بیماری ام اس در زنان، علائم

احساس بی‌حسی، گزگز شدن و درد برای بسیاری از افراد مبتلا به ام اس شایع است. افراد اغلب این علائم را در سراسر بدن یا در اندام‌های خاص تجربه می‌کنند. ممکن است بی‌حسی به صورت سوزن سوزن شدن یا احساس سوزش حس شود. با توجه به تحقیقات انجام شده، بیش از نیمی از افراد مبتلا به این بیماری در طول بیماری خود نوعی درد را تجربه می‌کنند.

به طور کلی مالتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis) یا همان ام اس یک بیماری خود ایمنی است که بر مغز و نخاع سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد. بیماری ام اس در زنان به نسبت مردان، بیشتر اتفاق می‌افتد. بر اساس گفته انجمن ملی ام اس، زنان ممکن است تا سه برابر بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا شوند. همچنین ممکن است بیماری ام اس در زنان علائم خاصی ایجاد کند؛ اما در کل بسیاری از علائم ام اس در زنان و مردان مشترک است.

علائم مشترک بیماری ام اس در زنان و مردان

به طور کلی علائم بیماری ام اس در زنان و مردان یکسان است. اما این علائم با توجه به محل و شدت آسیب عصبی ناشی از التهاب در افراد مختلف، متفاوت است. بعضی از رایج‌ترین علائم ام اس در زیر آورده شده است:

علائم عضلانی

ام اس در زنان و مردان در واقع حمله سلول‌های ایمنی بدن به سیستم عصبی است. این مسئله می‌تواند در مغز، نخاع یا اعصاب بینایی رخ دهد. به همین ترتیب بیماران مبتلا ممکن است علائم مرتبط با ماهیچه و عضله‌ای را تجربه کنند که شامل:

- اسپاسم عضلانی

- بی‌حسی

- مشکلات تعادل و عدم هماهنگی

- مشکل در حرکت دست و پا

- لغزش در و مشکل در راه رفتن

- ضعف یا لرزش در یک یا هر دو دست یا پا‌ها

علائم چشمی

مشکلات بینایی هم در مردان و هم در زنان مبتلا به ام اس دیده می‌شود. این مشکلات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

- از دست دادن بینایی، جزئی یا کامل، که اغلب در یک چشم اتفاق می‌افتد

- درد در هنگام حرکت چشم‌ها

- دوبینی

- تاری دید

- حرکات غیرارادی حرکت چشم

- نارسایی عمومی چشم و اختلالات بینایی بیشتر

تمام این علائم ام اس در چشم به علت آسیب بیماری در قسمتی از مغز است که مسئول کنترل و هماهنگی دید است.

تغییرات روده و مثانه

هر دو نارسایی مثانه و روده، اغلب در افراد مبتلا به بیماری ام اس مشاهده می‌شود. اختلال در مسیر‌های سیستم عصبی که عضلات مثانه و روده را کنترل می‌کند، باعث بروز این مشکلات می‌شوند. علائم ام اس در مثانه و روده عبارت‌اند از:

- مشکل در شروع ادرار

- تکرر ادرار یا نیاز به ادرار کردن

- عفونت مثانه

- نشت ادرار یا مدفوع

- یبوست

- اسهال

بی‌حسی یا درد

احساس بی‌حسی، گزگز شدن و درد برای بسیاری از افراد مبتلا به ام اس شایع است. افراد اغلب این علائم را در سراسر بدن یا در اندام‌های خاص تجربه می‌کنند. ممکن است بی‌حسی به صورت سوزن سوزن شدن یا احساس سوزش حس شود. با توجه به تحقیقات انجام شده، بیش از نیمی از افراد مبتلا به این بیماری در طول بیماری خود نوعی درد را تجربه می‌کنند.

در حالی که برخی از انواع درد به طور مستقیم به علت وجود بیماری مرتبط هستند، انواع دیگر درد ممکن است به دنبال برخی دیگر از مشکلات بیماری بر بدن تأثیر گذارند. به عنوان مثال، عدم تعادل ناشی از مشکلات راه رفتن ممکن است منجر به درد ناشی از فشار بر روی مفاصل گردد.

مشکل در صحبت و بلع

افراد مبتلا به بیماری ممکن است به مشکل در صحبت کردن دچار شوند. مشکلات گفتاری معمول عبارت‌اند از:

- با عجله حرف زدن

- از دست دادن کنترل حجم صدا

- آهسته صحبت کردن

- تغییر در کیفیت صحبت، مانند صدای خشن و صدای بی‌جان

آسیب بیماری ام اس می‌تواند بر بلعیدن نیز تأثیر بگذارد و باعث مشکل جویدن و انتقال مواد غذایی به قسمت عقبی دهان شود. همچنین بیماری ام اس ممکن است توانایی بدن در انتقال مواد غذایی از طریق مری و معده را هم تحت تأثیر قرار دهد.

