اختلال هراس در کودکان، بیشتر آشنا شوید
کودکانی که اختلال هراس دارند، کوشش دارند که از موقعیت یا چیزی که از آن می‌ترسند دوری جویند.
هراس بسیار شدیدتر از ترس است، دوام دارد و سازش‌پذیر نیست. کودکانی که اختلال هراس دارند، کوشش دارند که از موقعیت یا چیزی که از آن می‌ترسند دوری جویند. هنگامی‌که با محرکی ترسناک برخورد می‌کنند، در جای خود میخکوب شده و از حرکت بازمی‌ایستند. کودک امکان دارد برای کمک خواستن از خود احساس‌های هیجانی شدید و یا حتی ترس از مرگ را نشان دهد و به تهوع، تپش شدید قلب، دل‌آشوب و نفس‌تنگی دچار شود. واکنش در برابر یک محرک تهدیدکنندۀ بی‌خطر نیز احتمال دارد هراس نامیده شود، که در این‌گونه موارد جایی برای ترس وجود نخواهد داشت.
در کودکان، بیماری وسواس - اجبار و هراس از یکدیگر جدا نبوده و تا حدود شش‌سالگی بسیاری از حالات وسواس یا ترس‌های گوناگون در کودکان مشاهده می‌شود. به علت شیوع زیاد این‌گونه حالات در این سن، نبایستی آن را مرضی به‌حساب آورد. افزایش زیاد از حد افکار وسواسی یا اعمال اجباری و ترس‌ها در کودکان زمینۀ ناراحتی‌های مهم‌تر و بزرگ‌تری را فراهم می‌کند و باید به آن توجه کرد.
مهم‌ترین انواع هراس در کودکان را می‌توان بدین شرح نام برد
- هراس از اشیاء تیز و برنده
- هراس از آلوده شدن به کثافت
- هراس از مردن
- هراس از انتقاد
- هراس از ترسیدن
- هراس از خیط شدن
- هراس از مدرسه
- هراس از زنده مدفون شدن
هراس از مدرسه شایع و رایج‌ترین ترس مرضی در کودکان است. برخی از محققین آن را ترس شدید جدایی نام نهاده و برخی دیگران را جزء فوبی ها ذکر کرده‌اند. هراس از مدرسه به بی‌میلی شدید از رفتن به مدرسه اطلاق می‌شود. اضطراب شدید و سرگیجه، درد معده و تهوع باعث می‌شود که کودک در منزل بماند. والدین که نگران سلامتی کودک خود هستند، غالباً تمایلی ندارند که به‌زور متوسل شوند و کودک را وادار کنند که به مدرسه برود.
به عقیدۀ برخی از پژوهشگران، استفاده از واژۀ هراس از مدرسه برای شناساندن این اختلال رسا و جالب نیست. زیرا درواقع در همه موارد ترس کودک از مدرسه نیست. بلکه در بیشتر موارد، این اختلال از بی‌میلی کودک به جدا شدن از مادر و خانه نشأت می‌گیرد.
هراس از مدرسه به دو نوع شناسایی‌شده است که عبارت‌اند از:
- اختلال حاد یا عصبی
- اختلال مزمن یا ناشی از منش کودک
شواهد گوناگون نشان‌دهندۀ آن است که تفاوت انواع کودکانی که از مدرسه هراس دارند، از زمینۀ قبلی خانوادگی مایه می‌گیرند. هراس از مدرسۀ کودک با اختلال در عملکرد تحصیلی یا برخی از مشکلات کودک با محیط مدرسه ارتباط
داشته و در موارد دیگر بیشتر ناشی از بی‌میلی کودک نسبت به جدایی از مادر و خانه می‌باشد.
هراس از مدرسه با فرار از مدرسه تفاوت دارد. کودکانی که از مدرسه رفتن هراس دارند، احتمال دارد که در دوره‌های متناوب و طولانی به مدرسه نروند، ولی والدین و خانواده در جریان نرفتن به مدرسه هستند. اما کودکانی که از مدرسه فرار می‌کنند و به‌تناوب از مدرسه غیبت دارند معمولاً دانش‌آموزانی درس نخوان، دروغ‌گو و مبتلابه سایر اختلال‌های رفتاری هستند و خانواده از گریز آن‌ها از مدرسه اطلاعی ندارد.
میلر و همکارانش، هراس‌های کودکان را به این شرح گروه‌بندی کرده‌اند:
- ترس از رویدادهای طبیعی؛ مانند سیل، زلزله، رعدوبرق و ...
- ترس از آسیب‌های جسمی؛ مانند ترس از مرگ، میکروب و ...
- ترس از اجتماع؛ مانند ترس از مدرسه، ترس از انتقاد دیگران و ...
- ترس‌های متفرقه؛ مانند ترس از بلندی، صداهای شدید و ...
هراس‌هایی که از نوع اول (حاد یا عصبی) هستند، معمولاً نسبت به درمان پاسخ مثبت‌تری می‌دهند و اختلال نوع دوم (اختلال مزمن یا ناشی از منش کودک) نسبت به درمان، واکنش خوبی نشان نمی‌دهد.
انواع هراس‌های بزرگ‌سالان مانند ترس از تاریکی، بلندی، مکان‌های باز و ... در کودکان نیز مشاهده می‌شود. برای درمان هراس از مدرسه، اکثریت درمانگران بر بازگشت سریع کودک به مدرسه اهمیت می‌دهند. در این راستا نگرش‌های تحلیل روانی بر تقویت خودِ کودک، بر بینش درمانی تأکید می‌کنند و همین‌طور بر ضرورت درمان مادر نیز تأکید می‌ورزند.
درمان‌هایی که از چشم‌انداز رفتاری مایه می‌گیرند، تأکیدشان بر کاهش اضطراب جدا شدن از مادر یا اضطراب محیط واقعی مدرسه و بر از بین رفتن وقوع رفتار روی‌گردانی تأکید می‌کنند.
همچنین علاوه بر بازی‌درمانی و روان‌درمانی مادر، روش‌های شرطی‌سازی رفتار به‌کاربرده می‌شود. به‌هرحال چون اکثر کودکان مبتلا به هراس متعلق به خانواده‌های وسواسی، عیب‌جو و کمال طلب هستند، لذا در جریان درمان ضروری است به شرایط و چگونگی زندگی خانوادگی این‌گونه کودکان رسیدگی و توجه کافی و لازم شود.
منبع:
کودک آنلاین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