سیگار کشیدن در بارداری، عوارض جبران ناپذیر

کشیدن سیگار در ماه اول بارداری در حد چند نخ با فاصله زمانی یک هفته ای مشکل جدی ایجاد نمی کند؛ اما کشیدن سیگار در بارداری و همچنین قرار گرفتن در معرض دود سیگار به طور مکرر، عوارض زیادی از جمله کاهش رشد مغز جنین، کم وزنی جنین، سقط جنین، مرده زایی و زایمان زودرس را در پی دارد و بطور کلی روی حافظه و یادگیری مادر تاثیر منفی می گذارد.
محققان معتقدند سیگار کشیدن مادران همچنین می‌تواند منجر به ابتلای نوزاد به بیماری‌های عصبی و رفتاری، قلبی و عروقی، تنفسی، غدد درون ریز و متابولیک در آینده شود.

عوارض سیگار کشیدن در دوران بارداری
بسیاری از مواد شیمیایی مضر موجود در دود تنباکو بر رشد جنین و به طور دقیق‌تر بر روی روند تقسیم‌های سلولی تاثیر می‌گذارد که در نتیجه آن مشکلات مغزی، قلبی عروقی، مسائل تنفسی و وزن کم نوزاد هنگام تولد ایجاد می‌شود. نیکوتین همچنین جریان خون در رگ‌های خونی جنین را محدود می‌کند.
دیگر اثرات سیگار کشیدن در دوران بارداری شامل موارد زیر است:
-آسیب به جفت
-سطح پایین اکسیژن
-افزایش ضربان قلب جنین
-زایمان زودرس
-احتمال تولد نوزاد مرده
-معلولیت‌های مادرزادی مانند شکاف کام
-سندرم مرگ ناگهانی نوزاد

سندرم مرگ ناگهانی نوزاد
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد، یکی از نتایج سیگار کشیدن در دوران بارداری است. این عارضه باعث فوت نوزاد در خواب می‌شود. متاسفانه هیچ دلیل و علت واضحی برای آن وجود ندارد و به نظر پیچیده می‌آید، ولی شواهد نشان می‌دهد که ترکیبی از عوامل از جمله تنش‌های محیطی، محدودیت‌های رشد و تکامل و در معرض دود سیگار قرار گرفتن می‌تواند از دلایل آن باشد.

سایز و وزن نوزاد
اندازه و وزن نوزاد، به طور عمده به سلامتی مادر بستگی دارد. شیوه زندگی مادر در دوران بارداری بسیار مهم است. در صورتی که مادر بیش از اندازه استرس و اضطراب داشته باشد، غذا‌های سالم نخورد و یا سیگار بکشد، ممکن است جنین به خوبی رشد نکند. یک بسته سیگار در روز برای عقب ماندگی رشد جنین در شکم مادر کافی است.

ریه‌ها و جسم جنین
نوزادان تازه متولد شده با وزن کم، از ظرفیت کم تنفسی رنج می‌برند. این بدین معنی است که نوزاد به تنهایی نمی‌تواند نفس بکشد و باید به مدت چند هفته دستگاه به او کمک کند تا نوزاد، خودش به تنهایی قادر شود تنفس کند و در این هنگام دستگاه را از آن جدا می‌کنند. باز هم این بدین معنی نیست که کودک در آینده مشکلات تنفسی نداشته باشد؛ بنابراین تاثیرات نیکوتین می‌تواند از آسم تا مرگ ناگهانی نوزاد متغیر باشد.
برخی از نقایص دیگر نوزاد که ناشی از تنباکو است، و به دلیل سیگار کشیدن در دوران بارداری است، شامل:
-نقایص قلبی
-تکامل نیافتن کامل دست‌ها و پا‌ها
-ناهنجاری‌های انگشتان
-ناهنجاری در پا‌ها (کجی و یا کوتاهی پاها)
-شکاف کام
-نقایص چشمی و بینایی
-مشکلات دستگاه گوارش
-مشکلات کیسه صفرا و کبدی

تاثیرات سیگار کشیدن در دوران بارداری در سلامتی آینده کودک
سیگار کشیدن در دوران بارداری فقط به جنین آسیب نمی‌رساند بلکه می‌تواند بعد از تولد مشکلات جسمی و روحی برای کودک ایجاد کند از جمله:
-مشکلات رفتاری مانند بیش فعالی
-اختلالات در یادگیری
-سیگار کشیدن در سنین کم
-ابتللا به سرماخوردگی، سرفه و عفونت گوش میانی در فاصله‌های کم و زود به زود

ترک سیگار در دوران بارداری
فقط حدود ۲۰ درصد از زنان سیگاری می‌توانند در دوران بارداری سیگار را ترک کنند. ممکن است ترک سیگار برای زنان باردار سیگاری سخت باشد، ولی بهتر از این است که کودک با مشکلات و اختلالات در سلامتی‌اش، زندگی خود را شروع کند. در هنگام ترک سیگار، زنان باید بدانند سیگار هم زندگی خود و هم کودکشان را تهدید می‌کند، زیرا یک موجود کوچکی در بدنشان در حال رشد است که باید از او نیز مراقبت کنند.

