علائم بیش فعالی در کودکان، علل و درمان

اختلال نقص توجه _ بیش فعالی (ADHD) در کودکان با تحرک زیاد و توجه پایین خود را نشان می دهد. انرژی زیاد و تحرک بالای کودکان بیش فعال سبب دردسرهایی برای کودک، والدین و کادر مدرسه می شود. کودکان بیش فعال معمولا تمامی انرژی خود را صرف جنب و جوش می کنند، تا جایی که دیگر توان و زمانی برای کارهای دیگر مانند یادگیری، انجام تکالیف مدرسه و.... ندارند، از طرفی در برخی از این کودکان نقص توجه نیز دیده می شود؛ پس اگر به موقع درمان نشوند ممکن است به سمت ترک تحصیل و مسیرهای انحرافی کشیده شوند. از همین رو لازم است بعد از تشخیص و شناسایی علائم بیش فعالی، برای درمان کودک بیش فعال خود اقدام کنید، تا از بروز پیامدها و عواقب بعد از آن در دوره های نوجوانی و جوانی پیشگیری شود.

اختلال نقص توجه _ بیش فعالی (ADHD)
بیش فعالی (ADHD) یکی از شایع ترین اختلالات در بین کودکان می باشد، به طوری که حدود سه تا پنج درصد کودکان در سنین مدرسه به بیش فعالی مبتلا هستند. میزان شیوع در پسران بیشتر از دختران است. در این اختلال الگوی پایداری از فعالیت بیش از حد، کم توجهی و رفتارهای تکانشی دیده می شود. نشانه های بیش فعالی در کودکان معمولا قبل از ورود آنان به مدرسه بروز می یابد.

نحوه و سن تشخیص بیش فعالی
ADHD در کودکان در سنین مختلف تشخیص داده می شود. این اختلال در نوزدان نیز ممکن است وجود داشته باشد، ولی به طور معمول علائم و نشانه های آن، قبل از هفت سالگی بروز پیدا می کند. از آنجایی که یکی از بارزترین نشانه های کودکان بیش فعال عدم تمرکز و بی توجهی آنهاست، معمولا در دوران مدرسه توسط معلم و یا والدین مشخص می شود.

انواع بیش فعالی در کودکان
با توجه به مشکلاتی که ADHD برای کودک به وجود می آورد، این اختلال را در سه دسته کلی طبقه بندی می کنند، هر کدام از آن ها را در ادامه شرح داده ایم:
اختلال بیش فعالی از نوع بی توجه
کودکان با اختلال بی توجهی، فعالیت زیادی ندارند در واقع مشکل اصلی این کودکان عدم توجه و عدم تمرکز می باشد. به همین دلیل ممکن است به سادگی اختلال در آن ها شناسایی نشود.
اختلال بیش فعالی از نوع بیش فعال_ تکانشگری
کودکان مبتلا به نوع بیش فعال_ تکانشگر مشکلی در حفظ توجه ندارند، ولی نشانه های بیش فعالی رفتاری در آن ها به وضوح دیده می شود.
اختلال بیش فعالی از نوع ترکیبی
کودکانی که در این دسته قرار می گیرند تمام علائم بی توجهی، بیش فعالی و تکانشگری را نشان می دهند.

علائم شایع در اختلال بیش فعالی _ نقص توجه
با آگاهی از نشانه های اختلال ADHD می توانید زودتر آن را در کودک تان تشخیص داده و برای درمان زودهنگام اقدام نمایید. از نشانه ها و علائم شایع در کودکان بیش فعال می توان به موارد زیر اشاره کرد:
_ پریدن مکرر وسط صحبت دیگران، ناتوانی در برنامه ریزی و تمام کردن تکالیف
_ پرحرفی، نداشتن صبر و حوصله یا عصبی و حساس بودن
_ نداشتن تحمل برای ایستادن در صف و رعایت نوبت
_ برانگیختگی، بهم زدن بازی بقیه‌ و هل دادن بقیه‌ی کودکان و طرد شدگی توسط همسالان
_ نداشتن مهارت های لازم در برقراری ارتباط‌های اجتماعی با دیگران
_ گم‌کردن وسایل شخصی
_ تحرک بیش از حد، محدودیت میدان توجه و فراموشکاری، تکانشگری
_ لجبازی، عدم ثبات عاطفی و هیجان پذیری

علت و عوامل موثر در به وجود آمدن بیش فعالی در کودکان
دلیل بروز بیش فعالی در کودکان ترکیبی از عوامل ژنیتیکی و محیطی می باشد. این کودکان در بخش هایی از مغز دچار نقص جزئی هستند. از عوامل محیطی که می تواند در بروز بیش فعالی در کودکان موثر باشد می توان به موارد زیر اشاره داشت:
_ سیگار کشیدن یا مصرف الکل در بارداری توسط مادر
_ بروز مشکلات حین بارداری یا زایمان مادر
_ سابقه وجود اختلال نقص توجه _ بیش فعالی در خویشاوندان
_ مسمویت ناشی از سرب موجود در هوا حاصل از دود اتومبیل ها و آلودگی هوا
_ مصرف غذاهای محتوی افزودنی هایی مانند شیرین کننده های مصنوعی، رنگ دهنده های خوراکی و مواد نگهدارنده غذایی

پیامدهای پیش فعالی در آینده کودک
از جمله پیامدهای عدم درمان به موقع بیش فعالی کودکان می توان به طرد شدن توسط همسالان، بروز رفتارهای ضد اجتماعی، گرایش به مصرف مواد مخدر (مقاله ارتباط اعتیاد و بیش فعالی را بخوانید)، افسردگی، اختلالات یادگیری و شدید شدن علائم ADHD در نوجوانی اشاره داشت. والدین باید توجه داشته باشند، تربیت کودک بیش فعال به تنهایی کار ساده ای نبوده و برای مقابله با این پیامد ها باید برای زندگی با کودک بیش فعال خود آمادگی لازم را پیدا نمایند.

مشاوره و درمان بیش فعالی کودکان
اگر با توجه به نشانه ها و علائم گفته شده در این مقاله متوجه بیش فعالی کودک خود شدید، توصیه می کنیم هر چه سریع تر برای دریافت مشاوره و درمان بیش فعالی توسط یک فرد متخصص در زمینه کودکان و نوجوانان اقدام کنید. مشاوره کودک می تواند به شما در یادگیری روش های تربیتی و آموزشی مناسب، نحوه رفتار صحیح با کودک بیش فعال و درمان این اختلال کمک کند. با خدمات درمانی مخصوص تا حد زیادی از مشکلات این کودکان در خانه و مدرسه کم خواهد شد. در جلسات درمانی مهارت های لازم برای کودکان بیش فعال نیز به بچه ها آموزش داده خواهد شد. همچنین به والدین درباره چگونگی صحبت درباره بیش فعالی با کودک آموزه هایی داده می شود. این درمان ها در کودکی کنترل بیش فعالی در بزرگسالی را آسان تر می کند.
امروزه علاوه بر درمان های روانشناختی و دارویی از ورزش های مناسب برای کودکان بیش فعال جهت تخلیه انرژی و بالا بردن تمرکز آن ها استفاده می شود. اگر کودکی مبتلا به ADHD دارید، حتما با مراکز تخصصی در ارتباط باشید تا از جدیترین درمان ها بهره مند شوید.