دندانپزشکی در بارداری خطرناک است؟

در کنار معاینات عمومی پیش از بارداری، خانم ها باید معاینه دهان و دندان را نیز به برنامه خود اضافه کنند و از سلامت دندان‌ها و لثه‌ها قبل از تصمیم به بار‌دار شدن باید اطمینان حاصل کنند. در واقع باردار شدن سلامت دهان و دندان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اگر سلامت دهان و دندان در وضعیت ایده‌آلی نباشد، بارداری دچار خطر خواهد شد. احتمال بروز انواع مشکلات دهان و دندان به خاطر تغییرات هورمونی در دوران بارداری بیشتر است. پوسیدگی دندان در صورت درمان نشدن ممکن است باعث گسترش عفونت به دیگر بخش‌های بدن شود که در دوران بارداری مسئله بسیار ناخوشایندی است. همچنین بیماری‌های جدی لثه منجر به ایجاد مشکل در بارداری می‌شود. از این رو چکاپ کامل دندان ها قبل از بارداری از اهیمت بسزایی برخوردار است.

دلایل درد دندان در بارداری:

مانند همه زنان دیگر، زنان باردار نیز مستعد مواجه شدن با مشکلات دندان پزشکی همچون پوسیدگی دندان، بیماری لثه، در آمدن دندان عقل، عفونت، شکستگی دندان، دندان درد در بارداری یا سایر مشکلات احتمالی مربوط به آن هستند. علاوه بر این، عوامل خاص بر افزایش احتمال ابتلا به مشکلات دندان که در نتیجه آن ها امکان ایجاد دندان درد شدید در طول دوره بارداری وجود دارد، می توانند تاثیر داشته باشند.

مهمترین دلایل احتمالی دندان درد در دوره بارداری به شرح زیر است:

تغییر در رژیم غذایی:

در طول دوره بارداری عوامل هورمونی و روانی می توانند باعث ایجاد تغییر در الگوی رژیم غذایی فرد شوند. در این دوره بسیاری از زنان باردار سطح استفاده خود از شیرینیجات را افزایش می دهند و به همین خاطر با ریسک بالای دندان درد در دوران بارداری به خاطر ایجاد پوسیدگی در دندان های خود مواجه می شوند.

التهاب لثه بارداری:

تغییرات هورمونی ایجاد شده در بدن زنان باردار می تواند باعث التهاب و ورم لثه ها شود. به این شرایط در اصطلاح التهاب لثه بارداری گفته می شود و در صورت درمان نشدن، همواره امکان پیشرفت و تبدیل شدن آن به بیماری پریودنتال که یک عفونت جدی و آبسه لثه است، وجود خواهد داشت. این عفونت می تواند باعث دندان درد در بارداری باشد. بیش از 50% زنان باردار با علائم التهاب لثه در دوران بارداری مواجه می شوند.

فقر کلسیم در بارداری:

کلسیم برای شکل گیری استخوان های کودک لازم و ضروری است. از این رو زنان باردار نیاز به افزایش مصرف کلسیم در رژیم غذایی خود دارند. سطح پایین کلسیم در بدن مادر می تواند باعث ضعیف شدن چرخه باز تولید طبیعی املاح مورد نیاز برای نگهداری از مینای دندان شود و این موضوع می تواند ریسک ایجاد پوسیدگی و دندان درد در بارداری را افزایش دهد.

تهوع بارداری یا ویار:

افزایش حالت تهوع در دوره بارداری می تواند باعث ایجاد آسیب به لثه ها به خاطر اسیدهای معده و از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان شود و این موضوع در نهایت باعث ابتلا به بیماری لثه و پوسیدگی دندان می شود.

عدم رعایت مناسب بهداشت دهان در بارداری:

زنان باردار گاهی اوقات به بو یا مزه خمیر دندان حساس می شوند و به همین خاطر دندان های خود را مسواک نمی زنند. مشخص است که رعایت نکردن مناسب بهداشت دهان می تواند منجر به ریسک بالای دندان درد در بارداری شود.

دندانپزشکی در سه ماهه اول بارداری:

اغلب خانم ها به دلیل اینکه سه ماه اول بارداری ارزشمندترین زمان برای جنین است، شاید از مراجعه به دندان پزشک خودداری کنن تا هیچ خطری متوجه جنین نشه. مطالعات انجام شده توسط محققان نشون میده که بی حسی های موضعی تاثیری روی جنین ندارن. اگه شما فقط برای چکاپ دهان و دندانتون به دندان پزشک مراجعه کنین، هیچ خطری متوجه شما و جنینتون نخواهد بود. اما کارهای بزرگتر مثل کشیدن دندان عقل یا پر کردن دندان رو باید عقب بندازین.

