دندانپزشکی کودکان، کشیدن دندان آسیب دیده

کشیدن دندان عملی است که در آن دندان از حفره استخوانی خارج می‌شود. چنین عملی می‌تواند برای کودک ترسناک باشد، چرا که نمی‌داند باید انتظار چه چیزی را داشته باشد و غالباً نگران تحمل درد است. بنابراین اگر به فرزندتان آموزش دهید، حتماً اضطراب‌اش کمتر خواهد شد. این مطلب درباره دندانپزشکی کودکان، اطلاعاتی ارائه می‌دهد.

دندانپزشکی کودکان، دلایل کشیدن دندان
همان طور که اشاره شد، دلایل مختلفی برای تقبل قیمت کشیدن دندان وجود دارد. پیش از شروع هر درمانی، از جمله کشیدن دندان، باید از متخصص در مورد مزایا و معایب احتمالی عمل سوال شود.

دندان ترک خورده
در هر دو موقعیت بیماری یا تروما، روش‌های گوناگونی برای حفظ دندان وجود دارد. دندان آسیب دیده گاهی نیاز به روکش، عصب کشی یا هر دو درمان دارد. اما در بعضی شرایط حتی این روش‌ها نیز برای نگه داشتن دندان و حفظ عملکرد و ظاهر مناسب آن کافی نیست و بهتر است دندان کشیده شود و ایمپلنت دائمی جایگزین آن شود.

درمان ارتودنسی
اگر تعداد دندان‌ها بیشتر از بزرگی قوس‌ دندانی (فک) باشد، مشکل به هم فشردگی دندان‌ها وجود دارد. یک یا چند دندان برای ایجاد کردن فضای کافی کشیده می‌شود و بقیه دندان‌ها مرتب و ردیف می‌شود. نخستین دندان آسیای کوچک، کنار دندان نیش، دندانی است که عموماً برای انجام ارتودنسی‌ کشیده می‌شود.

دندان عقل نهفته
زود کشیدن دندان عقل نهفته از آسیب دیدن دندان‌های سالم مجاور، استخوان، بافت لثه، حتی عصب‌ها و رگ‌های خونی جلوگیری می‌کند. اگر دندان عقل نهفته در وضعیت بدی باشد، بهترین کار کشیدن آن پیش از شکل گرفتن ریشه‌ها است.

دندان شیری
اگر دندان شیری در محل خود نباشد، یا در زمان مقرر نیفتاده باشد، دندان دائمی زیرین به طور مناسب درنمی‌آید. کشیدن دندان شیری در این شرایط از ضرورت یافتن ارتودنسی آتی جلوگیری می‌کند. درصورت لق شدن دندان شیری دیگر نیازی به کشیدن آن نیست.
سهولت یا دشواری کشیدن دندان به اندازه، طول و تعداد ریشه‌های دندان و همچنین محل قرار گرفتن دندان در دهان بستگی دارد.
برای تعیین شدت آسیب دیدگی از دندان عکس گرفته می‌شود. اگر دندانپزشک تشخیص دهد که نمی‌توان دندان را حفظ کرد، وقت دیگری برای عمل کشیدن دندان تعیین می‌شود. آنتی بیوتیک نیز برای کاهش عفونت تجویز می‌شود.
اگر کودک بیش از حد به خاطر کشیدن دندان عصبی و مضطرب باشد، داروی ضداضطراب به کودک داده می‌شود که معمولاً هنگام خوابیدن در شب قبل از عمل مصرف می‌شود. قرص دیگری نیز هنگام آمدن به مطب به کودک داده می‌شود.

جلوگیری از درد
آمپول بی‌حسی موضعی، ژل بی‌حس کننده و آرام بخش وریدی یا بیهوشی عمومی برای جلوگیری از درد کشیدن دندان به کار برده می‌شود. روش انتخابی تسکین دهنده درد به ترجیح کودک، سن و سلامت وی، سطح راحتی دندانپزشک و شیوه عمل کشیدن دندان بستگی دارد.

کودکان در مقایسه با بزرگسالان به داروی بی‌حسی کمتری نیاز دارند. تا جایی که امکان دارد باید مقدار مسکن کاهش داده شود. اگر کودک مسکن را قبل از عمل مصرف کند، احتمال بروز مشکلات مربوط به لخته شدن خون وجود خواهد داشت.

