در مورد دندانپزشکی کودکان، سوالات متداول

نوزادان از ۶ ماهگی به بعد نیازی به استفاده از شیر مادر و شیشه شیر هنگام شب ندارند، چون این امر می تواند به پوسیدگی دندان کودک منجر شود.
کودکی که هنگام شب عادت به استفاده از شیر دارد به صورت ناگهانی تمام دندان هایش شروع به پوسیده شدن می کنند و به سندرم شیشه شیر مبتلا می شود، چون ترشح بزاق هنگام شب کم است می توانیم با جایگزین کردن آب به جای شیر از بروز این بیماری جلوگیری کنیم. این پوسیدگی به صورت خیلی سریع پیشرفت می کند و بافت دندان به علت شدت پوسیدگی تکه تکه کنده می شوند. بروز این بیماری در کودکان ۳-۱ ساله شیوع خیلی بیشتری دارد و اکثرا در دندان های قدامی اتفاق می افتد.

سوالات متداول در مورد دندانپزشکی کودکان

در ادامه این مطلب، سئوالات متداول در مورد دندانپزشکی کودکان را با شما مطرح می‌کنیم:

فضا نگهدارنده چیست؟
اگر یک دندان آسیای شیری به علت پوسیدگی و عفونت خیلی شدید قابل درمان نباشد و ما ناچار باشیم زودتر از سن افتادن طبیعی آن دندان را بکشیم، حتما باید جای خالی آن را با وسیله ای به نام فضا نگهدار حفظ کنیم تا دندان دائمی زیر آن بعدا در موقعیت مناسب خودش رویش پیدا کند و در جای مناسب خودش قرار بگیرد، در غیر اینصورت جای خالی دندان کشیده شده به مرور با حرکت دندان های شیری مجاور تنگ و اشغال می شود و چند سال بعد فضای کافی در قوس فکی نداریم و باعث عدم رویش دندان زیرین می شود یا رویش آن در موقعیت مناسبی اتفاق نمی افتد، بنابراین دندان های دائمی بی نظم و نامرتب می شوند و برای اصلاح آن باید به درمان های پیچیده و طولانی مدت و پرهزینه ارتودنسی در سنین نوجوانی و بزرگسالی روی آوریم.
فضا نگهدارها انواع مختلفی دارند. دندانپزشک تشخیص می دهد در دو یا سه جلسه کار انجام می شود، هیچ درد و آسیبی هم برای کودک ندارد.

آیا قطره آهن باعث پوسیدگی دندان کودک می شود؟
ترکیبات قطره آهن کودکان به گونه ای است که هنگام برخورد با دندان کودکان موجب تیرگی آنها می شود ولی باعث پوسیدگی آنها نمی شود.
پوسیدگی در دندان کودک اتفاق می افتد که بهداشت دهان و دندان توسط والدین رعایت نشده باشد یا از میان وعده های پوسیدگی زا مثل چیپس، پفک، کیک، بیسکویت و … به صورت متناوب استفاده کرده باشد.
قطره آهن ترکیبی است که از ۶ ماهگی تا 2 سالگی طبق نظر پزشک تجویز می شود، چون تا قبل از آن به وسیله شیر مادر تامین می شود.
برای جلوگیری از تغییر رنگ دندان ها هنگام مصرف قطره آهن باید قطره عقب دهان ریخته شود و سپس با آب به کودک در فرو بردن آن کمک کنند و بعد از آن دندان ها به دقت تمیز شوند.
والدین باید مراقب باشند در صورتی که کودکشان شیر خشک مصرف می کند قطره آهن را در شیشه شیر نریزند، برای اینکه کودک راحت تر قطره آهن را بخورد آن را با یک قاشق آب میوه به کودک خود بدهید.
دلیل اینکه قطره آهن را با یک قاشق آب میوه به کودک می دهند این است که هم طعم تلخ آهن احساس نمی شود و هم ویتامین C موجود در آب میوه ها باعث جذب بیشتر آهن در معده و تغییر رنگ کمتر دندان ها می شود.