دندانپزشکی در سه ماهه دوم بارداری:

سه ماهه دوم بارداری، بهترین زمان برای انجام کارهای دندان پزشکی محسوب میشود. البته در همین دوران هم احتیاط های لازم را باید در نظر گرفت. مخصوصا درمورد استفاده از اشعه ایکس. نکته مهم دیگه در مورد سه ماهه دوم بارداری اینه کنه بعضی از زنان رشد بیش از حد بافت رو تجربه میکنن که به اون تومورهای بارداری میگن. البته این مورد سرطان نیست و در واقع ورم لثه هست که باعث ناراحتی و بعضی مواقع خونریزی میشه. لثه ها ظاهری قرمز رنگ و شل مانند پیدا میکنن و معمولا بعد از زایمان به حالت عادی بر میگردن. مثل همیشه بهتره در صورت لزوم با دندان پزشک خودتون صحبت کنید.

دندانپزشکی در سه ماهه سوم بارداری:

بهتره هر اقدامی را که میخواین در سه ماهه سوم بارداری روی دندانتون انجام بدین رو باید به بعد از زایمان موکول کنید. بخصوص اگه کار شما جدی و بزرگ باشه. در سه ماهه سوم دراز کشیدن طولانی مدت روی صندلی دندان پزشکی برای شما بسیار سخت است. ضمن اینکه ممکن است اقدامات دندانپزشکی در این دوره، سبب زایمان زودرس شود. البته چکاپ کردن منظم دهان و دندان در این سه ماهه جایز است.

موارد احتیاط در دندانپزشکی دوران بارداری:

عکس برداری رادیولوژی:

از قرارگرفتن در معرض پرتوی ایکس دندانی در دوران بارداری اجتناب کنید. اگر پرتوی ایکس برایتان ضروری است (مثلا در موارد اورژانسی) دندانپزشک نهایت احتیاط را در نظر میگیرد تا شما و کودکتان محافظت شوید. در واقع انجام رادیوگرافی دندانی به شرطی که ناحیه شکم با روپوش سربی پوشیده شود هیچ‌ مشکلی برای جنین ندارد. پیشرفتهای تکنولوژی امروزه پرتوی ایکس را بسیار کم خطر تر از گذشته ساخته است.

مواد بی حسی:

اکثر کارهای روی دندان به خاطر درد، نیاز به بی حسی دارن. مقدار بی حسی که استفاده میشه باید تا جای ممکن کم باشه و همچنین شما هم درد رو احساس نکنین. وقتی که شما احساس درد نکنین در نتیجه به شما و فرزندتون هم استرسی وارد نمیشه. در پژوهش ها مشخص شده که بی حسی تاثیری روی نوزاد درون شکم مادر ندارد.

درمان های زیبایی دندانپزشکی در بارداری:

همانطور که اشاره شد، سه ماهه دوم بهترین و کم خطرترین زمان انجام‌ درمان‌های متداول دندانپزشکی است ولی انجام درمان‌های غیر ضروری مانند سفید کردن دندان و درمان‌های زیبایی و انجام روکش چنانچه‌ واجب نباشد بهتر است پس از خاتمه بارداری انجام شود.

توصیه هایی برای دندانپزشکی در بارداری:

- حتما دندانپزشک خود را از باردار بودنتان مطلع کنید. برای احتیاط بهتر است درمان های دندانی در سه ماهه اول و نیمه دوم سه ماهه سوم بارداری تا حد ممکن اجتناب شود، به جز در موارد اورژانسی. این زمانها، دوران های حساس و بحرانی در رشد و تکامل کودک هستند و تصمیم عاقلانه اجتناب از قرار گیری مادر در معرض اقدامات دندانی است که به هر شکل ممکن است بر رشد و تکامل کودک تاثیر بگذارند اما مراقبت های دندانی معمول را در سه ماهه دوم میتوان انجام دهد. همه کارهای دندانی انتخابی (نه لازم) باید تا پس از زایمان به تعویق انداخته شوند.

- به دندانپزشک نام و دوز داروهایی را که مصرف میکنید از جمله کلیه داروها و ویتامین های دوران بارداری که پزشک برایتان تجویز کرده و نیز توصیه های پزشکی خاصی که پزشک برای شما داشته است، بگویید. دندانپزشک بر اساس این اطلاعات ممکن است برنامه درمانی دندان های شما را تغییر دهد.

- از پرتوی ایکس دندانی در دوران بارداری اجتناب کنید. اگر پرتوی ایکس برایتان ضروری است (مثلا در موارد اورژانسی) دندانپزشک نهایت احتیاط را در نظر میگیرد تا شما و کودکتان محافظت شوید.

- مراجعات چکاپ خود را به خاطر بارداری به تعویق نیدازید. اکنون بیش از هر زمان دیگر معاینات منظم لثه اهمیت دارد چون بارداری موجب تغییرات هورمونی میشود که شما را در خطر بیماری های لثه و ژینژیویت (التهاب لثه) قرار میدهد. توجه ویژه ای به هر گونه تغییر در وضعیت لثه ها در دوران بارداری داشته باشید. اگر در دوران بارداری لثه تان حساس شده یا تورم و یا خونریزی دارد با دندانپزشک یا متخصص بیماری های لثه هر چه سریعتر صحبت کنید.

- در نهایت تاکید میشود که بهداشت دهان را به دقت رعایت کنید تا از احتمال مشکلات دهان و دندان جلوگیری کنید.