عمل لاپاراسکوپی آندومتریوز، راه‌های تشخیص و درمان

آندومتریوز (Endometriosis) یک اختلال زنانه است که به رشد بی‌رویه سلول‌های آندومتریال (سلول‌های دیواره داخلی رحم که در دوران قاعدگی ضخیم شده، ریزش کرده و از بدن خارج می‌شوند) در محیطی خارج از رحم گفته می‌شود. لگن شایع‌ترین محل بروز آن است. علائم آندومتریوز غیر واضح هستند و معمولاً شبیه به علائم بیماری‌های دیگر است. به همین دلیل، بسیاری از خانم‌ها حتی بعد از بیش از ۱۰ سال داشتن علائم آندومتریوز، به تشخیص و درمان آن می‌پردازند. این در حالیست که تشخیص زودتر آن، به کنترل بهتر علائم بیماری کمک می‌کند. یکی از روش‌های درمان، لاپاراسکوپی آندومتریوز است که در ادامه، به توضیح این روش و مزایایی که لاپاراسکوپی آندومتریوز ایجاد می‌کند، می‌پردازیم.

۷ علامت وجود آندومتریوز

- قاعدگی دردناک

- ناباروری

- درد در ناحیه شکم، لگن یا پشت کمر

- درد در حین یا بعد از آمیزش جنسی

- خونریزی بیش از حد در دوران قاعدگی

- درد هنگام اجابت مزاج به ویژه در دوران قاعدگی

- خستگی و علائم گوارشی

هنگامی که پزشک شما لاپاراسکوپی آندومتریوز را تجویز می‌کند ممکن است دو دلیل داشته باشد:

- مشاهده ارگان‌های داخلی جهت بررسی علائم آندومتریوز. زیرا روش لاپاراسکوپی آندومتریوز تنها روشی است که با قاطعیت می‌تواند وجود آندومتریوز را تأیید کند.

- حذف آندومتریوز یا زخم‌ بافت که ممکن است باعث درد یا ناباروری شده باشد.

لاپاراسکوپی آندومتریوز جهت تشخیص بیماری

روش‌هایی که برای تشخیص آندومتریوز وجود دارد شامل معاینه لگن، بررسی سابقه پزشکی و تصویربرداری با CT، MRI یا اولتراسوند است. ولی تا به الان تنها راه قطعی تشخیص این بیماری استفاده از لاپاراسکوپی آندومتریوز است که محل، وسعت و اندازه آندومتر را مشخص می‌کند. لاپاراسکوپی آندومتریوز معمول‌ترین روش برای تشخیص آندومتریوز در مراحل ابتدایی و متوسط است. در این روش، جراح یک دوربین خاص به اسم لاپاراسکوپ را از طریق شکاف ریزی که بر روی بدن ایجاد کرده، وارد بدن می‌کند و در حین عمل هر جا که بافت غیر طبیعی شناسایی شود، از آن یک نمونه (بیوپسی) می‌گیرد.

لاپاراسکوپی آندومتریوز جهت درمان بیماری

برای درمان آندومتریوز، از درمان‌هایی چون داروهای ضددرد و مسکن، هورمون درمانی (به منظور کاهش رشد بافت آندومتر)، هیسترکتومی (خارج‌کردن رحم و تخمدان) و جراحی توسط لاپاراسکوپی استفاده می‌شود. برای عمل لاپاراسکوپی لازم است که حداقل ۸ ساعت قبل از عمل، غذا و نوشیدنی میل نکنید. معمولاً بعد از انجام لاپاراسکوپی نیاز به بستری شدن در بیمارستان نیست.

قبل از عمل لاپاراسکوپی به شما بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی داده می‌شود. در حالت بیهوشی عمومی، شما کاملاً خواب هستید و دردی احساس نمی‌کنید. در بی‌حسی موضعی، شما حین عمل بیدار هستید و تنها موضعی که قرار است عمل بر روی آن انجام شود، بی‌حس می‌شود و هیچ احساس دردی نخواهید داشت. معمولاً حین جراحی، جراح یک شکاف زیر شکم شما ایجاد می‌کند و سپس لوله‌ای به اسم کانولا (cannula) را وارد شکم می‌کند. سپس برای اینکه محتویات داخل شکم را به خوبی ببیند با استفاده از این لوله کانولا، شکم را با گاز دی‌اکسیدکربن یا اکسیدنیتروژن باد می‌کند. سپس جراح دوربین لاپاراسکوپ را وارد بدن کرده و با استفاده از دوربین کوچکی که در سر آن قرار دارد، محتویات داخل شکم را بر روی صفحه نمایش مشاهده می‌کند. گاهی ممکن است جراح جهت وارد کردن دیگر ابزارهای جراحی، شکاف‌های کوچک دیگری بر روی بدن ایجاد کند. به طور کلی، این عمل حدود ۴۵ دقیقه طول می‌کشد.

پس از اینکه جراح آندومتریوز را پیدا کرد، با استفاده از یکی از تکنیک‌های جراحی زیر درمان آن را انجام می‌دهد:

بریدن (Excision):

جراح بافت مورد نظر را به طور کلی بریده و خارج می‌کند.

از بین بردن (Endometrial ablation):

از روش‌هایی چون منجمد کردن، سوزاندن، جریان الکتریکی (الکتروکوتر) یا لیزر استفاده می‌کند.

پس از انجام عمل، ناحیه بریده شده با روش‌های مختلفی چون بخیه زدن یا الکتروکوتر، بسته می‌شود.