خلاقیت کودکان در خانه، حمایت از ابتکار کودک

هنگامی که شما در خصوص واژه‌ی خلاق و یا خلاقیت می اندیشید، این واژه ها چه معنا و مفهومی برای شما دارند؟ آیا معنی آن‌ها، پدید آوردن، ساختن و ایجاد کردن است؟ ممکن است با خود فکر کنید که معنای خلاقیت این است که شخص قادر باشد که فرضاً یک ساز موسیقی را به خوبی بنوازد یا نقاشی خوبی بکشد و یا شعری بسراید. به هر حال هر کسی خلاقیت و خلاق بودن را ستایش می کند اما واقعیت این است که ما تعریف خاصی که تمام افراد با آن موافق باشند نداریم. تعاریف خلاقیت، خیلی متنوع هستند اما در مجموع، وجوه مشترکی بین آنها یافت می‌شود که به طور خلاصه به این ترتیب می‌باشند:

۱- توانایی برای اندیشیدن و فکرکردن در خصوص راه‌های جدید برای انجام کارها

۲- توانمند بودن برای نگریستن به امور با روشی نو و بدیع

۳- توانایی حل مسایل و مشکلات و دست‌یافتن و ارائه کردن راه‌های منحصر به فرد

۴- توانایی برای پدید آوردن و خلق کردن چیزهای نو و جدید

۵- اصولاً خلاقیت یک موضوع و مفهوم چند بعدی است که می تواند محصول یک صفت و خصلت شخصیتی باشد یا یک استعداد و مهارت و یا یک توانایی راهبردی برای حل مسایل و یا این که تمام این موارد را در بر داشته‌باشد. هنگامی که شخصی خلاق است، در واقع دارد فراسوی روش‌های معمول حرکت می‌کند و به دنبال روش‌های منحصر به فرد خودش است. از طرف دیگر، دقیقاً معلوم نیست که افراد خلاق چگونه به این توانایی دست می‌یابند و اغلب آنان نمی‌توانند بگویند که چگونه به آن ایده‌ها رسیده‌اند بلکه عنوان می‌کنند که به نحوی به آن‌ها دست یافته‌اند.

صفات و کیفیات خلاق بودن

همه‌ی ما یک ایده‌ای از آن چه خلاقیت است در ذهن داریم و باید بفهمیم که توجه و تمرکز روی این بحث تا چه حدی می‌تواند به کمک فرزندانمان بیاید. برای این کار باید به اجزاء آن پی برد. به هر حال عناصری در خلاق بودن دخیل هستند و رشد و پرورش آن‌ها می‌تواند بر روی خلاقیت اثر بگذارد که به توضیح آن می‌پردازیم:

ابزار وجود و بیان درونیات

کودکان مانند سایر انسان‌ها احساساتی دارند، می شنوند، می‌بینند، فکر می‌کنند، و.. از این‌رو کمک کنید تا آن‌ها روش‌های خاص خود را برای بیان این احساسات و درونیاتشان پیدا کنند.

کنجکاوی

کودکانی که اجازه پیدا می‌کنند از طریق شم درونی‌شان، تکانه‌ها و تمایلات طبیعی و فطری‌شان، امور را تجربه کنند، درک کنند و روش برخورد با محیط و دستکاری آن را بیابند طبعاً خلاق‌تر از دیگران خواهند شد. آن‌ها باید محیط را وارسی کنند، ببینند چیزهای مختلف چگونه کار می‌کنند و اگر فلان اتفاق یا موضوع پیش آید چه رخ خواهد داد؟ این تجارب برای کودکان ضروری به شمار می‌آیند.

کاویدن ، کشف کردن و آزمایش و وارسی محیط

کودکان از این توانایی ها برخوردارند و می‌توانند راه‌های متنوعی را برای وارسی و به کارگیری اشیاء و.. به کارببرند. باید فرصت داد تا به این کشف و وارسی‌ها دست بیابند.

تخیل

کودکان برای تخیل و خیال‌پردازی آزاد هستند و اغلب متوجه و معطوف به بازی و خیال‌پردازی‌اند و در این بازی‌ها احتمالاتی را که ما غیر ممکن می‌پنداریم لحاظ می‌کنند و از این رو نقش تخیل در خلاقیت آنان را نباید دست کم بگیریم.

تفکر و اندیشیدن آزاد و باز

اگر کودکان مجبور نباشند که برای احتمالات یا موارد مختلف یک مساله راهی پیدا کنند طبعاً قدرت تفکر آنان رشد می‌یابد و از تفکرات قالبی و کلیشه‌ای رها می‌شوند. تفکر آزاد از ضروریات خلاقیت به شمار می‌آید. این عناصر برای بروز خلاقیت بسیار عادی و لازم هستند و می‌باید آنها را طی مراحل تحولی در کودکان رشد و پرورش داد. اگر این عناصر به خوبی پایه‌ریزی شوند، مبنا و شالوده‌ای برای به دست آوردن مهارت‌های حل مساله، احساس خوب داشتن از خود و وجود خود و احساس منحصر به فردی و یکتایی خواهند شد و سبب تحول در مهارت‌های شناختی و فکری و بوجود آمدن صفت پشتکاری و استقامت در کودکان می شوند. در صورتی که این صفات و مهارت‌ها در دوران کودکی پایه ریزی شوند قطعاً در دوران بزرگسالی تداوم خواهند یافت