یبوست در دوران بارداری، پیشگیری بهتر از درمان است

برای درمان سریع یبوست در بارداری ابتدا باید علت یبوست را در این دوران بدانید. در دوران بارداری بدنتان هورمون زنانه ی بیش از معمول تولید می کند. این هورمون ها کار مهمی دارند تا تضمین کنند که بارداری همان طور که باید پیشرفت کند، اما حضور آنها باعث آثار جانبی ناخوشایندی نیز می شود. یبوست یا خشکی مزاج عارضه ای در دستگاه گوارش است باعث می شود مواد دفعی در روده بزرگ سفت شوند و دفع آنها با سختی و ناراحتی همراه شود.

متاسفانه بروز این مشکل در دوران بارداری شایع است و باعث ناراحتی و فشار روانی بیشتری بر مادر میشود. چرا این عارضه رخ می دهد و برای بهبود آن چه می توان کرد؟

چهار علت اصلی یبوست در دوران بارداری

- گوارش آهسته

- فشار بر روده ها

- تاثیر هورمونها

- کمبود رطوبت بدن

میزان زیاد هورمون پروژسترون ماهیچه های نرم دیوار روده ها را شل و عملکرد تمام مجرای گوارش را آهسته می کند. علاوه براین فشار فزاینده ی رحم در حال رشد بر روده ها نیز باعث میشود که محتویات روده در فضای کوچک تری فشرده شوند. به این معنا که خروج ضایعات بدن از میان تودهی مجاری ماهیچهای روده دشوار می شود. هرچه ضایعات در روده بیشتر بمانند، رطوبت بیشتری از آنها جذب روده می شود، در نتیجه محتویات روده سفت تر می شوند و دفع آنان دشوارتر خواهد شد. عملکرد مجرای گوارش در دوران باردای به شکل طبیعی آهسته تر می شود. مواد غذایی مدت طولانی تری در سیستم گوارش می ماند تا جفت برای جذب مواد مغذی ضروری و رساندن آن به جنین زمان بیشتری داشته باشد. یعنی بدنتان برای دفع مواد زاید نیز به زمان طولانی تری نیاز دارد.

علل دیگر عبارتند از عادت نامنظم تغذیه، استرس، برخی از داروها مثل داروهای حاوی آهن، کمبود فیبر غذایی و ورزش یا نوشیدن بسیار اندک مایعات.

نشانه های یبوست در بارداری کدامند؟

- فاصله ی زمانی بیش از چهار روز بین دفع مدفوع.

- مدفوع خشک و سختی که دفع آن دردناک و دشوار باشد.

- پس از دفع مدفوع، احساس می کنید که شکمتان کاملا تخلیه نشده است.

- پس از خروج مدفوع دچار خونریزی در ناحیه ی مقعدی شدید.

- بی اشتهایی و تحمل نکردن دیدن غذا

- تورم پایین شکم، گرفتگی، انقباض و درد

- داشتن سر درد و ناراحتی عمومی، نشانه های یبوست و کمبود آب بدن است.

روزانه حداقل هشت لیوان آب بنوشید. آب را به سرعت ننوشید، بلکه در طول روز آب را جرعه جرعه بنوشید. به این ترتیب، کمتر به دستشویی خواهید رفت.

در دوران بارداری به احتمال بیشتر دچار یبوست می شوید اگر ...

- از قبل سابقه یبوست داشته باشید.

- دچار حالت تهوع و استفراغ هستید و نمی توانید به اندازه ای که باید غذا بخورید.

- به سندرم گوارش ناراحت مبتلایید.

- کم خونی القای بارداری و نیز برخی از داروهای مصرفی در درمان کم خونی، شاید یبوست را بدتر کند.

- ورزش نمی کنید. بی تحرکی تمام سیستم بدن را تنبل می کند. با پیشرفت بارداری، افزایش فشار روی ناحیه ی لگن احتمال ابتلا به یبوست را بیشتر می کند. از آنجایی که بر هورمون ها و کاهش فضای شکمتان نفوذی ندارید، اگر این عارضه مشکل ساز است، برای پیشگیری از یبوست راهکارها و روش های بسیاری برای مدیریت آن وجود دارد. یبوست تهدید جانی نیست، اما ناراحت کننده خواهد بود و می تواند به بواسیر منجر شود. پیش از اینکه یبوست مشکل ساز شود، آن را بهبود بخشید. روزانه حداقل هشت لیوان آب بنوشید. آب را به سرعت ننوشید، بلکه در طول روز آب را جرعه جرعه بنوشید. به این ترتیب، کمتر به دستشویی خواهید رفت.

پیشگیری بهتر از درمان است

- پرتحرک باشید! پیاده روی ملایم چند بار در هفته سیستم بدنتان را بیدار خواهد کرد. شکل های دیگر ورزش، مثل شنا و یوگا نیز بسیار مناسبند.