عمل کشیدن دندان
دندانپزشک پس از بی‌حس شدن دندان با استفاده از جدا کننده (الویتور) و انبرک (فورسپس) دندانپزشکی دندان را لق یا شل می‌کند و آن را از حفره دندان بیرون می‌کشد. اگر آمپول بی‌حسی تزریق شده باشد، کودک فقط فشار ملایمی را هنگام کشیدن دندان حس می‌کند و اصلاً دردی را تحمل نمی‌کند. این عمل یکی از عمل‌های ساده کشیدن دندان است که برای دندان‌های قابل مشاهده در دهان کاربرد دارد.

کشیدن دندان آسیای پایین شیری
اگر دندان نهفته باشد یا از بالای خط لثه دیده نشود، جراحی کشیدن دندان باید انجام شود. آرام بخش بدون بیهوشی یا بیهوشی عمومی پیش از شروع جراحی اعمال می‌شود. گاز خنده، موسوم به نیتروز اکساید، یا آرام‌بخش قوی‌تری از طریق سرم به بیمار تزریق می‌شود. بافت لثه در صورت ضرورت یافتن جراحی کشیدن دندان برداشته می‌شود تا بتوان دندان را بیرون کشید.

کشیدن دندان شیری
بیرون کشیدن دندان شیری از حفره دندان نسبت به دندان دائمی راحت‌تر است. ریشه‌های دندان شیری عموماً کوتاه است و تحلیل می‌رود، به همین دلیل کشیدن آن دشوار نیست و درد یا ناراحتی حاصل از آن بسیار اندک است.

کشیدن دندان دائمی کودکان
کشیدن دندان دائمی کودکان زمانی برای انجام ارتودنسی ضرورت می‌یابد که مشکل به هم فشردگی دندان‌ها شدید باشد یا تومور یا کیست دندان وجود داشته باشد. البته دندان‌پزشکان مرکز تخصصی اطفال و ارتودنسی کودکان دکتر قریشی سعی می‌کنند تا حد امکان از کشیدن دندان اجتناب کنند. فضای لازم را می‌توان با استفاده از وسیع کننده‌های کام یا رشد هدایت شده ایجاد کرد. چنانچه کشیدن دندان در ارتودنسی ضرورت یابد، معمولاً دندان عقل یا دندان دوپایه پس از تزریق داروی بی‌حسی موضعی کشیده می‌شود.

مراقبت پس از کشیدن دندان
دندانپزشک از کودک می‌خواهد محکم گاز پانسمان را فشار دهد تا خونریزی متوقف شود، اگر خونریزی شدید باشد، گاز پانسمان باید هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه یک بار عوض شود تا خون لخته شود. فک اندکی دردناک است و دندانپزشک معمولاً مسکن تجویز می‌کند. دندانپزشک در بعضی موارد مصرف داروهای ضدالتهابی غیرتجویزی مانند ایبوپروفن را توصیه می‌کند. اگر صورت کودک متورم باشد، با کمپرس یخ می‌توان ورم را کاهش داد.
کوک باید تا 24 ساعت پس از کشیدن دندان فقط غذاهای نرمی مانند ژله و پوره سیب مصرف کند تا ناراحتی احتمالی به حداقل برسد. از کودک بخواهید پس از خوردن دهان را آب نمک شستشو دهد، اما نگذارید محکم تف کند. اگر بخیه زده شده باشد، بخیه‌ها به خودی خود ظرف دو هفته جذب می‌شود.

نکات مهم دندانپزشکی کودکان
کودک نباید لخته خون را دستکاری کند، چون اگر لخته باز شود، استخوان در معرض هوا قرار می‌گیرد و عارضه دردناکی به نام حفره خشک دندان رخ می‌دهد. برای جلوگیری از خشک شدن حفره نگذارید کودک مایعات را با نی بیاشامد یا هنگام التیام یافتن حفره دندان تف کند.

البته مسواک زدن و کشیدن نخ دندان خون نباید فراموش شود و حتماً هنگام مسواک زدن به فرزندتان یادآوری کنید که مسواک را مستقیم روی زخم نکشد. اگر درد شدید شد، فرزندتان تب یا تب و لرز کرد یا ورم بیشتر شد، حتماً با دندانپزشک معالج تماس بگیرید.