نکات کلی برای ترک سیگار
-تعداد سیگار‌هایی که در یک روز می‌کشید، را به تدریج کاهش دهید.
-از نیکوتین‌های مانند آدامس و اسپری استفاده کنید تا از علائم قطع نیکوتین رنج نبرید.
-از پزشک خود بخواهید دارو‌های کمکی برای ترک سیگار برایتان تجویز کند.
-هیپنوتیسم و طب سوزنی نیز از روش‌های عالی برای ترک سیگار هستند.

نکاتی برای ترک سیگار زمانی که مادر حامله است
علائم ترک نیکوتین و حاملگی تقریبا یکسان است. در بارداری با تغییر در هورمون‌ها احساسات جدید، استرس، ناراحتی و تهوع در مادر ایجاد می‌شود. همین حالت‌ها هم در زمانی که نیکوتین مغز به طور ناگهانی کم شود، احساس می‌شود. ترکیبی از این عوامل باعث ایجاد استرس و اضطراب زیادی می‌گردد. در ادامه نکات و روش‌هایی برای مقابله با این‌ها آورده شده است:
روی کودک خود تمرکز کنید، حامله شدن و داشتن فرزند در شکم، انگیزه بیشتری به شما برای ترک سیگار می‌دهد. در اولین فرصتی که متوجه شدید باردار هستید، سریعاً به یک پزشک زنان و زایمان مراجعه کنید. مهم است به این نکته توجه کنید استرس‌هایی که با سیگار کشیدن و ترک آن همراه است می‌تواند به سادگی باعث آسیب به شما و جنین شما شود.
همانطور که بدن شما در سه ماهه اول تغییرات زیادی می‌کند، بهترین زمان است که سیگار را هم ترک کنید. در این زمان اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی بخوابید و استرس و اضطراب نداشته باشید. ممکن است علائم بارداری و علائم ترک سیگار هر دو باعث سرگیجه و گیجی شما شود، در این حالت سعی کنید بدون حرکت بخوابید و یا بنشینید.
از دود سیگار دیگران هم دور باشید. دود سیگار دیگران نیز ممکن است به طرز عجیبی باعث احساس تهوع در شما شود. در ضمن همانقدر که سیگار کشیدن خود مادر باردار برای جنین خطرناک است دود سیگار بقیه هم برای جنین خطرناک است، پس حتی از همسر سیگاری خود هم بخواهید سیگارش را ترک کند یا در بیرون از خانه بکشد.
به جای خوردن سه وعده غذایی بزرگ و کامل، وعده‌های غذایی کوچک و کم حجم داشته باشید. هر زمانی که احساس گرسنگی داشتید، غذا بخورید. احساس گرسنگی زیاد باعث می‌شود احساس سرگیجه داشته باشید. مخصوصاً زمانی که غذای کاملی می‌خورید و شکمتان کاملآً پر می‌شود این حالت شما را ترغیب می‌کند که یک سیگار روشن کرده تا خود را تسکین دهید.
توصیه می‌شود به طور منظم آش جو دو سر و میوه جات میل کنید. این‌ها غذا‌هایی سرشار از فیبر و مواد مغذی بوده و در عین حال سبک هم هستند و به عنوان موادغذایی که به ترک سیگار کمک می‌کنند، شناخته می‌شوند.
از نوشیدن قهوه و یا هر نوشیدنی دیگر که کافئین دارد، پرهیز کنید. به جای آن یک فنجان چای زنجبیل گرم بنوشید، زیرا هم باعث آرامش شما می‌شود و هم میل به نیکوتین و سیگار را کم می‌کند.
از خوردن غذا‌های چرب و فست فود خودداری کنید. سبزیجات، گوشت‌های کم چاشنی، برخی سوپ‌ها با چاشنی زنجبیل و ادویه‌ها به ترک سیگار کمک زیادی می‌کند.
با فولیک اسید بارداری خود را تکمیل کنید. زیرا اسید فولیک به رشد و تکامل جنین کمک بسیاری می‌کند و از طرفی سیستم ایمنی مادر را برای عواقب ترک نیکوتین تقویت می‌نماید.
اگر هنوز نتوانسته‌اید، سیگار و نیکوتین را ترک کنید، بهتر است از جایگزین‌ها مانند آدامس‌ها استفاده کنید. ولبوترین برای کمک به زنان باردار در ترک سیگار کمک می‌کند، ولی قبل از استفاده از یک پزشک متخصص و یا مشاور متخصص در این زمینه کمک بخواهید. پس از گذشت سه ماه، اوضاع بهتر می‌شود و شما از یک حاملگی سالم و داشتن نوزاد سالم لذت خواهید برد.