسیار مناسب است. بیمارانی که این عمل جراحی را انجام می دهند، باید بسیار مراقب باشند تا حاملگی خارج از رحم ایجاد نشود. حاملگی خارج از رحم یک بیماری بالقوه جدی است که در آن جنین به جای این که در رحم لانه گزینی و رشد کند در لوله فالوپی این کار را انجام می دهند.
با توجه به موفقیت کم پس جراحی بازسازی لوله های فالوپ (بعضی مطالعات نشان داده اند که شانس بارداری بعد از یک سال حدود ۱۰ درصد می باشد). از طرفی به علت افزایش خطر ایجاد حاملگی خارج از رحم، به اکثر زنانی که به لوله های فالوپ شان آسیب وارد می شود به طور معنی داری توصیه می شود به طور مستقیم از IVF برای بارداری استفاده کنند.
لقاح آزمایشگاهی (IVF)
در بیماران مبتلا به هیدروسالپینکس، لوله های فالوپ می توانند به طور کامل با استفاده از درمان IVF دور زده شوند. این درمان شامل یک دوره از داروهای افزایش باروری برای تولید تخمک های متعدد در تخمدان ها می باشد. سپس تخمک برداشته شده و همراه با اسپرم مردانه در آزمایشگاه لقاح داده می شود. در مرحله بعدی تخمک بارور شده از طریق یک لوله کوچک به نام کاتتر مستقیما به رحم انتقال داده می شود.
به منظور افزایش موفقیت IVF و داشتن حاملگی سالم، ممکن است توصیه شود که بخش آسیب دیده لوله فالوپ قبل از IVF کاملا برداشته شود. همان طور که در بعضی موارد، داروهای افزایش باروری ممکن است اثر منفی ایجاد کنند، تجمع مایع در لوله های فالوپ نیز عوارض جانبی بر روی IVF دارد. مایع جمع شده در لوله های فالوپ می تواند به رحم نشت کرده و پس از انتقال جنین به رحم خطر ابتلا به عفونت را ایجاد کند.
سایر روش های درمان
اگر اندومتریوز علت ایجاد این عارضه باشد، پزشکان می توانند رشد اندومتر را بردارند. در مواردی که PID علت بیماری است، پزشک مصرف آنتی بیوتیک ها را برای درمان هر گونه عفونت باقی مانده تجویز می کند.
درمان دیگری این بیماری ممکن است اسکلروتراپی باشد. در اسکلروتراپی از یک سوزن تحت هدایت سونوگرافی، برای کشیدن مایع از لوله آسیب دیده استفاده می شود. سپس یک ماده شیمیایی مخصوص به نام عامل اسکلروزیس تزریق می شود که از تجمع مجدد مایع جلوگیری می کند. تحقیقات زیادی در مورد روش درمانی اسکلروتراپی انجام نشده است، بنابراین تعیین خطرات مرتبط با آن و اثر بخشی اش در درمان دشوار است.
نکته آخر
این امکان وجود دارد که زنان دارای هیدروسالپنکس حامله شوند. با این حال، شانس بارداری موفقیت آمیز بستگی به علت و شدت انسداد و اینکه آیا بیمار تحت درمان قرار گرفته است یا خیر؟ دارد.
بارداری ممکن است بدون هیچ گونه درمانی رخ دهد، اما شانس آن کم است و خطرات عوارضی مانند از دست دادن حاملگی در اوایل بارداری، وجود دارد. زنان دارای هیدروسالپنکس اگر بیماری خود را درمان کنند، احتمال حاملگی آن ها به شدت بیشتر می شود، به خصوص اگر درمان IVF را نیز انجام دهند.
تصور می شود که هر دو سالپیکتکتومی و اسکلروتراپی در هنگام ترکیب با درمان IVF میزان موفقیت مشابه ای دارند. اما برای تأیید این ادعا باید تحقیق بیشتری انجام شود.
منبع:
پیام سلامت
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