تأثیر روی مغز و اعصاب

طیف وسیعی از مشکلات مغز و اعصاب ممکن است به دلیل بیماری ام اس ایجاد شود. این علائم عبارت‌اند از:

- کاهش محدوده مورد توجه

- از دست دادن حافظه

- قضاوت ضعیف

- مشکل استدلال یا حل مسئله

- افسردگی، به دلیل آسیب به مناطق مغز درگیر در کنترل عاطفی یا به دلیل استرس بیماری

- نوسانات خلقی

- سرگیجه، مشکلات تعادلی و یا دوران سر (احساس چرخش)

مشکلات جنسی

هم مردان و هم زنان دارای ممکن اختلال عملکرد جنسی را تحت عنوان علائم ام اس تجربه کنند. اختلالاتی از قبیل:

- کاهش میل جنسی

- کم شدن احساسات تناسلی

- ارگاسم کمتر و ضعیف‌تر

علاوه بر این، زنان ممکن است کاهش ترشحات واژن یا درد در هنگام مقاربت را هم تجربه کنند.

علائم خاص بیماری ام اس در زنان

به نظر می‌رسد علائمی از بیماری که عمدتاً زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، به سطح هورمون مربوط می‌شود. برخی محققان تصور می‌کنند داشتن سطوح پایین‌تر تستوسترون ممکن است در این روند نقش داشته باشد. برخی دیگر نیز این باور را دارند که نوسانات هورمون‌های زنانه می‌تواند این علائم را بروز دهد. به هر حال برای تعیین علل واقعی این اختلالات، تحقیقات بیشتری نیاز است.

علائم اصلی که زنان را بیش از مردان تحت تأثیر قرار می‌دهد، شامل مشکلات قاعدگی، علائم مربوط به بارداری و مسائل مربوط به یائسگی است.

مشکلات قاعدگی

تحقیقات نشان داده‌اند که در برخی زنان علائم بیماری ام اس در طول دوره قاعدگی افزایش می‌یابد. این مسئله ممکن است به دلیل کاهش سطح استروژن در آن دوره باشد. علائمی که برای افراد تحت مطالعه به میزان وخیم‌تری خود را نشان دادند شامل ضعف، عدم تعادل، افسردگی و خستگی بود.

علائم مرتبط با بارداری

خبر خوب برای زنان مبتلا به ام اس این است: تحقیقات نشان می‌دهد بیماری ام اس تأثیری بر باروری ندارد. این نکته بدان معنی است که این بیماری زنان مبتلا را از بارداری و تولد فرزند سالم محروم نخواهد کرد. حتی در خبری بهتر می‌توان گفت: در اغلب زنان، علائم بیماری در حین بارداری، بخصوص در سه ماهه دوم و سوم، ثابت است و حتی بهبود می‌یابند. با این حال، برگشت و عود بیماری پس از زایمان اتفاق می‌افتد.

یائسگی

برخی تحقیقات نشان داده‌اند که در بعضی از زنان علائم ام اس پس از یائسگی بدتر می‌شوند. همانند علائم قاعدگی ممکن است دلیل این مسئله به کاهش میزان استروژن ناشی از یائسگی بازگردد. همچنین برخی از مطالعات نشان داده‌اند که درمان جایگزینی هورمون HRT به کاهش این چنین علائم ام اس در زنان یائسه، کمک می‌کند. با این حال، HRT با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه، بیماری قلبی و سکته مغزی مرتبط است. اگر می‌خواهید بدانید که آیا HRT ممکن است برای مدیریت علائم بیماری پس از یائسگی مفید باشد یا خیر، با پزشک خود صحبت کنید.

کنترل علائم بیماری ام اس

اگرچه زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ام اس قرار دارند، بیشتر علائم این بیماری که در هر دو جنس تجربه می‌شوند، یکسان هستند. به نظر می‌رسد تفاوت‌های اصلی در علائم، تحت تأثیر سطح هورمون قرار دارند. مهم نیست که نشانه‌های بیماری ام اس چیست، گام‌هایی وجود دارد که می‌توان با انجام دادن آن‌ها به مدیریت علائم و احساس بهتر کمک کرد. این گام‌ها شامل دنبال کردن رژیم غذایی مناسب، ورزش، اجتناب از سیگار کشیدن و استفاده از درمان بلندمدت دارویی ام اس می‌شود. مشورت با پزشک می‌تواند در قالب راهنمایی در مورد تغییرات سبک زندگی و درمان‌هایی که می‌توانند در مدیریت علائم بیماری کمک کند و باعث ایجاد حس بهتر گردد، مفید هستند.