علت تب کردن کودک هنگام رویش دندان ها چیست؟
یکی از اصلی ترین عارضه ها و علائم رویش دندان، بی قراری، بی اشتهایی کودک و خارش لثه است. برای تسکین این خارش کودک هر چیزی را که دم دستش باشد به سمت دهان خود برده و فشار می دهند. این فشار آوردن خود به رشد سریعتر دندان کمک می کند. در صورتی که بی قراری کودک شدید باشد برای تسکین علائم می توانیم از قطره استامینوفن استفاده کنیم، اما اگر بی قراری شدید نیست، اجازه دهید روند رویش دندان به صورت طبیعی طی شود.
ریزش آب دهان نیز از علائم دندان در آوردن است و برخلاف عقاید رایج فرقی نمی کند کودک آب دهانش را قورت بدهد یا بیرون بریزد، در هر صورت آب دهان باعث مشکل نمی شود و عامل اسهال یا زخم شدن دور دهان کودک نیست.
تب و اسهال نیز گرچه خیلی مرتبط با رویش دندان نیست اما با آغاز رویش دندان ها در برخی کودکان مشاهده می شود.
همزمانی اسهال و تب و رویش دندان ها دو دلیل اصلی دارد:
۱- اولا نزدیک به ۶-۴ ماهگی که دندان ها هم در حال رویش هستند، سیستم دفاعی بدن کودک به تدریج مستقل از مادر می شود و این مساله مقاومت بدن آنها را کاهش می دهد و باعث بروز علائمی مانند تب و اسهال می شود.
2- ثانیا کودکان برای تسکین خارش لثه، دست یا هر چیز آلوده ای را به دهان خود می برند که این باعث ورود میکروب ها به بدن آنها می شود.

آیا مکیدن انگشت توسط کودک مشکلات جدی را در بر دارد؟
یکی از ناهنجاری های دندانی که با مکیدن انگشت ایجاد می شود، بازماندن دهان و فاصله افتادن میان فک بالا و پایین، بیرون زدن فک بالا و باقی ماندن بلع نوزادی در افراد است.
از دیگر عوارضی که این عادت بد دهانی ایجاد می کند، اختلال گفتاری مثل لکنت زبان است، به طوری که فرد در بزرگسالی نمی تواند بعضی از حروف مثل سین، شین، چ، لام را خیلی خوب تلفظ کند.
پینه بستن و منحرف شدن انگشتان هم از دیگر عوارض مکیدن انگشت است.
اختلاف سایز بین انگشتی که کودک می مکد و انگشتی که نمی مکد.
مکیدن انگشت در بین کودکان تا ۲ سالگی طبیعی و بعد از 5 سالگی مضر است.

اهمیت معاینه دندان در 6 سالگی برای چیست؟
دندان دائمی ۶ یا همان آسیاب اول، جانشین شیری ندارد. هیچ دندانی لق نمی شود تا این دندان رویش پیدا کند، چون در انتهای فک رویش پیدا می کند ممکن است مورد توجه قرار گرفته نشود، یا والدین به اشتباه فکر کنند که دندان شیری است. مراقبت های بهداشتی وقتی با دقت کافی انجام نشود یا در مورد درمان آن سهل انگاری شود کودک می تواند مهمترین دندان بزرگسالی خود را از دست بدهد.

معاینه دقیق این دندان در ۶ یا 7 سالگی باعث می شود شیارهای عمیقی که روی دندان های ۶ که دندان دائمی هم است شناسایی شود. این شیارهای عمیق بستر خیلی مناسبی برای پوسیدگی هستند. پیشگیری یا شناسایی سریع پوسیدگی در این درمان و درمان ساده پُر کردن از پیچیده شدن درمان آن در آینده جلوگیری می کند. پیشرفت سریع پوسیدگی به ناحیه ریشه دندان و بسته نبودن انتهای ریشه آن از ۹ الی ۱۰ سالگی درمان ریشه این دندان را پیچیده می کند.

هر چند وقت یکبار کودکان را به دندانپزشکی ببریم؟
می توانید کودک را در هر ویزیتی که به دندانپزشکی مراجعه می کنید (به ویژه در زمان درمان های روتین و ساده) به همراه خود ببرید. این موضوع به کودک کمک می کند که به محیط مطب عادت کند.
ویزیت های اختصاصی کودک بعد از 6 ماهگی یا زمانی که اولین دندان شیری رویش پیدا می کند شروع می شود. مراجعه به دندانپزشکی از زمان رویش اولین دندان الزامی است، چرا که دندانپزشک می تواند نحوه رویش دندان را ببیند، توصیه های لازم برای بهداشت و مراقبت از دندان ها را به والدین گوشزد کند، حتی دندانپزشک می تواند برای دردهایی که مربوط به دندان درآوردن کودک است دارو تجویز کند و نکاتی را توصیه کند. 3-2 مرتبه مراجعه به دندانپزشکی در طول سال ضروری است.