- روزانه حداقل هشت لیوان آب بنوشید. آب را به سرعت ننوشید، بلکه در طول روز آب را جرعه جرعه بنوشید. به این ترتیب، کمتر به دستشویی خواهید رفت.

- مصرف چای و دیگر محصولات کافئین دار مثل قهوه و کولا را محدود سازید. این مواد مثانه را ناراحت می کنند و اغلب مجبور به دفع ادرار خواهید شد.

- به رژیم غذایی خود خوراکی هایی سرشار از فیبر اضافه کنید. میوه و سبزی های خام یا پخته و محصولاتی از غلات کامل سبوس دار)، مثل نان سبوس دار، برنج قهوه ای و بلغور جو دو سر بخورید. روی سالاد، میوه، سبزیجات و سرآل صبحانه، بذر کتان و آلو سیاه اضافه کنید.

- غذا را خوب بجوید.

- مکمل آهن را با آب پرتقال یا آب آلو میل کنید.

- از عادات خوب گوارشی پیروی کنید. فورا به نشانه های بدن پاسخ گویید.

چه وقت باید نگران یبوست شویم؟

وقتی به دل درد و خونریزی از مقعد مکرر دچارید و ظاهرا هیچ چیز یاری رسان نیست، فورا به پزشک خبر دهید، زیرا شاید عارضه ای جدی تر در کار است، مثل التهاب روده یا پارازیت.

۱۰ نکته ی مهم برای پیشگیری از یبوست در بارداری

خوردن مقداری کشمش به اندازه ی مشتی کوچک پیش از رفتن به بستر، دفع مدفوع طبیعی صبحگاهی را فعال می سازد.

۱- نوشیدن مایعات سرد یا بسیار گرم با شکم خالی شاید به تحریک گوارش کمک کند. برای فعال ساختن گوارش و متوازن ساختن پ هاش (PH توازن اسید و قلیا در بدن)، هنگام بیدار شدن یک لیوان آب بسیار گرم همراه با اندکی آبلیموی تازه چکیده در آن نوش جان کنید.

۲- چهار پایه ی کوچکی در دستشویی بگذارید. قرار دادن پا روی چهار پایه (روی توالت فرنگی) حالت بدنی بهتری برایتان تامین می کند و از فشار غیرضروی که به بواسیر می انجامد، پیشگیری خواهد کرد.

۳- احتمال دارد تخم گیاه اسفرزه (گیاهی است از تیره بارهنگ ها، در طب قدیم به عنوان مکن و مسهل به کار می رفت برای رفع یبوست کارساز باشد، خصوصا اگر شخص دچار سندرم گوارش ناراحت باشد) خوردن آلو میتواند همان تاثیر را داشته باشد و طعم بهتری دارد. اگر برای بیماری قلب دارو مصرف می کنید، پیش از مصرف اسفرزه با پزشک خود مشورت کنید. تخم کتان سرشار از فیبر خوراکی و اسیدهای چرب ضروری است و می توان از آن به عنوان جایگزین اسفرزه استفاده کرد. برای هر قاشق غذاخوری تخم کتان، حداقل یک لیوان بزرگ آب بنوشید.

۴- پروبیوتیک مصرف کنید. این مواد تضمین می کند که در روده ها، فلورای (میکروب خوب شکم) سالم حضور داشته باشد و عملکرد کلی گوارش را بهبود می بخشد.

۵- روزانه یک قاشق شیره ی قند یا عسل خام مصرف کنید. همیشه پیش از مصرف هر چیز با پزشک خود مشورت کنید.

۶- نرس ماما، جکی دی بور، ماساژ شکم خلاف جهت عقربه های ساعت، اطراف قسمت بیرونی مرز رحم را توصیه می کند. او می گوید، گرچه مدفوع در جهت عقربه ی ساعت حرکت می کند، ولی در واقع، حرکات ماهیچه روده خلاف عقربه ی ساعت است. اگر این ماساژ را انجام دهید، روده را تحریک می کنید. همزمان با اجرای این ماساژ، چند قطره روغن اسطوخودوس یا شوید و نارنگی را به روغن بیفزایید.

۷- شاید دمنوش قاصدک یبوست را بهبود بخشد. برگها را در آب جوش بخیسانید و در طول روز، آن را روزانه بنوشید. پیش از مصرف با پزشک مشورت کنید.

۸- بازتاب درمانی می تواند برای یبوست بهبود بخش باشد، زیرا حرکت روده را منظم می کند. این کار را با ماساژ دادن انحنای کف پا می توانید انجام دهید. انحنای کف پا با سیستم گوارش ربط دارد. هر پا را حدود پنج دقیقه در جهت عقربه ی ساعت به صورت دایره وار ماساژ دهید. از همان روغنی که برای شکم استفاده کرده اید، برای ماساژ نیز استفاده کنید.

۹- برای فعال ساختن حرکات روده، داروهای هومیوپاتی نیز کارسازند.

۱۰- با پزشک داروساز برای مصرف داروی نرم کننده ی مدفوع مشورت کنید.